TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TEST SINAVLARI

1.I.Ali Şir Nevai-Muhakemetü’l-Lügateyn
II.Şeyh Galip-Leyla ve Mecnun
III.Nef’i-Siham-ı Kaza
IV.Sinan Paşa-Tazarruname
V.Fuzuli-Hüs ü Aşk

Numaralanmış eşleştirmelerden hangi ikisinde yapıtların yeri birbiriyle değiştirilirse,sanatçı –yapıt eşleştirmeleri doğru olur?

A)1 ve II B)I ve IV C)II ve V D)III ve IV E)IV ve V

2.Şeref baksan hangi yandan
Aşk ayrı değil insandan
Seven sevdiğini candan
Sevdikçe güzel görünür.

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A)Bu şiir klasik edebiyat ürünüdür.
B)Yarım kafiye kullanılmıştır.
C)Süslü bir dil kullanılmıştır.
D)”-andan” ekleri rediftir.
E)8’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

3.Aramazdık gece mehtabı yüzün parlarken
Bir sıcak yıldıza benzerdi güneş sen varken

Bu dizelerdeki kafiye(uyak)türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)Yarım kafiye
 B)Tam kafiye
 C)Zengin kafiye
D)Cinaslı kafiye
 E)Tunç kafiye

4.Artık demir almak günü gelmişse zamandan
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.

Dizelerdeki edebi sanatlar hangileridir?

A)Tenasüp-teşhis
B)Tenasüb-açık istiare
C)Açık istiare-tekrir
D)Tenasüb-tevriye
E)İstiare-kinaye

5.Benzetme ilgisi olmadığı halde bir sözün başka bir söz yerine kullanılması sanatına mecaz-ı mürsel(ad aktarması) denir.

Aşağıdaki şıklardan hangisinde bu tanıma uymayan bir kullanım vardır?

A)Namık Kemal’i okudum,çok beğendim.
B)Sınıfımız oