1988 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları
B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte kullandıkları asıl ölçünün hece olması
C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma diliyle söylemeleri
D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmaları
E) Eserlerinde dini, mistik konuların yanı sıra devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları
2. Baki. gelmiş geçmiş Divan şairlerimizin çoğundan daha az eser vermiş, bir küçük divan bırakmıştır. Buna karşın Divan edebiyatımızın en büyük şairlerinden biri olarak bilinir Bu başarının belli başlı nedenini, onun.... aramalıyız. Bakinin tek dizesi bile. yazarını hemen belirler.
Bu parçada boş kalan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) yergilerindeki hünerinde
B) dilindeki sadelikte
C) seçtiği konuların güzelliğinde
D) kendine özgü üslubunda
E) aruzdaki ustalığında
3. Xl. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri. yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler. toplumsal yaşayışa ilişkin ipuçları da vergi..
Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A)Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi
B)Muhakemetü’l-Lügateyn: Ali Şir Nevai
C)Divanü Lugati’t-Türk: Kaşgarlı Mahmut
D)Kutadgu Bilig; Yusuf Has Hacip
E)Atabetül-Hakayık; Edip Ahmet
4. Tanzimat dönemi şairlerinden Recaizade M. Ekremin çevresinde toplanan gençler, artık kendi başlarına var olmanın yollarını ararlar ve bir dergide birleştirirler. Bunların arasında, sonradan romancı olarak ün kazanmış iki yazarımız da vardır.
Paragrafta sözü edilen dergi ile iki yazarımız aşağıdakilerin hangisinde. bir arada verilmiştir?
A) Servet-i Fünun; Halit Ziya. Mehmet Rauf
B) Malumat; Hüseyin Cahit. Ahmet Rasim
C) Genç Kalemler; Halit Ziya. Ömer Seyfettin
D) Serveti Fünun; Samipaşazade Sezai. Hüseyin Cahit
E) Malumat; Mehmet Rauf. Hüseyin Rahmi
5.Şiirinde sonsuzluğa ulaşma duygusu. ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbulun doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.
Yukarıda sözü edilen şair kimdir?
A) Yahya Kemal Beyatlı
B) Ahmet Haşim
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı Tarancı
6. Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
A) ilyada. Kalavela. Oğuz Kağan
B) İlyada. Kaybolmuş Cennet. Oğuz Kağan
C) Kaybolmuş Cennet. Kalavela. Şehname
D) ilyada. Kurtarılmış Kudüs. kalavela
E) Kurtarılmış Kudüs. Şehname. Odysseia
7.Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünlerinden değildir?
A) Mani
B) Koşma
C) Ninni
D) Ağıt
E) Türkü
8.Kısmetindir gezdiren yer yer seni, Arşa çıksan yer yer akıbet seni. Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecaz
B)Cinas
C)Kafiye
D)istiare
E)Hüsn-i Talil
9.Moliere,Lacine ve La Fontaine’nin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Tanzimatçıları en çok etkileyen yazarlar olmaları
B)Klasik akımın temsilcileri olmaları
C)Aynı tür eserler vermeleri
D)Kendi alanlarındaki ilk eserleri vermiş olmaları
10.Yazar roman kişilerini insanların kimi zaaflarını örneklendirmek için kullanır.Bu kişileri doğru yoldan çıkaran,kötü yapan içinde yaşadıkları koşullar yada çevre değil içgüdülerdir.hangi sınıftan hangi yaştan olursa olsunlar onları yöneten ve yönlendiren aynı şeydir. Bu paragrafta sözü edilen yazarın eserleri aşağıdaki edebiyat akımlarının hangisine girebilir?
A)Klasisizm
B)Romantizm
C)Realizm
D)Natüralizm
E)Sürrealizm
11.Anavarza atoynağı
Kana bulanmış gömleği
Kıyman a zalımlar kıyman
Kör karının bi deyneği
Yaşlı bir kadının öldürülen tek oğlu için duyduğu acıyı dile getiren bu dörtlükte,aşağıdakilerden hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A)Bir anlam inceliği yaratmak için bildiği şeyi bilmez görünme
B)Bir sözcüğü iki anlamını birden sezdirecek biçimde kullanma
C)Bir sözcüğü gerçek anlamı dışında başka bir sözcük yerine kullanma
D)Bir olgunun gerçek etkenini bir yana bırakarak olguyu başka bir nedene bağlama
E)Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili başka şeyleri bir sıra gözeterek anlatma
1-E 2-D 3-C 4-A 5-A 6-A 7-B 8-B 9-B 10-D 11-C
1989 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1 - ... için şiirlerini Arapça, Farsça, Türkçe sözcü sözcüklerden oluşan, halkın zor anlayacağı bir dille yazmışlardır. Bu tutumlarıyla elbette yenilikler getirmişlerdi edebiyatımıza. Arıcak bu yeniliklerle yeni bir şiir kuramamışlar, sadece eski şiiri. divan şiirini yıkmaya çalışmışlardı.
Vurgulanmak istenen düşünceye göre. bu paragrafın başına getirilebilecek en uygun sözler aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanzimat ve Edebiyat-ı Cedide şairlerinin çoğu Batının etkisinde kaldıkları
B) Tanzimat ve Edebiyat-ı Cedide şairleri. şiiri, şiire özgü öğeler açısından değil, düşünceleri yaymada bir araç olarak değerlendirdikleri
C) Edebiyat-ı Cedide şairleri şiirleri,eski şiir geleneğimizden,usta şairlerin eserlerinden yararlanamadıkları
D) Halk dönük bir edebiyat oluşturmak isteyen Tanzimat şairleri , şiirde içeriğin yanında dilin de önemli olduğu gerçeğini kavrayamadıkları
E) Tanzimatçılar, Türkçeyi çıkmazdan kurtarmak. aydın da halkın da anlayabileceği bir dile ulaşmak
2. Adam, elini uzattı; tam onu koparacağı sırada mor menekşe: Bana dokunma’ diye bağırdı.
Bu cümledeki en belirgin öz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Teşbih (benzetme)
B) Tezat
C) istiare
D) kinaye
E) intak (konuşma)
3. Dünya edebiyatına deneme türünün ilk örneklerini kazandıran ve bu türün temsilcisi sayılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Boileau
B) La Fonteine
c) Montaigne
D) Voltaire
E) J.J Rousseau
4. Yazar, bir toplum gerçeğini belirtmek istiyor. Bir çevreyi. bu çevrenin kişilerini görmüş. biliyor. Bundan bir roman çıkarmak istemiş. Ne var ki romanı okuyup bitirdikten sonra zihnimizde yalnız birtakım olaylarını izleri kalıyor. Bir de yazarın bunlara karşı yergici tutumu. Yazarın tutumunu beğeniyor, öfkesine katılıyoruz. Ama bu kitabı deneme ile röportaj arası bir yapıt olmaktan kurtaramıyor. (Daha doğrusu ona bir roman tadı kazandırmıyor.
Bu parçada, aşağıdaki edebiyat türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A)Günlük B) Eleştiri C)Anı D)Fıkra E)Makale
5. İlahi,kabul serıdenı ret senden şifa senden, derman senden... İlahi, iman verdin, daim eyle; ihsan verdin, kaim eyle,
Bu parçadaki altı çizili sözcükler aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A) Imale B) Seci C) Aliterasyorı D) Redif E) Cinas
6. Aşağıdakilerden hangisi, halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A)Münacat,naat,mesnevi,mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması
B)İslamiyetten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması
C)Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması
D)Şiirlerin saz şairi ya da ‘’aşık’’ denen şairlerce,’’bağlama adı verilen bir sazla söylenmesi
E)Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde anlatılması
7. Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Divan şiirindeki ‘parça güzelliği anlayışı yerine, Tanzimat şairleri konu birliğine ve ‘bütün güzelliğine önem vermişlerdir.
B) Divan edebiyatında sanatçılar, seçkin kişiler için eser vermiş, Tanzimatçılar ise halk için yazmayı amaçlamışlardır.
C) Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında ise aruzun yanında az da olsa hece ölçüsüne yer verilmiştir.
D) Divan nesrinde söz hünerleri gösterme, Tanzimat nesrinde ise birtakım düşünceleri halka yayma amaçlanmıştır.
E) Tanzimat nazmında, Divan edebiyatı nazım biçimleri tümüyle bırakılıp Fransız şiirinde görülen nazım biçimleri benimsenmiştir.
8. Aşağıdaki cümlelerini hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Edebiyat-t Cedide sanatçıları hikaye ve romanda realizm ve natüralizm. şiirde parnasizm ve sembolizm akımlarının etkisinde kalmışlardır.
B) Tanzimat edebiyatının ilk döneminde eser veren romancılarımızda romantizm akımının etkileri görülür.
C) Edebiyat-ı Cedide sanatçıları, şiir, hikaye, roman. fıkra. makale türlerinde eser vermişlerdir.
D) Ömer Seyfettin, hikayelerinin konularını, günlük hayattaki gözlemlerinden, çocukluk anılarından ve tarihten almıştır.
E) Türk edebiyatının ilk realist eseri. Recaizade Mahmut Ekrem’in intibah adlı romanıdır.
9.Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?
A)Olayların belli bir zamana bağlanmaması
B)mişli geçmiş zamanla anlatılması
C)Belli bir yazarın bulunmaması
D)Milli duygularla dini inançları işlemesi
E)Eğitici nitelik taşıması
10. Aşağıdakilerden hangisi, Servet-i Fünun
edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Sone, terza-rima gibi nazım biçimlerinin benimsenmesi
B) Aruz vezninin kullanılması
C) Romanlarda, olayların genellikle İstanbul dışında geçmesi
D) Nazmın nesre yaklaştırılması
E) Yabancı sözcüklerle yüklü bir dil kullanılması
11. 1909’da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı. Bu topluluğun dağılmasından sonra da şiirler yazmayı sürdürdü. Şiirlerinin hepsi de aruzla yazılmıştır. Aşk ve doğa. temalarını işlediği, sembolizm akımı anlayışına uygun olarak yazdığı şiirlerinde hayale ve müziğe büyük önem verdi. Güçlü şiirleri yanında, değişik konuları yoğun bir dille anlatan fıkraları da vardır.
Burada sözü adlloıı sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Haşim
B)Cenap Şehabettin
C) Süleyman Nazif
D) Faruk Nafiz Çamlıbel
E) Yahya Kemal Beyatlı
12. Tanzimat’tan Cumhuriyet sonrasına uzanan bir zaman dilimini romanına konu edinmiştir. Büyük değişimlerin ve bunalımların yer aldığı bu zaman dilimi içinde, kuşaklar arasındaki görüş farklılıklarını ve çatışmaları, halk-aydın çelişkisini işlemiştir. Öyle ki tarihsel ve sosyal olayları yansıttığı romanları birbirini bütünleyen bir zincirleniş içinde, çağdaş, siyasal ve sosyal tarihimizin panoramasını vermektedir.
Bu yargilarla değerlendirilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Refik Halit Karay
B) Hüseyin Rahmi Gürpınar
C) Reşat Nuri Güntekin
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
E) Halide Edip Adıvar
1-B 2-E 3-C 4-B 5-B 6-A 7-E 8-E 9-D 10-C 11-A 12-D
1990 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1.Fransız edebiyatında şair, romancı ve oyun yazarı olarak tanınır. ‘Cromwel” adlı oyununun önsözünde klasik estetiğin tüm bağlayıcı kurallarına karşı çıkarak “Romantizm” akımının ilkelerini ortaya koyar. Mücadeleyle geçen hareketli yaşamında halkın sevgisini kazanır. Ünlü romanı “Notre Dame’ın kamburu” dünya klasikleri arasında yerini alır.
Burada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Voltaire
B) Diderot
C) Racine
D) Victor Hugo
E) Alexandre Dumas
2.Yalnız zaman olur bazı akşamlar
Bir kadın çehresi: yanarken camlar
Bir lahza belirir loş aynalarda
Bu dizelerde geçen, yanarken camlar’ sözünde, aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir durumu, gerçekte olduğundan daha üstün gösterme
B) Bir sözü benzetme amacıyla başka bir söz yerine kullanma
C) Birden çok anlamı bulunan bir sözcüğü uzak anlamıyla kullanma
D) insanlara özgü bir niteliği cansız varlıklara aktarma
E) Bir olguyu, gerçek nedeninin dışında, haşa giden bir nedene bağlama
4. Bir halk edebiyatı ürünü olan “mani” aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yazarları belli değildir.
B) Kafiye düzeni a-a-b-a biçimindedir.
C) Anlatılmak istenen duygu ya da düşünce iki dizede bulunur.
D) ilk iki dize, son iki dize ile yalnız kafiye bakımından ilgilidir.
E) Yalnızca aşk konusu işlenir.
5. Aşağıdakilerden hangisi eski Yunan edebiyatı tiyatro yazarlarından biri değildir?
A) Aiskhylos
B) Sophokles
C) Sokrates
D) Euripides
E) Aristophanes
6. Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edebiyatı, düşüncelerini halka yaymak, toplumu geliştirmek için bir araç olarak kullanmıştır.
B) Eski edebiyata karşı olduğu halde yeni düşünce ve kavramları yazmak amacıyla yazdığı şiirlerinin çoğunda biçim ve dil bakımından eskiye bağlı kalmıştır.
C)Batı şiirini tanıtmak amacıyla Fransız şairlerinden manzum çeviriler yapmıştır.
D)Edebiyattaki yerini, nesir alanında özellikle makale,piyes,roman,eleştiri,tarih türünde yazdığı eserler belirlemiştir.
E)Yazıda konuşma dilinin kullanılmasından yana olmuş ve özellikle tiyatrolarını oldukça sade bir dille yazmıştır.
7. Çürüyen, yozlaşan İstanbul ve bu İstanbulun çürümüş, yozlaşmış insanları... Mithat Cemal Kuntayın romanından sürekli olarak bir küf kokusu gelir burnunuza. İstanbul’un birbirini izleyen üç dönemini yansıtmak isteyen yazar, gözlerini hep bu kokuşmuşluğa dikmiştir. Yalnız kişisel çıkarları peşinde koşanlar, dalkavuklar, jurnalciler.. Bir pislik, bir kokuşmuşluk perdesine bürünmüş olarak anlatır İstanbulu.
Aşağıdaki şairlerden hangisi İstanbul’u şiirinde bu parçada belirtilen yönleriyle yansıtmaya çalışmıştır?
A) Cenap Şahabettin
B) Tevfik Fikret
C) Mehmet Emin
D) Mehmet Akif
E) Celal Sahir
8. Dilde sadeleşme hareketi, Yeni Lisan” adıyla aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde yer almıştır?
A) Tanzimat
B) Servet-i Fünun
C) Fecr-i Ati
D) Milli Edebiyat
E) Cumhuriyet
9.İlk şiirlerini Dergah ile Milli Mecmua’da yayımladı. Hecenin beş şairine bağlanmayarak sanatını tek başına kurdu. İçtenlikli ve ince, duygusal yönü ağır basan memleket şiirleriyle tanındı; hece ölçüsüne yeni olanaklar,Halk edebiyatıyla ilgili kimi çalışmalarda bulundu. Şiirleri ‘Şürle’ adlı kitapta toplandı. “Koçyiğit
Köroğlu’, “Köşebaşı’ gibi piyesleri, tiyatrolarda ilgiyle izlendi.
Burada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar B) Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Orhan Seyfi Orhon
D) Enis Behiç Koryürek E) Ahmet Kutsi Tecer
10. Yapıtlarında daha çok kırsal kesim insanlarını anlatan birkaç yazar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’yla görüşmeye gider. Bu ilgiden çok hoşnut olan Yakup Kadri, bir ara merakla konuk yazarlara nerelerden geldiklerini sorar. Yazarlardan biri gülerek: “Yabandan geliyoruz üstat, Yaban’dan!” der.
Parçada geçen “Yabandan geliyoruz.” sözünde, aşağıdaki açıklamaların hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir anlam inceliği yaratmak için bildiğini bilmezlikten gelme
B) Bir Sözcüğü alışılmış anlamının dışında bir anlamda kullanma
C) Söylenmek isteneni en az sözcükle anlatma
D) Bir gerçeği sezdirmek için bir sözü hem gerçek hem de mecaz anlamıyla kullanma
E) Söz arasında, bilinen bir duruma işaret etme
1-D 2-B 3-A 4-E 5-C 6-C 7-B 8-D 9-E 10-D 11-D
1991 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1.Aşağıdaki yapıtlardan hangisi öbürlerinden farklı bir türde yazılmıştır?
A)Anna Karenina
B)Vadideki Zambak
C)Gülünç Kibarlar
D)Tom Sawyer’in Maceraları
E)Madam Bovary
2.Biyografi türüyle benzerlik gösteren eserlere Divan Edebiyatında ne denir?
A)Tezkire B)Münşeat C)Hamse D)Velayetname E)Siyer
3.Nedir can kim anı sen nazenin canane vermezler
Sana aşık olanlar yoluna cana ne vermezler
Bu dizelerde olduğu gibi, söylenişleri bir,anlamları ayrı iki sözü bir arada bulundurma sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Cinas B)Hüsn-i talil C)Teşhis D)Tevriye E)İntak
4.Aşağıdakilerden hangisi M.Emin Yurdakul,Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin’in ortak özelliğidir?
A)Fecr-i Ati topluluğuna dahil olmaları
B)Genç Kalemler hareketinin başında bulunmaları
C)Hem nesir hem de nazım alanında eser vermeleri
D)Fikir adamı kişiliklerinin,sanatçı kişiliklerinden güçlü olması
E)Türkçülük akımının öncüleri sayılmaları
5.Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızda ünlü bir mektuptur?
A)Harname
B)Şikayetname
C)İskendername
D)Garipname
E)Zafername
6.Düzenleyicisi pek bilinmez.Halkın sözlü geleneğinde oluşup gider.Çağdan çağa ve yöreden yöreye içeriğinde olsun,biçiminde olsun,değişikliklere,bozulmalara,kırpılmalara uğrayabilir.Her zaman bir ezgiyle söylenir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?
A)Tuyuğ B)Şarkı C)Türkü D)Rubai E)Gazel
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?
A) Ağaçlar kökünden kopacak gibi,
Bir türlü dinmiyor başlayan tipi
B) Çınla ey coşkun deniz, kayalıklarda çınla
Sar bütün kumsalları o dolaşık saçınla
C) Kardır yağan üstümüze geceden
Yağmurlu, karanlık bir düşünceden
D) Dağlar, omuz omuza yaslanan dağlar
Sular karınca paslanan dağlar
E) Kervan yürür peşi sıra düşemem
Yıldız akar uçsam da yetişemem
8.Halk şiirimizin güçlü soluklu bir şairidir. Kendini yedi yaşından itibaren saza, söze, şiire ve türküye vererek dış dünyasının karanlığını, gönül dünyası ile aydınlatmıştır. Gönül gözüyle yazdığı şiirlerinde birlik, beraberlik, yurt sevgisi, güzellik, gurbet, ayrılık duygularını dile getirmiştir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Pir Sultan Abdal
C) Karacaoğlan
D) Aşık Veysel
E) Dadaloğlu
9.Edebiyatımızda, nazmı nesre yak1aştırmadaki ustalığıyla tanınmış sanatçılarımız aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
A) Tevfik Fikret - Yahya Kemal Beyatlı
B) Yahya Kemal Beyatlı - Ziya Paşa
C) Ahmet Haşim - Mehmet Akif Er-soy
D) Mehmet Akif Ersoy - Tevfik Fikret
E) Ziya Paşa - Ahmet Haşim
10. Aşağıdaki dizelerin özellikle hangisinde bir abartma vardır?
A) Bir ah çeksem dağı taşı eritir Gözüm yaşı değirmeni yürütür
B) Bu topraklar ecdadımın ocağı Evim, köyüm hep bu yerin bucağı
C) No doğan güne hükmüm geçer Ne halden anlayan bulunur
D) Derdim çoktur hangisine yanayım Yine tazelendi yürek yarası
E) Yükseğinde büyük namlı karın var.Alçağında mor sümbüllü bağın var
11.Ak tüylü köpektir koyun sürüsüyle Seğirtir kaval sesinde sağa sola Çobandır köyün yamacında Yayar davarı da çömelir Meşe dallarının altına
Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Dramatik
B) Epik
C) Lirik
D) Didaktik
E) Pastoral
1-C 2-A 3-A 4-E 5-B 6-C 7-B 8-D 9-D 10-A 11-E
1992 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. (1) Dik, sarp bir doruğa tırmanan bir dağcıyı andırıyor deneme yazarı. (Il) Yamaçta ayağını koyacağı bir yer arıyor. (III) Elleriyle tutunacak bir yer seçiyor. (IV) İpini takacağı bir kaya parçası gözlüyor; adım adım tırmanıyor, sınaya sınaya yükseliyor. (V) Tepede, ulaştığı noktada, bir dağcı gibi güven duygusu sarıyor içini.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde benzetmeye yer verilmiştir?
A)I. ve III. B)I. Ve IV. C)II. ve III. D)II.ve IV. E)IV. ve V.
2. Aşağıdakilerin hangisinde bir kinaye ‘vardır? A) Gönül sevdiğinden soğur,Görülmeyi görülmeyi
B) Gölgesinde dinlendiğim Koca çamlar yerinde mi
C) Şu karşıma göğüs geren Taş bağ ini dağlar mısın
D) Elbet bir devasız dertten Doğan göz bir zaman ağlar
E) Uçtu kuşların kervanı,Her biri bir dala gider
3. Aşağıdakilerden hangisi klasik komedyanın özelliklerinden biri değildir?
A) Karakterleri çoğunlukla üst tabakadan soylu kişilerden seçme
B) Konuları, çağdaş toplumdan, günlük yaşantıdan alma
C) Toplumsal çelişkilerin gülünç yanlarını vurgulayarak düşündürmeyi amaçlama
D) Vurma, yaralama gibi acı verici olayları izleyicinin gözü önünde canlandırma
E) Birbiri ardınca kesintisiz sürüp giden diyalog ve kara bölümlerinden oluşma
4. Kasidelerinde kullandığı ağır dil, gazellerinde, özellikle şarkılarında oldukça sadeleşir. Farsça ve Arapça şiirleri de olmakla birlikte şiirlerinin çoğu Türkçedir. Kasidelerinden çok, yeni buluşlarla süslediği şarkı ve gazelleriyle ünlüdür.. Gazellerine, “Malumdur benim sühanım mahlas istemez.” Diye haklı olarak övünecek derecede kişiliğinin damgasını vurmuştur.
Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Fuzuli B)Baki C)Nedim D)Nefi E)Nabi
5.Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?
A)Ayna almış perçem düzer,
Zülfün tarayı tarayı
B) Kırık çanağı yok ayran içecek
Kahveye gelir de fincan beğenmez
C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam
Yeni talim gelmiş varam alışam
D) Güzel gitti diye pınar ağladı
Acıdı yüreğim yandı pınara
E) Avcılardan kaçmış ceylan misali,
Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı
7. Divan edebiyatındaki “gazel" in konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir?
Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A)Varsağı B)Destan C)Türkü D)Koşma )Nefes
8.Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A)Şermin
B)Okun Ucundan
C)Garip
D)Türk Sazı
E)Altın Işık
9. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünuncuların şiir özelliklerinden biri değildir?
A) Kafiyede şekilden çok, ses benzerliğine önem verme
B) Konu birliğine ve bütün güzelliğine önem verme
0) Nazmı nesre yaklaştırma
D) Konuyla vezin arasında bir ahenk ilgisi arama
E) Herkesin anlayabileceği bir dil kullanma
10. Uyandım baktım ki sabah
Güneş vurmuş içime
Kuşlara yapraklara dönmüşüm
Pir pir eder durur, bahar rüzgarında
Bu dizeler Orhan Veli’nin şiirine özgü aşağıdaki niteliklerden hangisine örnek gösterilebilir?
A) Edebi sanatlara yer vermemesine
B) Nükteli bir söyleyişi yeğlemesine
C) Doğa betimlemesine başvurmasına
D) Ölçü ve uyağa önem vermemesine
E) Toplumsal sorunlara değinmesine
11. Çepçevre bahar içinde bir yer gördük
Ferhad ile Şirin’i beraber gördük.
Baktık geceden fecre kadar ellerde
Yıldızlara yükselen kadehler gördük
Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerin hangisidir?
A) Rubal B) Mani C) Şarkı D)Murabba E)Nefes
12. Aşağıdakilerin hangisinde verilen eser, karşısındaki yazara ait değildir?
A) Devlet - Eflatun
B) Graziella — Lamartine
C) Faust - Goethe
D) Yaşayan Ölü - Tolstoy
E) Wilhelm Tell - Mark Twain
1-B 2-C 3-A 4-C 5-B 6-D 7-D 8-B 9-E 10-D 11-A 12-E
1993 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1.Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A)Gazel, Divan edebiyatına, koşma, Halk edebiyatına özgü nazım biçimidir.
B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür.
C) Gazel, aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde. koşma, genellikle hoca ölçüsünün 11'li kalıbıyla yazılır.
D) Gazel, 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur.
E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap: koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.
3.Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi’ye ait değildir?
A) Dil ve edebiyat üzerine görüşlerini Londra’da çıkan Hlürriyet gazetesinde yayımladığı “Şiir ve inşa” makalesinde anlatmıştır.
B) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.
C) Fransızcadan manzum olarak Türkçeye çevirdiği bazı şiirleri, asıllarıyla birlikte Tercüme1 Manzume adlı, bir kitapta toplanmıştır.
D) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçısıdır.
E) Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söylemeye, konuşma dilini yazı dili haline getirmeye çalışmıştır.
4. Yeni bir duyarlığı, yeni bir şiir dilini oluşturmaya çalışırken Batı’yı hemen hemen günü gününe izlemişlerdir. Şiirlerinin imgelerle yüklü, sanatlı bir yapısı vardır. Özellikle benzetmeler ve sıfatlarla varlıklanan gerçek görünüşlerini değiştirmeye çalışmışlardır. Aşk, doğa, aile yaşamı, ‘kişisel tedirginlik ve yakınma temalarını şiirlerinde bol bol işlemişlerdir.
Bu parça sözü edilen edebiyat topluluğu ve onun üyelerinden biri aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
A) Tanzimat - Abdülhak Hamit Tarhan
B) Servet-i Fünun - Cenap Şehabettin
C) Garipçiler - Orhan Veli kanık
D) Milli Edebiyat - M. Emin Yurdakul
E) Cumhuriyet Dönemi - Faruk Nafiz Çamlıbel
5. Yazar, eserde karagöz ve ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: “Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni karagöz ve ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Bunlar, Üsküdar’da büyük bir kahvede oynanırdı. kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. ‘Soytarının Kızı’ adıyla ve İngilizce
olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu ir akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır.”
Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Peyami Safa - Dokuzuncu Hariciye koğuşu
B) Reşat Nuri - Yaprak Dökümü
C) Halide Edip - Sinekli Bakkal
D) Reşat Nuri - Çalıkuşu
E) Halide Edip - Tatarcık
1.Çağdaş Batı şiiriyle eski Türk şiirinin bileşimini gerçekleştirerek aruz ölçüsünü, yaşayan Türkçeye uygulamış, geçmiş değerlere bağlı, kendine özgü bir şiir geliştirmiştir. Hece- aruz tartışmalarının en güçlü dönemlerinde, hece ölçüsünü küçümseyip. şiir için ölçünün esas değil, sadece bir araç olduğuna inanarak biri dışında bütün şiirlerini aruzla yazmıştır.
Bu şair aşağıdakilerden hangisidir?
A)Muallim Naci
B)Yahya Kemal
C)Ahmet Haşim
D)Mehmet Akif
E)Tevfik Fikret
7. O güne kadar yazınımızda anı, yazınsal değerde tür değildi. Modern anlamda romancılığımızın kurucusu sayılan yazarımız, ilk kez yazınsal değerde anılar yazmıştır. Hem yazınsal, hem siyasal nitelikte olan bu anılarını dokuz ciltte toplamış ve kırk yılı kapsayan ilk beş cildine “Kırk Yıl” adını vermiştir.
Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmektedir?
A) Hüseyin Rahmi Gürpınar
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Halit Ziya Uşaklıgil
8.Fransız edebiyatının en ünlü yazarlarından biridir. İnsanlara ders vermeden doğruları göstermeye çalıştığı “Denemeler” adlı tek kitabı, günümüzde de bir başyapıt ve başucu kitabı olma özelliğini korumaktadır.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A)Montaigne
B)Balzac
C)V. Hugo
D)Voltaire
E)J.J.Rousseau
1-D 2-C 3-A 4-B 5-C 6-B 7-E 8-E 9-A
1994 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1.Siz baksanız bir şey göremezsiniz
Benim yurdumdur orası
Ardıçlar. gürgenler, tozlu yollar
Tokatla Niksar arası
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Redif
B) Uyak
C) Ölçü
D) Eksiltili cümle
E) Dilek - koşul kipi
2. Sıladan geliyorsunuz
Ne var ne yok bizim oralarda
Çiçek açmış mı erikler
İpek perdeli pencerenin altında
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Bir özlem dile getirilmiştir.
B)kişileştirme sanatına başvurulmuştur..
C)Ölçü ve uyak yoktur.
D)Üçüncü ve dördüncü dizeler. anlamca birbirini bütünlemektedir.
E)Birinci dize kurallı bir cümledir.
3. Aşağıdakilerden hangisi, düşüncelerini açıklamak için sanatı bir araç alarak kullanmıştır?
A) Recaizade Mahmut Ekrem
B) Tevfik Fikret
0) Abdülhak Hamit
D) Cenap Şehabettin
E) Ahmet Haşim
4.Aşağıdaki eserlerden hangisi 15. yüzyılda “mesnevi’ biçiminde yazılmış bir yergidir?
A) Tazarru-name
B) Kabus-name
C) İskender-name
D) Har-name
E) Garip- name
5.Bahçelerde gül gerek
Güllere bülbül gerek
Senin gibi güzele
Bencileyin kul gerek
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Varsağı B)Divan C)Destan D)Koşma E)Mani
A) Bahar erdi yine düştü letafet gülistan üzerine
Yine oldu zeminin lütfu galip asman üzre
B) Gül devri ayş eyyamıdır zevk u safa hengamadır
Aşıkların bayramıdır bu mevsim ferhunde dem
C) Defa taşın ne gam atsa Hayali sana alçaklar
Belagat meyvesin hasıl eden nahl-i hünersin sen
D) Bu devr içinde benim padişeh-i mülk-i sühan
Bana sunuldu kaside bana verildi gazel
E) Arızın yadıyle nemnak alsa müjganım n’ola,
Zayi olmaz gül temannasıyla vermek hare su
7. Şiir, öykü, roman, deneme ve edebiyat tarihi alanlarında yapıtlar vermiş, çok yönlü bir yazardır. Daha çok sembolist akıma girebilecek. ahenkli ve orijinal hayallerle yüklü şiirler yazmıştır. Hikayelerinde insan ruhunun temeli saydığı bilinç altına ve rüyalara geniş yer vermiştir. Romanlarında bu öğelerle birlikte, tarihsel, toplumsal konuları da ele almıştır.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B)Abdülhak Şinasi Hisar
C)Ahmet Hamdi Tanpınar
D)Namık Kemal
E)Hüseyin Rahmi Gürpınar
8. Divan edebiyatı ile, Servet-i Fünun edebiyatının ortak bir özelliğini belirten yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dil, yabancı sözcükler ve yabancı dil kurallarıyla yüklüdür.
B) Arap ve Fars edebiyatlarından alınan, kaside, kıta, mesnevi gibi nazım biçimleri kullanılmıştır.
C) Konu ile ölçü arasında bir uyum olmasına özen gösterilmiştir.
D) Uyağın göz için değil, kulak için olduğu görüşü egemendir.
E) Beyit, başlı başına bir bütün sayılmış ve düşünceleri anlatan cümleler bir beyit içinde tamamlanmıştır.
9.Türk edebiyatında bu türün örnekleri, Cumhuriyet ten sonra verilmeye başlanmıştır. Ahmet Haşim’in “Bize Göre” ve “Gurabahane-i Laklakan” adlı yapıtlarındaki kimi parçalar, edebiyatımızda bu türün ilk örnekleri sayılabilir. Türün en başarılı temsilcisi ise. Nurullah Ataç olarak bilinir. Sabahattin Eyüboğlu, Suut Kemal Yetkin de bu türün ustaları arasında yer alır.
Bu parçadaki sözü edilen yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öykü B)Anı C)Roman D)Deneme E)Gezi
10. (I) 1860 - 1885 yılları arasında Fransada, sanatçıların etkisi altında kaldıkları Parnasizm. sadece roman sanatına özgü bir akımdır. (II) Romantizm’e tepki olarak doğmuştur. (III) Parnasçıları romantiklerden ayıran önemli fark “Sanat, sanat içindir.” ilkesine sımsıkı bağlanmalarıd ır. (IV) Türk edebiyatında ilk izleri Servet-i Fünun şairlerinde görülür. (V) Bu akımı bizde ilk tanıtan ve temsil eden Cenap Şehabettin olmuştur.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II. C) III D) IV E) V
1-C 2-B 3-B 4-D 5-E 6-A 7-C 8-A 9-D 10-A
1995 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1.Düzenleyicisi bilinmez, halkın sözlü geleneğinden oluşur. Çağdan çağa, yerden yere içeriğinde olsun, biçiminde olsun değişikliklere uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir.
Bu parçada, aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A)Türkü B)Şarkı C)Gazel D) Mesnevi E)Koşma
3. Onun tiyatro eserleri, sahne tekniği açısından zayıf olduğu gibi dil açısından da oynanmaya elverişli değildir. Piyeslerinin bir bölümü manzum, bir bölümü nesir, bir bölümü de nazım - nesir karışık olarak yazılmıştır. Bunların birkaçının konusu günlük hayattan alınmış fakat çoğunda tarihi bir olay işlenmiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Abdülhak Hamit
B)Muallim Naci
C)Şinasi
D)Ahmet Tevfik Paşa
E)Şemsettin Sami
4. Yazarın ilk romanıdır. Gerçekçi bir eserdir. Üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıklar üzerinde durulur. Bu ayrılıklar yüzünden ailenin çözülüşü gösterilir. Hikaye ve roman edebiyatımızın geleneksel temalarından biri olan aşırı Batı hayranı züppe tipi, başarılı bir biçimde çizilir.
Bu parçada sözü edilen eser ve yazar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Ahmet Mithat Efendi
B) Kiralık Konak - Y. Kadri Karaosmanoğlu
C)Fahim Bey ve Biz - A. Şinasi Hisar
D) Şıpsevdi - H. Rahmi Gürpınar
E) Ayaşlı ve Kiracılar, - Memduh Şevket Esendal
5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde dört öğesi de bulunan bir “teşbih” vardır?
A) Her hatıra bir damla yaş oldukça gözümde
B) Gördüm deniz dedikleri bin başlı ejderi
C) Canlandı hayalimde o mazideki yazlar
D) Her gölge bir insan kadar inceydi, derindi
E) Ben böyle değildim, bu deniz böyle değildi
6. Bu sanatçımızın da adı anılınca öteki dallarda verdiği ürünlerden çok, şiiri gelir akla. Şiirlerinde değişik dönemler vardır. Gençlik yıllarında biçim ve içerik yönünden eski şiirin izinde yürürken, Şinasi ile tanıştıktan sonra asıl yolunu bulmuştur. Şiirlerde eski biçim yine sürmüş ama içerik değişmiştir. Özellikle de sosyal konulara ağırlık vermiştir. Ancak vatan ve özgürlük aşkını dile getiren şiirleriyle daha çok tanınır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa
B) Cenap Şehabettin
C) Namık Kemal
D) Recaizade M. Ekrem
E) Tevfik Fikret
7.İlk şiirlerinde duygusal, bireysel, romantik bir tutumu vardır. Anlatımı lirik, dili durudur. Daha sonraki şiirleri asıl şiirlerinin şaşırtıcı öncüleridir.Sıralarda etkilendiği gerçeküstücülerin şiirleri gibi ölçüsüz ve uyaksızdır. Geleneksel şiirle edebi sanatlarla, şairanelikle, ölçü ve uyağın sağladığı mekanik ahenkle her türlü bağı koparmıştır. Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiştir. Kimi şiirlerinde bir alay sezilir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Haşim
B) Yahya Kemal
C) Orhan Veli
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı
8. Nurullah Ataçla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Eleştiri türünün gelişmesinde önemli katkıda bulunmuştur.
8) Dilimizin özleşmesine öncülük etmiştir.
C) Konuşma dilindeki devrik cümlenin yazıda da kullanılmasını yaygınlaştırmaya çalışmıştır.
D) ‘Yaşadığı dönemde deneme türünün başarılı bir temsilcisi olmuştur.
E) Öykü alanında da ürünler vermiştir.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Hayriye. 17. yy şairlerinden Nabi’nin mesnevi biçiminde yazdığı öğüt veren, sosyal. didaktik bir yapıttır.
B) Cihan’nüma adlı eserin sahibi Katip Çelebi, batılı anlamda bilime değer veren ilk düşünürlerimizdendir.
C) Realizm ve Natüralizm roman ile hikayede. Parnasizm ise şiirde gerçekçilik demektir.
D) H. Rahmi Gürpınar, tiyatro ve romanlarında Anadolu halkının törelerini, inanışlarını, dilini alaysamalı bir anlatımla vermiş Tanzimat dönemi yazarlarımızdandır.
E) Cumhuriyet döneminde yetişen halk şairi Aşık Veysel’in şiirleri “Dostlar Beni Hatırlasın adlı kitapta bir araya getirilmiştir.
10. Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizelerde redif yoktur?
A) Ey, genç kanı kaynayan pınar Ey, altında yatıp kaldığım çınar
B) Uzaktan görenler yine aldanır Gözlerde bir hayal gibi canlanır
C) Ey, kumrulu bahçem, sümbüllü bağım Ey, bülbüllü derem mineli dağım
D) Yatıyor can evimde hep o sonsuz emeller Gönlüme dokunmadı göğsümü yırtan eller
E) Akşam, sanki boşluk içime dolar Dağların cilası gittikçe solar
1 1. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi romantizm akımı içinde yer almaz? A)J.J. Rousseau
B)Chateaubriand
C)Schiller
D)Lamartine
E)Racine
12. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde cinas vardır?
A) Gönlümle oturdum da hüzünlendim o yerde.
Sen nerdesin ey sevgili, yaz günleri nerde.
B) Kısmetindir gezdiren yer yer seni,
Arşa çıksan akıbet yer yer seni
C) Akşam lekesiz. saf, iyi bir güz gibi akşam :
Ta karşı bayırlarda tutuşmuş iki üç çam
D) Gözlerin mahmur olurmuş her zaman
Pek yamansın. pek yamarısın, pek yaman
E) Görmeden mecnunların sahraların cemi’yyetin,
sevdiğim meşk-i nigah eylersin ahularla sen
13. Tablasındaki taze salatalıkları övmek için. “badem bunlar, badem!’’ diye bağıran satıcı, aşağıdaki söz sanatlarından hangisine başvurmaktadır?
A) Benzetme
B) Tenasüp
C) Kinaye
D) Hüsn-i Talil
E) Mecaz-ı Mürsel
1-A 2-B 3-A 4-B 5-D 6-C 7-C 8-E 9-D 10-A 11-E 12-B 13-E
1996 ÖSYS EDEBİYAT SORULARI
1. Okuma yok, yazma yok. bilmeyiz eski, yeni,
Kuzular söyler bize yılların geçtiğini,
Arzu, başlarımızdan yıldızlar gibi yüksek.
Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek
Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Link şiir
B) Didaktik şiir
C) Pastoral şiir
D) Epik şiir
E) Dramatik şiir
2.(I) Kitab-ı Dede korkut”, sanatçısı belli olmayan, halkın ortak mal olan bir eserdir, (II) Nazım ve nesir karışım, oniki hikayeden oluşur. (III) Hikayelerde daha çok Oğuzların. düşmanları ve insanüstü güçlerle savaşımları anlatılmaktadır. (IV) Her hikaye bağımsız olmakla beraber, çoğunda ortak kahramanlar bulunur ve her hikayenin sonunda Dede Korkut söz alır. (V) Hikayelerde adı geçen Dede Korkut kahramanlığıyla ün kazanmış Oğuz beylerinden biridir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
3. Tragedya türü ile ilgili olarak aşağıda verilere bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Acıklı yönü ağır basan bir tiyatro türüdür.
B) Ana karakterlerin halktan olması en önemli özelliğidir.
C) Konuları, mitolojiden ve tarihten alınır.
D) Zaman, yer ve olay birliği kuralına uyulur.
E) Klasik bir dil ve üslup anlayışıyla yazılır.
4. Mesneviyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Uyak düzeni aa ba ca... biçimindedir.
B) Beyit sayısı, konunun işlenişine göre belirlenir.
0) Daha çok, aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
D) Arap ve Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.
E) Öyküleme gerektiren konular, bu türde işlenmiştir
5. Temel düşünceleri, yazı dilini konuşma diline yaklaştırmaktı. Bu amaçla İstanbul ağzı örnek alındı. Tamlamalar sadeleştirildi: Türkçeleşmiş yabancı sözcüklere pek dokunulmadı. Bu yolla yepyeni, pırıl pırıl bir Türkçe doğdu. Böylece Osmanlıcadan ulusal dile bir geçiş sağlandı.
Türk dilinde yukarıda sözü edilen yeniliği gerçekleştirenlere ne ad verilir?
A) Tanzimatçılar
B) Edebiyat-ı Cedideciler
C) Genç Kalemler
D) Garipçiler
E) İkinci Yeniciler
6. Aşağıdakilerin hangisi “hecenin beş şair’inden biri değildir?
A) Yusuf Ziya Ortaç
B) Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Halit Fahri Ozansoy
D) Enis Behiç Koryürek
E) Kemalettin kamu
.
7.İlk şiirlerinde duygusal,bireysel,romantik bir tutumu vardır.Anlatımı lirik,dili durudur.Daha sonraki şiirleri asıl şiirlerinin şaşırtıcı öncüleridir.O sırada etkilendiği gerçeküstücülerin şiirle edebi sanatlarla,şairanelikle,ölçü ve uyağın sağladığı mekanik ahenkle her türlü bağı koparmıştır.Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiştir.Kimi şiirlerinde bir alay sezilir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ahmet Haşim
B)Yahya Kemal
C)Orhan Veli
D)Ahmet Hamdi Tanpınar
E)Cahit Sıtkı
8.Nurullah Ataçla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A)Eleştiri türünün gelişmesinde önemli katkıda bulunmuştur.
B)Dilimizin özleşmesine öncülük etmiştir.
C)Yaşadığı dönemde deneme türünün başarılı bir temsilcisi olmuştur.
D)Öykü alanında da ürünler vermiştir.
E)Konuşma dilindeki devrik cümlenin yazıda da kullanılmasını yaygınlaştırmaya çalışmıştır.
9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A)Hayriye,17.yy şairlerinden Nabi’nin mesnevi biçiminde yazdığı ,öğüt veren sosyal,didaktik,bir yapıttır.
B)Cihannüma adlı eserin sahibi Katip Çelebi,batılı anlamda bilime değer veren ilk düşünürlerimizdendir
C)Realizm ve Natüralizm roman ile hikayede,Parnasizm ise şiirde gerçekçilik demektir.
D)H.Rahmi Gürpınar,tiyatro ve romanlarında Anadolu halkının törelerini,inanışlarını dilini alaysamalı bir anlatımla vermiş Tanzimat dönemi yazarlarımızdandır.
E)Cumhuriyet döneminde yetişen halk şairi Aşık Veysel’in şiirleri ‘’Dostlar Beni Hatırlasın’’ adlı kitapta bir araya getirilmiştir.
11.Aşağıdaki sanatçılardan hangisi romantizm akımı içerisinde yer almaz?
A)J.J Rousseau
B)Chateaubriand
C)Schiller
D)Racine
12.Aşağıdaki beyitlerin hangisinde ‘’cinas’’ vardır?
A)Gönlümde oturdum da hüzünlendim o yerde
Sen nerdesin ey sevgili,yaz günleri nerde
B)Kısmetindir gezdiren yer yer seni,
Arşa çıksan akıbet yer yer seni
C)Akşam lekesiz,saf,iyi bir güz gibi akşam
D)Gözlerin mahmur olurmuş her zaman,
Pek yamansın pek yamansın pek yaman
E)Görmeden mecnunların sahradaki cem’iyyetin,
Sevdiğim meşk-i nigah eylersin ahularla sen
1-A 2-B 3-A 4-B 5-D 6-C 7-C 8-E 9-D 10-A 11-E 12-B 13-E
öss etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
öss etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
22 Eylül 2008 Pazartesi
11 Ekim 2007 Perşembe
ÖSS ADAYLARINA ÖĞÜTLER
ÜNİVERSİTE SINAVINDA BAŞARILI OLMAK İSTER MİSİNİZ?... İŞTE YAPMANIZ GEREKEN BASİT TAKTİKLER
Üniversite sınavı için sistemli ve sabırlı bir çalışma çok önemli. Ancak uzmanlar, özel taktiklerin de yararına dikkat çekiyor. Bu yöntemle hataları en aza indirip kendinize avantaj sağlayabilirsiniz.
Üniversite sınavı için sistemli ve sabırlı bir çalışma çok önemli. Ancak uzmanlar, özel taktiklerin de yararına dikkat çekiyor. Bu yöntemle hataları en aza indirip kendinize avantaj sağlayabilirsiniz
ÖSS'de kullanılacak küçük tekniklerle başarı oranını artırmak mümkün oluyor. En verimli sınav tekniğini araştıran uzmanlar turlama tekniğiyle zaman tasarrufu sağlanabileceğini, metinlerin altını çizerek dikkat sorununun çözülebileceğini, çalışma ortamında müzik sesi bulundurarak gürültü nedeniyle yaşanacak dikkat kaybının önlenebileceğini anlatıyorlar.
ÖSS'de her soru kitapçığı için dikkat edilmesi gereken bazı özel durumlar bulunuyor. Geçmiş yıllarda öğrencilerin en fazla yaptığı hataları derleyen uzmanlar bu hatalara düşerek puan kaybetmelerini engellemek için özel önlemler öneriyorlar. Rehberlik uzmanları tarafından geliştirilen garantili metotlar hata riskini önemli oranda azaltıyor.
ZOR SORUYA TAKILMAYIN
Uzmanlar öncelikle kolay soruların çözümünün yapılması gerektiği üzerinde duruyor. Rehberlik bölümleri, başarısı defalarca test edilen turlama tekniğinin sınav sırasında mutlaka kullanılmasını öneriyor. Turlama tekniği şöyle uygulanıyor
''Kolay sorulardan başlayın. Bu kendinize olan güveninizi sağlar, sınav kaygısını gidermenize yardımcı olur. Zor soruları ikinci tura bırakın.Turlama tekniği ile hata oranını düşürürken zaman kazanırsınız''.
Öğrencilerin yaptıkları en büyük hatalardan birinin de soruları toptan çözdükten sonra cevap kağıdına aktarmak olduğu belirlenmiş. Bu kaydırma olasılığını çok yükseltiyor. Uzmanlar bunu önlemek için sınava girecek öğrencilere cevaplarınızı toplu bir şekilde optik forma işlemek yerine, tek tek kodlama yapmaları tavsiye ediyor.
Rehberler, ilke olarak en başarılı olunan testten başlanması önerisinde bulunuyorlar. Öğrencinin güçlü olduğu testte hata yapma olasılığının azalacağından panik ve heyecanının ortadan kalkmasının dikkatini toplamasını kolaylaştırdığını ifade ediyorlar.
TEST ÇÖZERKEN
ÖSS ardından yapılan araştırmalar öğrencilerin matematik testlerini çözerken farklı ibaresini gözden kaçırdıkları için hatalı şıklara yöneldiğini gösteriyor. Uzmanlar bu nedenle sorunun çok iyi okunmasını öneriyorlar.
''Soruları çözerken mutlaka verilenleri okuyun, soru kökünün ne istediğine dikkat edin. Sizden istenmeyen fakat doğruluk değeri bulunan şıkların da seçeneklere konulacağını asla unutmayın''
Uzmanlar matematik ağırlıklı bölümlere girecek olanlara şu önerilerde bulunuyorlar
''Sayısal puanda en yüksek puan getiren matematik testidir. İkinci derecede önemli olan Fen testidir. Üçüncü derecede Türkçe, dördüncü derecede ise sosyal bilgiler testi önemli. Bu nedenle sayısal puanın yüksek olmasını isteyen öğrenci öncelikle matematikte çok sayıda soru çözmeli. 180 dakikanın en az 75-80 dakikasını matematiğe ayırmalı. Teorik olarak her soru için 1 dakikalık süre vardır.
Ancak çok sayıda soru çözmeye alışkanlık kazanan öğrenciler için bilgi kullanımı refleks haline geldiği için ağırlıklı testlere daha çok zaman ayırarak yüksek puan almak hedeflenmelidir. Temel testlerde kendini eksik hisseden öğrenciler, Türkçe ve Sosyal soruları da çözmeli. Çünkü örneğin 5-6 Türkçe sorusu çözdüğünde bir Fen ya da matematik sorusu kadar puan kazanacaktır. Sözel netler puanımı az etkiler düşüncesi yanlış.''
UZUN METİNLERİN ALTINI ÇİZİN
Türkçede en büyük tuzak uzun metinler olarak gösteriliyor. Anlama gücünü iyi kullanmaları için öğrencilerin satırların altını çizerek okumaları önem taşıyor. Ayrıca tüm seçeneklerin okunması yanıltıcı cevaplardan öğrenciyi uzaklaştırıyor. Hızlı okuyarak sözcükleri atlama hatasına düşmemek için altı çizili sözcüklere dikkat etmek gerekiyor.
Coğrafya sorularını çözerken öncelikle verilen bilgiye dikkat edilmesi, istenen cevabın olumlu mu olumsuz mu olduğuna bakılarak seçeneklerin elenmesi büyük önem taşıyor. Çünkü bu sorularda en fazla hata sorunun yanlış anlaşılmasından kaynaklanmış. ÖSS'de felsefe sorularının büyük bir kısmı uzun paragraflardan oluşuyor. Uzmanlar soru ne kadar uzunsa doğru bilgi için o kadar ip ucu verileceğini söylüyorlar.
GÜRÜLTÜYE ALIŞIN
Sınavın ardından yapılan araştırmalar öğrencilerin sınav salonundaki gürültü nedeniyle hata oranlarının yükseldiğini göstermiş. Sınav günü ne kadar sakin bir ortam yaratılmaya çalışılsa da bazı aksilikler çıkabileceği düşüncesiyle özellikle son bir ayda öğrencilerin kendilerini gürültüye alıştırmaları büyük önem taşıyor. Uzmanlar özellikle deneme testlerinin sessiz ortamlarda çözülmesini önermiyorlar. Test çözülen ortamda hafif de olsa radyo gürültüsü ile çalışmak gürültü nedeniyle dikkat dağılımını engelliyor.
Sınava son bir ay kala çözeceğiniz hazırlık testlerinde kullanabileceğiniz bu yöntemler alışkanlık haline gelirse sınavda sonradan üzüleceğiniz hatalardan sizleri koruyabiliyor.
Dersine aynı şekilde çalışan iki gencin ÖSS'de farklı puanlar almalarında en önemli nedenin dikkatsizlik olduğuna dikkat çekiyor. Bunu önlemek için her deneme sınavını ÖSS gibi düşünmek ve alışkanlık kazanmak gerektiğinin altını çiziyor.
Çalışmanın dozunu gün gün artırın
Geçen yıllar sayısalda 6'ncı olan Ahmet Nergiz, ''Plan yapın uygulayın''diyor. Ahmet Nergiz geçen yıl sayısalda Türkiye altıncısı olarak ÖSS'den çıktı. Tüm üniversiteler onu kendi kadrolarına katmak için adeta yarıştılar. Sonunda Sabancı Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde okumaya karar verdi. Üniversite Ahmet'e burs vererek ona kapılarını açtı. Annesi ev hanımı babası ise memur olan bu genç adam üniversitede ailesinden para yardımı almadan okuyabildiği için kendini şanslı hissediyor.
ÖSS BİR MARATON
Nergiz, başarısında çalışma tekniğinin çok büyük önemi olduğunu söylüyor. Üniversiteye girme hazırlıklarına Lise ikinci sınıfta başlamış. Lise üçüncü sınıfta yaptığı çalışmanın her gün dozunu daha da arttırarak sınava hazırlanmış. Kendisini bir maraton yarışçısına benzetiyor. ÖSS'nin ardından en büyük korkusunun cevap anahtarını kaydırma sorunu olduğunu söylüyor. Bu kabusu yaşamamak için ''Dikkat edin, sınavdan çıkarken soruları kaydırmadığınızdan kesinlikle emin olun'' uyarısında bulunuyor. ÖSS hazırlık sürecinin son bir ayının kamp dönemi olarak değerlendirilmesi gerektiğine inanıyor. ''Ben okuldan raporlu olarak pek çok lise öğrencisinin yaptığı gibi izin alarak ayrılmıştım. Sınava bir ay kala kendime bir çalışma planı yaptım. Artık hazırlanacağım konular bitmişti. Önüme bütün ÖSS sorularını alıp çözmeye başladım. Konu çalışmam bitmemişti. Dergi almıştım. Üniversite hazırlık dergilerinin katkısı oldu'' diye anlatıyor hazırlıktaki son ayını.
Bir ay boyunca tüm evde mobil olarak ders çalıştığını ve geze geze tüm gün aralıksız test çözdüğünü söylüyor. Ahmet Nergiz, ''son bir hafta son üç dört gün çözmeyin derler ya onlara inanmayın' diyor.
AİLE DESTEĞİ ÖNEMLİ
Sınava girmeden bir saat önce biyolojiden unuttuğunu zannettiği bir konuya baktığını itiraf ediyor, ''Sınavda o soru çıktı, bakmasaydım, büyük ihtimalle puanıma güvenimi etkileyecekti''. Çok heyecanın da az heyecanın da sınavda performansı olumsuz etkileyeceğini düşünüyor ve ekliyor Aile desteği de başarılı olmamda çok önemli bir yer tuttu.
Bu işi şansa bırakma
Her yıl Yükseköğretim Öğrenci Seçme Sınavı'na (ÖSS) yaklaşık 1.5- 2 milyon 9 öğrenci giriyor. İçlerinden ancak bir kısmı üniversiteli olabilecek.
Peki hayatlarını garantiye almalarını sağlayan etkenler nelerdi? Hangi çalışma yöntemlerini, nasıl uyguladılar? Her biri, üniversite sınavına yeni girecek öğrencilere ne yapmaları gerektiğine dair ışık tutacak hikayelerini anlattı. Sınava tam bir ay kala bu maratonu önde kazanmanın mümkün olduğunu bu deparı atanlar anlatıyorlar. Bu dizi de onların yaşanmış çalışma taktiklerini bulacaksınız. Dershaneler ÖSS sınavında en çok yapılan hataları belirleyerek bu hatalardan korunma yöntemlerini ortaya çıkartmışlar. Bu taktikler zorlu yarışı bir kaç puan önde bitirmenizi sağlayabilir. ÖSS'ye bir ay kala gerekli diyet reçetesini Türkiye'nin en ünlü diyet doktorları veriyorlar. Kaygılar en üst seviyedeyse doktorların size verdiği öğütlere de kulak verin. Bu dizide merak ettiğiniz sorular da ÖSYM tarafından yanıtlanacak. Siz sorun onlar yanıtlasın.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
En güçlü olduğunuz alandan başlayın.Uzmanlara göre, üniversiteye hazırlanan adayların sıklıkla karşılaştıkları sorunlar ve uygun çözüm önerileri şöyle:
-- “Sınavlarda zamanı nasıl kullanıyorsunuz?”. Konularla bağlantılı olarak, zaman ayarlayarak nitelikli sorular çözmek, belirli aralıklarla, sınava daha güçlü hazırlanmanızı sağlayacaktır. Sınavlarda en güçlü olduğunuz alandan başlayın. Kaydırma olasılığını ortadan kaldırmak için bire bir işaretleyin. Çok emin olmadığınız sorularda seçenekleri eleyerek doğruları bulmaya çalışın.
--” Sınava hazırlanırken çevrenin beklentisi sizi rahatsız ediyor mu?: Kaygı öğrenmeyi olumsuz yönde etkiler. Anne, babanızın, çevrenizin sizden beklentisi olmasını doğal karşılayın. Bu beklentilerin sizi çalışmaya teşvik etmek amacıyla olduğunu düşünün ve beklentilerini karşılayamadığınızda kişilik değerinizin değerinin düşeceği duygusunun yanlış odluğunu kabul edin.
Hayatınızın tek amacı olmasın
“ ÖSS sonucunu hayatınızın tek amacı olarak mı algılıyorsunuz?”, Üniversiteye gelecekteki başarı ve mutluluğunuzun tek aracı olarak görmeniz sınav kaygınızı arttırır. Üniversiteyi bir amaç değil, hayatta başarılı ve mutlu bir birey olmak için bir araç olarak görmeniz gerekir. Sınava hazırlanma sürecinde coşkunuzu, motivasyon uzu yüksek tutmak, öğrenmenizi olumlu etkileyerek, beklediğiniz başarılara ulaşmanızı sağlayacaktır. Bunun için sizi hareketsiz kılan, enerjinizi düşüren, gerçekçi olmayan olumsuz düşünce ve değerlendirmelerde bulunmamanız gerekir.
SINAV TEKNİĞİ
Yanıt kağıdında yapılacak işlemler :
* Sınavlarda mutlaka kaliteli kurşun kalem ile kalem açacağı ve yumuşak beyaz silgi kullanın.
* Sınavlarda yanıt kağıdı üzerinde istenen kişisel bilgileri ve gerekli kodlamaları sınav başlamadan önce yapın. Böylece zaman kaybınızı önlenmiş olursunuz.
* Yanıt kağıdında, seçenekleri sembolize eden boşlukları, normal koyuluktaki bir kalemle, taşırmadan tümüyle doldurun. Yanıt kağıdı üzerinde optik okuyucunun yanlış okumasına neden olacak farklı ve gereksiz işaretlemelerden kaçının.
Testlere ayrılması gereken süre :
Öğrenciler hangi teste ne kadar süre ayrılması gerektiğini sürekli düşünürler. Ancak bu konuda kesin bir zamanlama mümkün değildir. Çünkü her öğrencinin başarı düzeyi , anlama ve işlem yapma çabukluğu, başarılı olduğu test ve alanlar farklıdır. Bu nedenle bu tür zamanlamaları bireysel olarak denemeler sonucunda ortaya çıkarmanız en doğru olacaktır.
Soruları okuyup algılama:
* Testleri zamanında yetiştirmeme kaygısıyla yanıtlamaya kalkmayın. Bu durumda, yanıtlayacağınız. soruların çoğu yanlış çakacaktır. Bunun yerine dikkatli ve sakin bir şekilde soruları okuyup doğru yanıtlamak yararınıza olacaktır.
* Soruyu okumadan, çözmemeye karar vermeyin. Uzun olduğu için karmaşık ve zor sandığınız bir soru, belki de kolay yanıtlayacağınız bir sorudur.
* Bir sorunu ilk seçeneğinin doğru olduğunu düşünseniz bile, diğer seçenekleri okumadan kodlamaya kalkmayın.
* Soruları çözerken ilgili bir kaç konuyu beraber düşünmeye çalışın. Çünkü sorular bir kaç konunun korelasyonunu gerektirecek şekilde olabilir.
* Soruyu okurken yanıtı düşün. Düşündüğünüz yanıtı seçeneklerde arayın. Her seçeneğin soruyla ilişkisini arayın. Kesinlikle doğru olamayacak seçenekleri eleyin.
Bu doğru seçeneği hızlı bir şekilde bulmanızı kolaylaştıracaktır.
* Soruları bir bütün olarak algılayabileceğiniz bir hızda okuyun. Aksi takdirde sorunun ne istediğini anlamakta zorlanırsınız veya soruyu bir kaç kez okumak zorunda kalırsınız.
* Soru içinde neden sonuç ilişkisini bulmaya çalışın. Sorunun ne kadar basit hale geldiğini göreceksiniz.
Soru tipleri :
* Sorulardaki altı çizili sözcüklere ve pekiştirme sözcüklerine ( en çok, kesinlikle, değildir v.b ) özellikle dikkat edin.
* Bazı sorularda bir kaç belli özellikteki ifadenin seçimi istenir.
I.............................. II..........................
III........................... IV.........................
Bu tip sorularda soru cümlesi okunduktan sonra ifadelerin seçimine geçilmesi zaman kazandıracaktır. Ayrıca seçenekler de yol gösterici rol oynar. Örneğin soruya göre I. ve IV. maddeler doğru ifadelerdir. İfadeleri okurken IV. ifadenin kesin doğru olduğuna II. ifadenin kesin yanlış olduğuna karar verdiniz. Buna göre A ve D seçenekleri kalıyor. Bundan sonra I. ve III. seçeneklerden birinin veya ikisinin doğru olduğuna karar vermek, sonucu kesinleştirecektir.
* Şekilli sorularda, şekilde gerçekleşen olayı ortaya koymak, verileri şekil üzerine aktarmak, verileri daha doğru kullanmanıza, istenileni kolayca bulmanıza yardımcı olur.
* Eğer soru grafik içeriyorsa önce grafiği yorumlayın. Daha sonra diğer verileri kullanarak sorunun çözümünü geçin.
* Soru cümlesi” kesinlikle” sözcüğüyle bitiyorsa doğru seçenek, soruda verilere göre geçerli ve gerçekleşebilir olur.
* Soru cümlesi “olabilir” sözcüğüyle bitiyorsa doğru seçenek, soruda belirtilen koşullarda hem “gerçekleşebilir” hem de “gerçekleşmeyebilir”. Yani olasılık durumu söz konusudur.
* Türkçe testinde paragraf ve açıklamalı soruları çözerken önce soruyu okuyun. Sorunun ne istediğini anladıktan sonra paragrafı okumaya geçin.
* Bütün bu soruları yanıtlamak zorunda değilsiniz. Her testte, zorluk derecesi farklı olan testler bulunur.Bilginizin yetersiz olduğu veya hiç bilginiz olmayan konulardaki soruları mutlaka boş bırakın.
- Dikkat edilecek diğer noktalar.
* Sorulara verdiğiniz yanıtlarda arka arkaya üçten fazla seçenek işaretlemişseniz o soruları tekrar gözden geçirin. Böyle durumlarda bir soruda yanlış yapma olasılığınız yüksektir.
- Bir soru için birden fazla seçenek işaretlememeye özen gösterin.
* Geçen süreyi kesinlikle düşünmeyin. Kalan süreyi en iyi şekilde kullanın.
*Testler arsında bir dakikalık dinlenme araları verirseniz kendiniz teste hazırlamış olursunuz.
* O anda çözemediğiniz ancak daha sonra hatırlayabileceğiniz soruların önlerine( ?) koyunuz.
* Sorunun yanıtı olmayacak seçeneklerin üzerine (X) işareti koyarak eleyebilirsiniz. Böylece az seçenek üzerinde durarak yanıtı bulmayı kolaylaştırmış olursunuz.
TURLAMA TEKNİĞİ
Bir çok arkadaşımız sınavlarda yanıtlaması gereken testleri zamanında, bitiremediğinden söz eder bunun nedeni bilgi eksikliği yeteri kadar soru çözememek ve sınavlarda bilinçli bir teknik kullanmamaktan kaynaklanır. Zamanı en iyi şekilde değerlendirmek için kullanılabilecek en uygun yöntem turlama yöntemidir. Bu yöntemi şu şekilde açıklayabiliriz.
* Yanıtlamaya en başarılı olduğunuz testten başlayın.Bu testi doğru çözerek moral kazanmış olursunuz.
* Bir testte farklı zorluk derecesine sahip sorular bulunur. Bu soruların hepsini doğru olarak cevaplamak zorunda değilsiniz. Bu nedenle kesin bilmediğiniz soruları boş bırakın.
* Ayrıca bazı soruları çok iyi bildiğiniz halde o anda hatırlamayabilirsiniz. Bu tür soruları da tekrar bakmak üzere geçe bilirsiniz.
* Sizi en çok iki seçenek arasında bırakan sorularda size en yakın gelen şıkkı işaretleyebilirsiniz.
I.turda böylece kesin bildiklerinizi çözmüş olursunuz.
*II.turda yine en başarılı olduğunuz testten başlayarak I.turda çözebilirim diye boş bıraktığını ve en çok iki seçenek arasında kalıpta geçtiğiniz sorulara bakın. Bu sorulardan çoğunu çözebileceksiniz.
* Fikriniz olmayan sorularda tekrar okuyarak zaman harcamayın.
* Cevaplamanız gereken bütün testleri bitirdikten sonra soru kitapçığında işaretlediğiniz doğrular ile cevap kağıdındaki kodlamaları karşılaştırarak kontrol edin., kaydırma yapmadığınızdan ve çift cevap vermediğinizden emin olun. Daha sonra zamanının kalırsa boş bıraktığınız sorulara bakabilirsiniz. Sınav bittiğinde cevap kağıdının buruşmamış ve temiz bir şekilde sınav görevlisine teslim edilmesi büyük önem taşımaktadır. Çünkü bütün çalışmalarınız ile üç saatlik bir sınavın sonucu sadece bu cevap kağıdıyla değerlendirilecektir.
RİSKLERİ GÖZE ALMAK
Bahar aylarının verimli topraklarının içinde iki tohum yan yana yatıyormuş.
Tohumlardan biri diğerine,” Ben büyümek istiyorum!” demiş, Köklerimi altımda toprağın derinlerine ve filizimi yeryüzüne göndermek istiyorum.... Baharın müjdecisi tomurcuklarım açılsın istiyorum.... Güneşin sıcağını yüzümde, sabahın tatlı dokunuşunu yapraklarımda hissetmek istiyorum!”
V e büyümeye başladı tohum.
İkinci tohum ise,” Ben korkuyorum” dedi,.” Köklerimi toprağın altındaki derinliklere gönderirsem, karanlıklarda beni neyin beklediğini bilemem. Üstümdeki toprağı zorlayıp yeryüzüne çıkmaya çalışsam, filizlerim zarar görebilir....hem tomurcuklarım açmaya başladığında üzerlerinde salyangozlar gezip,onları yemeye kalkarsa ? Ya tomurcuklarım, açılıp çiçeğe dönüştüklerinde küçük bir çocuk beni koparıverirse? Yo hayır. En iyisi burada kalıp beklemek. Büyümek için belki daha güvenli bir zaman bulabilirim..”
Ve ikinci tohum beklemeye başladı.
O sırada yumuşamış olan bahar toprağını eşeleyen bir tavuk buldu tohumu ve bir lokmada yutuverdi onu.
Riskleri göze almaktan ve büyümekten korkanları yaşam bir anda yutuverir.
Patty HANSEN
ALINTI-DERLEME
Üniversite sınavı için sistemli ve sabırlı bir çalışma çok önemli. Ancak uzmanlar, özel taktiklerin de yararına dikkat çekiyor. Bu yöntemle hataları en aza indirip kendinize avantaj sağlayabilirsiniz.
Üniversite sınavı için sistemli ve sabırlı bir çalışma çok önemli. Ancak uzmanlar, özel taktiklerin de yararına dikkat çekiyor. Bu yöntemle hataları en aza indirip kendinize avantaj sağlayabilirsiniz
ÖSS'de kullanılacak küçük tekniklerle başarı oranını artırmak mümkün oluyor. En verimli sınav tekniğini araştıran uzmanlar turlama tekniğiyle zaman tasarrufu sağlanabileceğini, metinlerin altını çizerek dikkat sorununun çözülebileceğini, çalışma ortamında müzik sesi bulundurarak gürültü nedeniyle yaşanacak dikkat kaybının önlenebileceğini anlatıyorlar.
ÖSS'de her soru kitapçığı için dikkat edilmesi gereken bazı özel durumlar bulunuyor. Geçmiş yıllarda öğrencilerin en fazla yaptığı hataları derleyen uzmanlar bu hatalara düşerek puan kaybetmelerini engellemek için özel önlemler öneriyorlar. Rehberlik uzmanları tarafından geliştirilen garantili metotlar hata riskini önemli oranda azaltıyor.
ZOR SORUYA TAKILMAYIN
Uzmanlar öncelikle kolay soruların çözümünün yapılması gerektiği üzerinde duruyor. Rehberlik bölümleri, başarısı defalarca test edilen turlama tekniğinin sınav sırasında mutlaka kullanılmasını öneriyor. Turlama tekniği şöyle uygulanıyor
''Kolay sorulardan başlayın. Bu kendinize olan güveninizi sağlar, sınav kaygısını gidermenize yardımcı olur. Zor soruları ikinci tura bırakın.Turlama tekniği ile hata oranını düşürürken zaman kazanırsınız''.
Öğrencilerin yaptıkları en büyük hatalardan birinin de soruları toptan çözdükten sonra cevap kağıdına aktarmak olduğu belirlenmiş. Bu kaydırma olasılığını çok yükseltiyor. Uzmanlar bunu önlemek için sınava girecek öğrencilere cevaplarınızı toplu bir şekilde optik forma işlemek yerine, tek tek kodlama yapmaları tavsiye ediyor.
Rehberler, ilke olarak en başarılı olunan testten başlanması önerisinde bulunuyorlar. Öğrencinin güçlü olduğu testte hata yapma olasılığının azalacağından panik ve heyecanının ortadan kalkmasının dikkatini toplamasını kolaylaştırdığını ifade ediyorlar.
TEST ÇÖZERKEN
ÖSS ardından yapılan araştırmalar öğrencilerin matematik testlerini çözerken farklı ibaresini gözden kaçırdıkları için hatalı şıklara yöneldiğini gösteriyor. Uzmanlar bu nedenle sorunun çok iyi okunmasını öneriyorlar.
''Soruları çözerken mutlaka verilenleri okuyun, soru kökünün ne istediğine dikkat edin. Sizden istenmeyen fakat doğruluk değeri bulunan şıkların da seçeneklere konulacağını asla unutmayın''
Uzmanlar matematik ağırlıklı bölümlere girecek olanlara şu önerilerde bulunuyorlar
''Sayısal puanda en yüksek puan getiren matematik testidir. İkinci derecede önemli olan Fen testidir. Üçüncü derecede Türkçe, dördüncü derecede ise sosyal bilgiler testi önemli. Bu nedenle sayısal puanın yüksek olmasını isteyen öğrenci öncelikle matematikte çok sayıda soru çözmeli. 180 dakikanın en az 75-80 dakikasını matematiğe ayırmalı. Teorik olarak her soru için 1 dakikalık süre vardır.
Ancak çok sayıda soru çözmeye alışkanlık kazanan öğrenciler için bilgi kullanımı refleks haline geldiği için ağırlıklı testlere daha çok zaman ayırarak yüksek puan almak hedeflenmelidir. Temel testlerde kendini eksik hisseden öğrenciler, Türkçe ve Sosyal soruları da çözmeli. Çünkü örneğin 5-6 Türkçe sorusu çözdüğünde bir Fen ya da matematik sorusu kadar puan kazanacaktır. Sözel netler puanımı az etkiler düşüncesi yanlış.''
UZUN METİNLERİN ALTINI ÇİZİN
Türkçede en büyük tuzak uzun metinler olarak gösteriliyor. Anlama gücünü iyi kullanmaları için öğrencilerin satırların altını çizerek okumaları önem taşıyor. Ayrıca tüm seçeneklerin okunması yanıltıcı cevaplardan öğrenciyi uzaklaştırıyor. Hızlı okuyarak sözcükleri atlama hatasına düşmemek için altı çizili sözcüklere dikkat etmek gerekiyor.
Coğrafya sorularını çözerken öncelikle verilen bilgiye dikkat edilmesi, istenen cevabın olumlu mu olumsuz mu olduğuna bakılarak seçeneklerin elenmesi büyük önem taşıyor. Çünkü bu sorularda en fazla hata sorunun yanlış anlaşılmasından kaynaklanmış. ÖSS'de felsefe sorularının büyük bir kısmı uzun paragraflardan oluşuyor. Uzmanlar soru ne kadar uzunsa doğru bilgi için o kadar ip ucu verileceğini söylüyorlar.
GÜRÜLTÜYE ALIŞIN
Sınavın ardından yapılan araştırmalar öğrencilerin sınav salonundaki gürültü nedeniyle hata oranlarının yükseldiğini göstermiş. Sınav günü ne kadar sakin bir ortam yaratılmaya çalışılsa da bazı aksilikler çıkabileceği düşüncesiyle özellikle son bir ayda öğrencilerin kendilerini gürültüye alıştırmaları büyük önem taşıyor. Uzmanlar özellikle deneme testlerinin sessiz ortamlarda çözülmesini önermiyorlar. Test çözülen ortamda hafif de olsa radyo gürültüsü ile çalışmak gürültü nedeniyle dikkat dağılımını engelliyor.
Sınava son bir ay kala çözeceğiniz hazırlık testlerinde kullanabileceğiniz bu yöntemler alışkanlık haline gelirse sınavda sonradan üzüleceğiniz hatalardan sizleri koruyabiliyor.
Dersine aynı şekilde çalışan iki gencin ÖSS'de farklı puanlar almalarında en önemli nedenin dikkatsizlik olduğuna dikkat çekiyor. Bunu önlemek için her deneme sınavını ÖSS gibi düşünmek ve alışkanlık kazanmak gerektiğinin altını çiziyor.
Çalışmanın dozunu gün gün artırın
Geçen yıllar sayısalda 6'ncı olan Ahmet Nergiz, ''Plan yapın uygulayın''diyor. Ahmet Nergiz geçen yıl sayısalda Türkiye altıncısı olarak ÖSS'den çıktı. Tüm üniversiteler onu kendi kadrolarına katmak için adeta yarıştılar. Sonunda Sabancı Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde okumaya karar verdi. Üniversite Ahmet'e burs vererek ona kapılarını açtı. Annesi ev hanımı babası ise memur olan bu genç adam üniversitede ailesinden para yardımı almadan okuyabildiği için kendini şanslı hissediyor.
ÖSS BİR MARATON
Nergiz, başarısında çalışma tekniğinin çok büyük önemi olduğunu söylüyor. Üniversiteye girme hazırlıklarına Lise ikinci sınıfta başlamış. Lise üçüncü sınıfta yaptığı çalışmanın her gün dozunu daha da arttırarak sınava hazırlanmış. Kendisini bir maraton yarışçısına benzetiyor. ÖSS'nin ardından en büyük korkusunun cevap anahtarını kaydırma sorunu olduğunu söylüyor. Bu kabusu yaşamamak için ''Dikkat edin, sınavdan çıkarken soruları kaydırmadığınızdan kesinlikle emin olun'' uyarısında bulunuyor. ÖSS hazırlık sürecinin son bir ayının kamp dönemi olarak değerlendirilmesi gerektiğine inanıyor. ''Ben okuldan raporlu olarak pek çok lise öğrencisinin yaptığı gibi izin alarak ayrılmıştım. Sınava bir ay kala kendime bir çalışma planı yaptım. Artık hazırlanacağım konular bitmişti. Önüme bütün ÖSS sorularını alıp çözmeye başladım. Konu çalışmam bitmemişti. Dergi almıştım. Üniversite hazırlık dergilerinin katkısı oldu'' diye anlatıyor hazırlıktaki son ayını.
Bir ay boyunca tüm evde mobil olarak ders çalıştığını ve geze geze tüm gün aralıksız test çözdüğünü söylüyor. Ahmet Nergiz, ''son bir hafta son üç dört gün çözmeyin derler ya onlara inanmayın' diyor.
AİLE DESTEĞİ ÖNEMLİ
Sınava girmeden bir saat önce biyolojiden unuttuğunu zannettiği bir konuya baktığını itiraf ediyor, ''Sınavda o soru çıktı, bakmasaydım, büyük ihtimalle puanıma güvenimi etkileyecekti''. Çok heyecanın da az heyecanın da sınavda performansı olumsuz etkileyeceğini düşünüyor ve ekliyor Aile desteği de başarılı olmamda çok önemli bir yer tuttu.
Bu işi şansa bırakma
Her yıl Yükseköğretim Öğrenci Seçme Sınavı'na (ÖSS) yaklaşık 1.5- 2 milyon 9 öğrenci giriyor. İçlerinden ancak bir kısmı üniversiteli olabilecek.
Peki hayatlarını garantiye almalarını sağlayan etkenler nelerdi? Hangi çalışma yöntemlerini, nasıl uyguladılar? Her biri, üniversite sınavına yeni girecek öğrencilere ne yapmaları gerektiğine dair ışık tutacak hikayelerini anlattı. Sınava tam bir ay kala bu maratonu önde kazanmanın mümkün olduğunu bu deparı atanlar anlatıyorlar. Bu dizi de onların yaşanmış çalışma taktiklerini bulacaksınız. Dershaneler ÖSS sınavında en çok yapılan hataları belirleyerek bu hatalardan korunma yöntemlerini ortaya çıkartmışlar. Bu taktikler zorlu yarışı bir kaç puan önde bitirmenizi sağlayabilir. ÖSS'ye bir ay kala gerekli diyet reçetesini Türkiye'nin en ünlü diyet doktorları veriyorlar. Kaygılar en üst seviyedeyse doktorların size verdiği öğütlere de kulak verin. Bu dizide merak ettiğiniz sorular da ÖSYM tarafından yanıtlanacak. Siz sorun onlar yanıtlasın.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
En güçlü olduğunuz alandan başlayın.Uzmanlara göre, üniversiteye hazırlanan adayların sıklıkla karşılaştıkları sorunlar ve uygun çözüm önerileri şöyle:
-- “Sınavlarda zamanı nasıl kullanıyorsunuz?”. Konularla bağlantılı olarak, zaman ayarlayarak nitelikli sorular çözmek, belirli aralıklarla, sınava daha güçlü hazırlanmanızı sağlayacaktır. Sınavlarda en güçlü olduğunuz alandan başlayın. Kaydırma olasılığını ortadan kaldırmak için bire bir işaretleyin. Çok emin olmadığınız sorularda seçenekleri eleyerek doğruları bulmaya çalışın.
--” Sınava hazırlanırken çevrenin beklentisi sizi rahatsız ediyor mu?: Kaygı öğrenmeyi olumsuz yönde etkiler. Anne, babanızın, çevrenizin sizden beklentisi olmasını doğal karşılayın. Bu beklentilerin sizi çalışmaya teşvik etmek amacıyla olduğunu düşünün ve beklentilerini karşılayamadığınızda kişilik değerinizin değerinin düşeceği duygusunun yanlış odluğunu kabul edin.
Hayatınızın tek amacı olmasın
“ ÖSS sonucunu hayatınızın tek amacı olarak mı algılıyorsunuz?”, Üniversiteye gelecekteki başarı ve mutluluğunuzun tek aracı olarak görmeniz sınav kaygınızı arttırır. Üniversiteyi bir amaç değil, hayatta başarılı ve mutlu bir birey olmak için bir araç olarak görmeniz gerekir. Sınava hazırlanma sürecinde coşkunuzu, motivasyon uzu yüksek tutmak, öğrenmenizi olumlu etkileyerek, beklediğiniz başarılara ulaşmanızı sağlayacaktır. Bunun için sizi hareketsiz kılan, enerjinizi düşüren, gerçekçi olmayan olumsuz düşünce ve değerlendirmelerde bulunmamanız gerekir.
SINAV TEKNİĞİ
Yanıt kağıdında yapılacak işlemler :
* Sınavlarda mutlaka kaliteli kurşun kalem ile kalem açacağı ve yumuşak beyaz silgi kullanın.
* Sınavlarda yanıt kağıdı üzerinde istenen kişisel bilgileri ve gerekli kodlamaları sınav başlamadan önce yapın. Böylece zaman kaybınızı önlenmiş olursunuz.
* Yanıt kağıdında, seçenekleri sembolize eden boşlukları, normal koyuluktaki bir kalemle, taşırmadan tümüyle doldurun. Yanıt kağıdı üzerinde optik okuyucunun yanlış okumasına neden olacak farklı ve gereksiz işaretlemelerden kaçının.
Testlere ayrılması gereken süre :
Öğrenciler hangi teste ne kadar süre ayrılması gerektiğini sürekli düşünürler. Ancak bu konuda kesin bir zamanlama mümkün değildir. Çünkü her öğrencinin başarı düzeyi , anlama ve işlem yapma çabukluğu, başarılı olduğu test ve alanlar farklıdır. Bu nedenle bu tür zamanlamaları bireysel olarak denemeler sonucunda ortaya çıkarmanız en doğru olacaktır.
Soruları okuyup algılama:
* Testleri zamanında yetiştirmeme kaygısıyla yanıtlamaya kalkmayın. Bu durumda, yanıtlayacağınız. soruların çoğu yanlış çakacaktır. Bunun yerine dikkatli ve sakin bir şekilde soruları okuyup doğru yanıtlamak yararınıza olacaktır.
* Soruyu okumadan, çözmemeye karar vermeyin. Uzun olduğu için karmaşık ve zor sandığınız bir soru, belki de kolay yanıtlayacağınız bir sorudur.
* Bir sorunu ilk seçeneğinin doğru olduğunu düşünseniz bile, diğer seçenekleri okumadan kodlamaya kalkmayın.
* Soruları çözerken ilgili bir kaç konuyu beraber düşünmeye çalışın. Çünkü sorular bir kaç konunun korelasyonunu gerektirecek şekilde olabilir.
* Soruyu okurken yanıtı düşün. Düşündüğünüz yanıtı seçeneklerde arayın. Her seçeneğin soruyla ilişkisini arayın. Kesinlikle doğru olamayacak seçenekleri eleyin.
Bu doğru seçeneği hızlı bir şekilde bulmanızı kolaylaştıracaktır.
* Soruları bir bütün olarak algılayabileceğiniz bir hızda okuyun. Aksi takdirde sorunun ne istediğini anlamakta zorlanırsınız veya soruyu bir kaç kez okumak zorunda kalırsınız.
* Soru içinde neden sonuç ilişkisini bulmaya çalışın. Sorunun ne kadar basit hale geldiğini göreceksiniz.
Soru tipleri :
* Sorulardaki altı çizili sözcüklere ve pekiştirme sözcüklerine ( en çok, kesinlikle, değildir v.b ) özellikle dikkat edin.
* Bazı sorularda bir kaç belli özellikteki ifadenin seçimi istenir.
I.............................. II..........................
III........................... IV.........................
Bu tip sorularda soru cümlesi okunduktan sonra ifadelerin seçimine geçilmesi zaman kazandıracaktır. Ayrıca seçenekler de yol gösterici rol oynar. Örneğin soruya göre I. ve IV. maddeler doğru ifadelerdir. İfadeleri okurken IV. ifadenin kesin doğru olduğuna II. ifadenin kesin yanlış olduğuna karar verdiniz. Buna göre A ve D seçenekleri kalıyor. Bundan sonra I. ve III. seçeneklerden birinin veya ikisinin doğru olduğuna karar vermek, sonucu kesinleştirecektir.
* Şekilli sorularda, şekilde gerçekleşen olayı ortaya koymak, verileri şekil üzerine aktarmak, verileri daha doğru kullanmanıza, istenileni kolayca bulmanıza yardımcı olur.
* Eğer soru grafik içeriyorsa önce grafiği yorumlayın. Daha sonra diğer verileri kullanarak sorunun çözümünü geçin.
* Soru cümlesi” kesinlikle” sözcüğüyle bitiyorsa doğru seçenek, soruda verilere göre geçerli ve gerçekleşebilir olur.
* Soru cümlesi “olabilir” sözcüğüyle bitiyorsa doğru seçenek, soruda belirtilen koşullarda hem “gerçekleşebilir” hem de “gerçekleşmeyebilir”. Yani olasılık durumu söz konusudur.
* Türkçe testinde paragraf ve açıklamalı soruları çözerken önce soruyu okuyun. Sorunun ne istediğini anladıktan sonra paragrafı okumaya geçin.
* Bütün bu soruları yanıtlamak zorunda değilsiniz. Her testte, zorluk derecesi farklı olan testler bulunur.Bilginizin yetersiz olduğu veya hiç bilginiz olmayan konulardaki soruları mutlaka boş bırakın.
- Dikkat edilecek diğer noktalar.
* Sorulara verdiğiniz yanıtlarda arka arkaya üçten fazla seçenek işaretlemişseniz o soruları tekrar gözden geçirin. Böyle durumlarda bir soruda yanlış yapma olasılığınız yüksektir.
- Bir soru için birden fazla seçenek işaretlememeye özen gösterin.
* Geçen süreyi kesinlikle düşünmeyin. Kalan süreyi en iyi şekilde kullanın.
*Testler arsında bir dakikalık dinlenme araları verirseniz kendiniz teste hazırlamış olursunuz.
* O anda çözemediğiniz ancak daha sonra hatırlayabileceğiniz soruların önlerine( ?) koyunuz.
* Sorunun yanıtı olmayacak seçeneklerin üzerine (X) işareti koyarak eleyebilirsiniz. Böylece az seçenek üzerinde durarak yanıtı bulmayı kolaylaştırmış olursunuz.
TURLAMA TEKNİĞİ
Bir çok arkadaşımız sınavlarda yanıtlaması gereken testleri zamanında, bitiremediğinden söz eder bunun nedeni bilgi eksikliği yeteri kadar soru çözememek ve sınavlarda bilinçli bir teknik kullanmamaktan kaynaklanır. Zamanı en iyi şekilde değerlendirmek için kullanılabilecek en uygun yöntem turlama yöntemidir. Bu yöntemi şu şekilde açıklayabiliriz.
* Yanıtlamaya en başarılı olduğunuz testten başlayın.Bu testi doğru çözerek moral kazanmış olursunuz.
* Bir testte farklı zorluk derecesine sahip sorular bulunur. Bu soruların hepsini doğru olarak cevaplamak zorunda değilsiniz. Bu nedenle kesin bilmediğiniz soruları boş bırakın.
* Ayrıca bazı soruları çok iyi bildiğiniz halde o anda hatırlamayabilirsiniz. Bu tür soruları da tekrar bakmak üzere geçe bilirsiniz.
* Sizi en çok iki seçenek arasında bırakan sorularda size en yakın gelen şıkkı işaretleyebilirsiniz.
I.turda böylece kesin bildiklerinizi çözmüş olursunuz.
*II.turda yine en başarılı olduğunuz testten başlayarak I.turda çözebilirim diye boş bıraktığını ve en çok iki seçenek arasında kalıpta geçtiğiniz sorulara bakın. Bu sorulardan çoğunu çözebileceksiniz.
* Fikriniz olmayan sorularda tekrar okuyarak zaman harcamayın.
* Cevaplamanız gereken bütün testleri bitirdikten sonra soru kitapçığında işaretlediğiniz doğrular ile cevap kağıdındaki kodlamaları karşılaştırarak kontrol edin., kaydırma yapmadığınızdan ve çift cevap vermediğinizden emin olun. Daha sonra zamanının kalırsa boş bıraktığınız sorulara bakabilirsiniz. Sınav bittiğinde cevap kağıdının buruşmamış ve temiz bir şekilde sınav görevlisine teslim edilmesi büyük önem taşımaktadır. Çünkü bütün çalışmalarınız ile üç saatlik bir sınavın sonucu sadece bu cevap kağıdıyla değerlendirilecektir.
RİSKLERİ GÖZE ALMAK
Bahar aylarının verimli topraklarının içinde iki tohum yan yana yatıyormuş.
Tohumlardan biri diğerine,” Ben büyümek istiyorum!” demiş, Köklerimi altımda toprağın derinlerine ve filizimi yeryüzüne göndermek istiyorum.... Baharın müjdecisi tomurcuklarım açılsın istiyorum.... Güneşin sıcağını yüzümde, sabahın tatlı dokunuşunu yapraklarımda hissetmek istiyorum!”
V e büyümeye başladı tohum.
İkinci tohum ise,” Ben korkuyorum” dedi,.” Köklerimi toprağın altındaki derinliklere gönderirsem, karanlıklarda beni neyin beklediğini bilemem. Üstümdeki toprağı zorlayıp yeryüzüne çıkmaya çalışsam, filizlerim zarar görebilir....hem tomurcuklarım açmaya başladığında üzerlerinde salyangozlar gezip,onları yemeye kalkarsa ? Ya tomurcuklarım, açılıp çiçeğe dönüştüklerinde küçük bir çocuk beni koparıverirse? Yo hayır. En iyisi burada kalıp beklemek. Büyümek için belki daha güvenli bir zaman bulabilirim..”
Ve ikinci tohum beklemeye başladı.
O sırada yumuşamış olan bahar toprağını eşeleyen bir tavuk buldu tohumu ve bir lokmada yutuverdi onu.
Riskleri göze almaktan ve büyümekten korkanları yaşam bir anda yutuverir.
Patty HANSEN
ALINTI-DERLEME
CÜMLE ANLAMI, CÜMLEDE ANLAM
Bir fikri,hareketi,duyguyu ve bir olayı tam olarak bir hüküm halinde ifade eden kelime gruplarına cümle denir.Yüklemi olması gerekir.Cümle yargı birimidir.Sözcükler tek başlarına bir yargıyı karşılayamazlar.En az iki öğesinin olması gerekir:
Yüklem=Fiil+zaman eki+şahıs eki. İsim+ ek-fiil.(Yüklemsiz cümleler de vardır.(Eksiltili cümle)Böyle cümlelerde yargı oluşmadığı halde düşüncenin anlaşılırlığı sağlanmış olur.
_Seviyorum.
_İstanbul’u seviyorum.
_İstanbul’u diğer şehirlerden daha çok seviyorum.
Çeşitli kavramları inceliyoruz.Yargı çıkarmak,cümle tamamlamak,anlamca yakın cümleyi bulmak,aynı anlama gelen cümleleri bulmak,deyim açıklaması…
Cümlede Vurgu
Fiil cümlelerinde yüklemin önünde;ad cümlelerinde vurgu yüklemin üzerindedir.
_Ali dün bize geldi.
1.Öznel ve nesnel anlatım\yargı:
_En güzel renk mavidir.
_İstanbul,ülkemizin en güzel şehridir.
_Sanatçının şimdiye kadar iki şiir kitabı çıktı.
_Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.Bu kitap otuz _sayfadan ibarettir.
_Oyun dört bölümden oluşuyor.
_Sevgi,insanın ve insanlığın en büyük en yüce değerlerinden biridir.
_İyi bir şair roman yazabilir;ama iyi bir romancı şair olamaz.
_Bu filmin konusu çok ilginç.
_En sevdiğim ders edebiyattır.
2.Neden-Sonuç: (niçin sorusu)(Yükleme niçin sorusu sorulur.)(Gerekçeli yargılar da denir.)(-dığından,-dan dolayı,-dığı için,-ınca,bu yüzden,-dandır)(için,diye,_ile,-den dolayı gibi edatlarla sağlanır.)
_Çalıştı da başardı.
_Dersini bilemedi;demek ki yeterince çalışmamış.(1981)
_Trafik yoğun olduğundan geciktim.
_Susuzluktan bütün çiçekler solmuş.
_Tekerlekler patlayınca yolun ortasında kaldık
_Konuştuğu için sınıftan atılmış.
_Hastalandığı için okula gidemedi.
_Ben yarime gül demem\Gülün ömrü az olur.
_Kitap okumaya ara verdi;çünkü gözleri yorulmuştu.
_Onun gelmesiyle sevincimiz iki kat arttı.
_Yar ismini desem olmaz/Düşer dillere dillere
3.Amaç-Sonuç ilişkisi:( için yerine amacıyla getirilir)
_Okula gitmek için evden çıktı.
_Konuşmak üzere kürsüye çıktı.
_Sizi görmeye geldim buraya.
_Ev almak için para biriktiriyordu.
4.Koşul Cümlesi: (-se,-dı mı,-dıkça,ama,fakat,ancak,-mek üzere)
_Bize yetişebilirsin;ancak yola erken çıkarsan.
_Beni dinlerseniz konuyu anlarsınız.
_Çalışırsan başarırsın.
_Bize yetişebilirsin,ancak yola erken çıkarsan.
_Bu sınavı kazanırsınız,fakat planlı ve programlı _çalışırsanız.Yazmazsam kendimi geliştiremem.
_Herkes gelirse toplantıya başlarız.
_Beni dinlemedikçe başarılı olamazsın.
_Ne ekersen onu biçersin.
_İyi dinlemedi mi konuyu anlayamaz.
_Bilet bulabilirsem yarın yola çıkarım.
5.Karşılaştırma:(Benzer veya farklı taraflarını ortaya koyar.)(daha,en,kadar,ise…)
_Hakan,Murat kadar çalışkan bir öğrencidir.
_Şiirlerini de okudum;ancak o kadar beğenmedim.
_Edebiyatın konusu insandır,doğadır;eleştirinin konusu ise sanat eseridir.
_Ben balık tutmayı,babam ise kitap okumayı severiz.
_Bugün daha neşeli görünüyor.
_Bir işe başlamak devam ettirmekten zordur.
_Onun öyküleri şiirleri kadar ilgi çekici değil.
_Öğretmen,sınıfın en çok konuşanını dışarı attı.
6.Dolaylı-Düz Anlatım:(-lığını…yordu,-dığını…yordu,acağını…mıştı,-acağını…yordu)
_Kardeşim bana:”Kitap okuyacağım.” Dedi.
_Kardeşim bana kitap okuyacağını söyledi.
7.Mecazlı Anlatım:
_Bu adam bize sıcak davrandı.
_Beni ayağına çağırıp bir güzel haşladı.
_Bize karşı ölçülü davranırdı.
8.Tanımlama:(Bu nedir?)Öznel ya da nesnel olabilir.Tanımlama ve açıklama karıştırılmamalı.
_Lirik şiir,duyguların,çok etkili ve coşkulu bir biçimde dile getirildiği şiir türüdür.(1990)
_Lirik şiir,akıldan çok düş gücüne,düşünceden çok duyguya yaslanır.(tanım değil.)
_İsimleri etkileyen kelimelere sıfat denir.
_Sıfatlar çekim eklerini almaz(tanım değil)
9.Üslup:Yazış tarzı.(Nasıl anlatmış?)Üslupta zaman,çevre yer almaz.Sanatçının duyuş,görüş,anlayış ve anlatıştaki özelliği.Dil ve anlatım,kelimeleri kullanımı vs.Dili çok sade,anlatımı akıcı…
İçerik:Muhteva,konu
_Bu roman Kurtuluş Savaşı sonrası Ankara’yı ele alıyor.
10.Önyargı(Peşin Hüküm)Olumlu ve olumsuz olabilir.Sonuçla ilgili önceden karar verme.
_Bu kitap piyasaya çıktığında müthiş tutulacak.
_Bu takım bu sene şampiyon olamaz.
_Bu öğrenci bu sınavı kazanamaz.
_Bu çocuğun okumayacağını zaten biliyordum.
_Arkadaşınızın böyle işleri yapabileceğini sanmıyorum.
11.İhtimal(Olasılık,tahmin):Görünüşe göre bir şeyin olacağını sanma.
_Hava bulutlu,yağmur yağabilir.
_Haftaya işlerim bitecek gibi.
_Şu sıralar İstanbul’u varmış olmalı.
_Üstün ıslanmış,hasta olabilirsin.
_Geç kaldık,sanırım o gitmiştir.
12.Varsayım:Sonucu ne olduğunu bilmeden onu kendimize göre bir sonuca bağlamaya denir.(diyelim ki,var say,oldu ya,a bile,varsayalım,oldu ya,)
_Diyelim ki bu olay gerçek değil.
_Farzet ki bu sınavı kazandınız.
_Tut ki Türkiye derecesi yaptınız.
13.Öneri: (Tavsiye,Teklif)Bir konuda eksik görülen herhangi bir şeyin nasıl giderilebileceğine dair teklif getirmeye denir.Yol gösterme.teklif içerir.
_Günün belli saatlerinde,belli aralıklarla ders çalışırsa dahi iyi olur.
_Bir şeyi unutmak istemiyorsanız onu başkalarına anlatın.
_Daha yavaş konuşmanızda fayda var.
14.Eleştiri:Bir insanı,bir eseri,bir konuyu doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla incelemeye denir.Eleştirilerde çoğunlukla değerlendirme de söz konusudur.Çoğunlukla olumsuz düşünceler akla gelmelidir.
_Yazar,tek boyutlu,basmakalıp kişiler oluşturmuş.
_Sanatçı dil ve anlatıma konu kadar önem vermemiş.
15.Değerlendirme:Öznel ve nesnel olabilir.İyi ya da kötü yönleri ortaya koyma.Yorum yapma.Belli bir eser,kişi ya da durum üzerine yapılır ve genel kanı niteliği taşımaz.
_Sanatçı şiirinde yabancı sözcüklere hiç yer vermemiş.(nesnel değerlendirme)
_Şiirde her insanı derinden etkileyen hayal alemlerine yer verilmiş.
_Sanatçı ilk eserlerindeki pürüzlü dilden kurtulmuş;güzel,ahenkli bir anlatıma kavuşmuş.
_Kitabın son bölümündeki şiirlerin birkaç sayfaya yayılması pek yerinde olmamış..
_Bu eserde,konu gerçek yaşamdan alınmış,kişiler karakterlerine uygun biçimde konuşturulmuştur.
15.A.Açıklama(Yorum)
_Ali’nin ateşi çıkmış;anlaşılan üşütmüş.
_Gözleri kanlanmış;demek ki çok geç yatmış.
16.NitelAnlam(ölçülemeyen,soyut,öznel,göreceli)
Nicel(miktarı ölçülebilin,bir değeri ifade eden,nesnel,somut)
_Eve gelince bir tabak yemek yedi.(nicel=ölçülebilen,nesnel,miktar)
_Bu çok lezzetli bir yemek.(nicel=ölçülemeyen,göreceli,soyut)
_Bu paket daha hafif,sen bunu taşı.(nicel)
_Dün gece hafif bir rahatsızlık geçirmiş.(nitel)
17.Sitem,yakınma,pişmanlık ve Şaşkınlık
Sitem:Bir kimseye öfkelenmeden ona olan kırgınlığı,üzgünlüğü dile getiren cümlelerdir.Şikayet,serzeniş.Kendimizi ait olana pişmanlık\hayıflanma deriz.
_Çocuklarım için saçımı süpürge ettim,gel de bunu onlara anlat.
_Birlikte geçirdiğimiz onca iyi günden sonra biriniz bile aramadınız.
_Yanlışlarında ısrar ediyor..
Yakınma:Her ay petrol fiyatlarına zam geliyor,gel de benzin al.
Aldığınızı bir de geri vermeyi bilseniz
Pişmanlık:Memnuniyetsizlikten dolayı fikir değiştirme.
_Keşke çocuklarıma daha çok vakit ayırsaydım.
_Bilseydim sevmezdim seni.
_Böyle bir sözü keşke söylemeseydim.
_Biraz sonra bir kiremit kafama düşmesin mi?(şaşırma)
18.Beğenme,Özlem:
_Ev dediğin böyle geniş ve ferah olmalı
_Öğrenci dediğin böyle olur.
_Tek arzum sınavı kazanmaktır.(istek,dilek)
_Bu gömlek size ne kadar da yakışmış.
_“Hiç” isimli kitabı mutlaka okumalısınız.
19.Tasarı:
_Bu amaçla gelecek yıl bir yarışma düzenlemeyi düşünüyorum.
20.Eşitlik:Kıyaslama yapılırken farklılığın olmadığı anlatmaktadır.
_Malları kardeşçe bölüştüler.
_Aynı şartlarda çalışıyoruz.
_Sabahleyin birer bardak çay içtiler.
_Bu haberi biz de onun gibi sonradan duyduk.
21.Yeni Bir Görünüm Kazanma:Önceki görümünden farklı bir şekil ve biçim alma
_Kayakçının soğuktan yüzleri kızarmış,dudakları morarmıştı.
_Bütün yapraklar sararmıştı.
22.Özgünlük Bildiren Yargılar:Kişiye has,kişiye ait özellik demektir.Orijinallik,başkalarına benzemeyen demektir.
23.Benzetme: (gibi,andırmak,benzemek)
_Kaldırımlar,içimde yaşayan bir insandır.
_Toplumun geleneksel değerleri,suyu hiç kesilmeyen ırmak gibidir.
_Ev,yaşlı sahibini andırıyor.
24.Betimleme(Tasvir):Varlıkların ayırt edici yönleriyle,zihinde görüntü uyandıracak biçimde anlatmaktır.Sıfatlar kullanılır.Genç,çalışkan,terbiyeli biriydi.
25.Tanımlama(Tanım cümlesi):”Bu nedir?”-“dir” eki almış bir isim cümlesi olabilir(denir,adı verilir.)
_Dil,duygu ve düşünceyi aktaran canlı bir varlıktır.
_Dize sonlarındaki ses benzerliğine kafiye denir.
26.Mecazlı Anlatım:
_Rüzgâr tenimizi okşuyor.
_Karşı dağlar asırlardır uyuyor.
27.Önyargı(Peşin Hüküm): Sonuçla ilgili önceden karar verme denilebilir.Kesin kabule dayanır.Olumlu-olumsuz olabilir.
_Bu kitap piyasaya çıktığında müthiş tutulacak.
_Bu takım bu sene şampiyon olamaz.
_Bu öğrenci başarılı olamaz.
_Bu çocuğun okumayacağını biliyordum.
28.Uyarı (İkaz):
_Evraklarınızı teslim etmeniz için iki gününüz kaldı.
_Bu ilacı doktorunuza danışmadan kullanmayınız.
_Aman,bunu çocuklardan uzak tutun!
_Benden izinsiz maça gitmek yok
29.Örnekleme: Genellikle isimler geçer.Görsel kılar,somutlaştırır.Mesela,sözgelişi,örneğin…
İstanbul birçok medeniyetin izlerini taşıyor.Bizans’tan kalma Yer altı Sarnıcı,Osmanlı’nın eseri Topkapı Sarayı ve günümüz medeniyetinin önemli bir eseri olan Boğaz Köprüsü…
30.Abartma (Mübalağa):
_Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır.
_İki gecedir hiç gözünü kırpmadı.
_Dünya kadar iş beni bekliyor.
30.Arasöz\Ara cümle:
_Konuştuğum dil kadar,Türkçem kadar,güzelsin.
31.Özel ve genel anlamlı cümleler:
Yaratılanlar içinde ancak insan düşünebilme yetisine sahiptir.
Ağaçlardan kiraz ağacını çok severim.
Meyvelerden üzümü çok yerim.
DEĞİŞİK DURUMLARI ANLATAN CÜMLELER
*Eylemin ikinci kez yapılması:
_Onunla bir daha karşılaşmıştık.
*Bir işin tekrarlanması:
_Çatı bu yıl da onarıldı.
*Bir beklentinin gerçekleşmemesi:
_Bana mektup yazacağını sanıyordum.
*Özlem:
_Hey gidi günler hey!
*Karşıt durum:
_Başarılı ama çok da kibirli.
31.Cümle Tamamlama:
Dikkat,dilbilgisi kurallarına uygun cümleyi tanımak,önceki ve sonraki cümleleri tanımak gerekir.Özne ve yüklemde,kişi ve zaman bakımından uygunluk aranmalıdır.Sözcükler ve cümlecikler arasında bağıntıyı sağlayan edat ve bağlaçlar anlama ve anlatıma uygun olmalıdır.
Bu tip soruları çözerken önce bize verilen cümlede neyin anlatıldığını iyice belirlemeliyiz.
32.Cümlenin Yorumu:Bu tip sorularda eğer cümleden çıkarılabilecek yargı isteniyorsa cümlenin söyleniş sebebi düşünülür.
İYİ BİR YAZININ NİTELİKLERİ
1.Duruluk:Gereksiz sözcük bulunmamasıdır.Anlam kayba uğramaz.
_Partiler arasındaki mevcut anlaşmazlıklar giderek büyüyor.
2.Açıklık:Cümleden tek bir anlamın çıkarılmasıdır. 3 sebepten kaynaklanır:
a)Sözdizimi yanlışı,sözcüklerin yerli yerinde kullanılmaması:
_Mustafa benden çok yararlandı.(1.Mustafa benden yararlandı.2.Mustafa ve ben bir şeyden ikimiz de yararlandık;ama Mustafa’nın sağladığı yarar,benim sağladığım yarardan daha büyük oldu.)
_Ben seni Ayşe kadar sevmem.(1.Ben seni Ayşe’yi sevdiğim kadar sevmem.2.Seni ben de severim,Ayşe de sever;ama Ayşe daha çok sever.)
b)Noktalama yanlışı,gereksiz yere virgül konulması:
_Genç kadına bir şeyler söylüyordu.
_O kadına ne dedi?
c)Zamir eksikliği,kişi zamiri kullanılmaması:
_Söylediklerinden hiçbir şey anlamadım.(senin\onun)
3.Yalınlık:Anlatımın özentisiz,süssüz olmasıdır.
_Dedem 80 yıllık ömrünü tamamlayarak ezeli ve ebedi bir diyara göçtü.
_Dedem 80 yaşında öldü. (Yalın cümle)
4.Özgünlük:Başkasına benzememe,kendine has olma demektir.Taklitçilikten kaçınma,farklı,yeni alışılmışın dışında olma.Sıradan değil,farklı.
5.Doğallık:Yapmacıksız,günlük yaşantıda olduğu gibi sanat yapma endişesi taşımadan,içten,samimi olma.
_Çok değerli olan vaktinizi bana ayırmak lütfunu esirgemediğiniz için size minnettarlığımı ifade edecek kelime bulamıyorum.
-Bana vaktinizi ayırdığınız için size minnettarım. (Doğal cümle)
6.Akıcılık:Okuyucuyu sıkmayan,sürükleyici bir anlatıma sahip olmak.Düşüncenin anlatımında dilin takılacağı söyleyiş pürüzlerinin bulunmamasıdır.Uzun cümleler,aynı hecelerin tekrarlanmasıyla ortaya çıkan kakofoni(kakışma),akıcılığı önler.
Biyolojicinin dersine girdin mi? (Söylenişte zorluk vardır.)
7.Yoğunluk:Birçok anlamı bir arada verme,anlam içinde anlam bulunması.
8.Tutarlılık:Birbiriyle çelişen düşünceler ileri sürmemek,sık sık düşünce değiştirmeme demektir.
9.Özlülük:Az sözle çok anlam ifade edebilme,sözü uzatmadan kısa tutarak mesajı en öz şekilde iletme demektir.
ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER
1.Olumlu Cümle:Tren geldi.Çocuk çok akıllı.
2.Olumsuz Cümle: ("-me, -siz, -değil, yok" ek veya kelimeleriyle yapılır.)
O bunu bilmiyor.
Zorular zor değil.
Burada kimsecikler yok.
Bu çocuk terbiyesiz.
3.Biçimce olumsuz anlamca olumlu:
Bunu ben de bilmiyor değilim.
4.Biçimce olumlu,anlamca olumsuz:
Ben öyle şey yapar mıyım hiç?
Onun nasıl biri olduğunu bilmez miyim? gerekir.)
Ayşe başarılı mı sanki.
Gel de bu adama kızma!
Baklavayı kim sevmez?
Hayırsız evladı kim sever?
Sen bu işten ne anlarsın!
Bu çocuk ne sporu seviyor ne müziği.
EŞ ANLAMLI YARGILAR(Anlamları birbirine denk,uyan)
Aynı düşünceyi birçok cümle ile ifade edebiliriz.Farklı sözcüklerle ifade edilen cümleler özdeş cümlelerdir.
_Hiçbir şey dil kadar önemli değildir.
_En önemli toplumsal varlık dildir.
_Kendi aklını kullanmayan kişi,düşünce yönünden özgür değildir.
Başkasının aklına uyan kişi,düşünce bakımından bağımsız sayılmaz.
_Bu hikaye arada geçen bunca zamana karşın konusuyla anlatımıyla hala genç.
Hikaye hem anlatılanlar hem de bunların anlatılışı yönünden güncelliğini koruyor.
YAKIN ANLAMLI YARGILAR
Söyleyişleri farklı,söylenmek istenen aynı.Birbirinin yerini tam manasıyla tutmayan,ancak anlamca yakın olan cümlelerdir.
_Hiç kimse kendi yargıçlığından kurtulamaz.
_Suç işleyen her insan bu suçu başkası bilmese bile kendini yargılamaktan kurtulamaz.
_Suçlular yaşamları boyunca kendilerini yargılarlar.
_Suçluların kendi yargıcı olmasından kurtulması mümkün değildir.
_Aydın insan,toplumu düşünürken toplumun peşinden gitmek zorunda olmayan biridir.
_Halk için çalışmak ve halkı düşünmek,onu her zaman onaylamak değildir.
_Yaşamda hangi noktaya geldiğinizi bilmiyorsanız,nereye gideceğinizi de bilemezsiniz.
_Amacı olmayan insanlar,rüzgârda savrulan tozlara benzer.
ZIT ANLAMLI (ANLAMLARI ÇELİŞEN) YARGILAR
Konu ortaklığı var,ancak anlamlar zıttır.
_Sanatçıya düşen,yaşamı her yönüyle olduğu gibi yansıtmaktır.
_Sanatçı yaşamın fotoğrafını sunarken onu kendi yorumu ile vermelidir.
_Konuyu oldukça genel yönleriyle işlemişsiniz.
_Konuyu tüm ayrıntılarıyla ele almışsınız.
_Türk sanatı Avrupa’da değil,Anadolu’da aranmalıdır.
_Sanat evrenseldir,sanatın vatanı olmaz.
_Geçmişiyle bağını koparmayan yazarlar,geleceğe kalır.
_Sanatçının yarınlara kalmasında geçmiş değil,gelecek önemlidir.
ALIŞTIRMALAR
_Hikayelerindeki tiplemeler ayakları yere basmayan kişilerden oluşmuştu
(Asıl yaşamdan uzaklaşmış olan)
_Yeniyi oluşturmak için eski olana değil,kötü olana sırt çevirmek lazım.
(Yeni ve güçlü eserler ortaya koymak için geçmişin iyi eserlerinden faydalanmak gereklidir.)
_Güzel bir dizede sözcüklerin yerlerini değiştirdiniz mi dizenin büyüsü bozulur.
(Dizede sözcüklerin yerleri değiştirilirse şiirin etkileyici güzelliği kalmaz.)
_Balık için su ne ise,toplum için de dil odur,su kirlenirse balık ölür…(nasıl tamamlanır)
(Dildeki bozulma ve yozlaşma da ulusal kimliği yok eder.)
_Yeteneksiz bir insanın,elinden geleni yapabilmesi güçlü bir insanın tembelliğinden daha değerlidir)
(Gezen tilki yatan aslandan yeğdir.)
_Eskiden bazı ünlü yazarlar:”Ben okumam yazarım.” Derdi;bu yüzden okunmaz oldular.
(Yazdıklarını okuyup değiştirmeyen yazarlar unutulurlar.)
_İnsanlar,”Bir yerlerde okudum.” Diyenlere,”Bir yerlerde duydum.” Diyenlerden daha çok inanırlar.
(Görmek duymaktan daha çok inandırıcıdır.)
_Yetmiş yaşında bir genç olmak,kırk yaşında bir ihtiyar olmaktan daha umutlu ve sevindirici bir durumdur.
(Genç bir yaşlı olmaktansa,yaşlı bir genç olmayı yeğlerim.)
_İnsan tebessümle gözyaşı arasında gelip gelen bir sarkaçtır.
(İnsan hüzünle mutluluğu iç içe yaşayan bir varlıktır.)
_Kim ki verebileceği bir fikri yoktur,uzun uzun konuşur.
(Düşüncesini aktarmak isteyen kişi,gereksiz konuşmaz.)
_İyiliği öğretmek,bir kaplumbağanın hızıyla yolculuk yapmak gibidir.
(İnsanlara iyiliği öğretmek uzun süre alır.)
_Dil bilinci gelişmemiş kişilerin bir dili incelikleriyle kullanmaları imkansızdır.
(Dilin önemini kavramış bireyler,kendi dillerini en doğru biçimde kullanırlar.)
_Bir kazan süt,bir kilo yoğurtla yoğurt olur da;bir kazan yoğurt,bir kilo su ile ayran olmaz.
(Doğru sonuçlar,iyi seçilmiş ölçütlerle elde edilir.)
_Her insanın istediği her şeyi yapabileceği bir yerde,hiç kimse istediğini yapamaz.
(Özgürlüklerin sınırsız olduğu bir yerde kimse amacını gerçekleştiremez.)
_Başkalarının esnemesiyle uyuyanlar,asla kendi rüyalarını göremezler.
(Kendisine ait olmayan yolda yürüyenler,kendi hedeflerine ulaşamaz.)
_Hoşgörü,karşımızdakini istediğimiz gibi olmaya zorlamak değil;ona kendi istediği gibi olma imkanı vermektir.
(Bireyin kendini özgürce gerçekleştirebileceği bir ortam yaratmaktır hoşgörü.)
_Bilgili bir insan için yenilgi yoktur.
(Bilgili kişiler her güçlüğün üstesinden gelir.)
_Halk şiiri,hayatını halkın konuşmasından alır ve karşılığında ona hayat verir.
(Halk şiiri konuşma diliyle beslenir ve halkı besler.)
_Kadınlar zayıftır,ama analar güçlüdür.
(Annelik duygusu kadına güç kazandırır.)
_Romancı bir fotoğrafçı değil,ressam olmalıdır.
(Romancı gerçeği olduğu gibi değil de,yorumlayarak yansıtmalıdır.)
_Bir yazarın çocukluğu,o yazarın banka hesabıdır.(2002)
(Yazarın sanatsal yaratıları,çocukluk anılarıyla,çocuklukta yaşadıklarıyla beslenir.)(Banka hesabı sık başvurulan bir hesaptır.)
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
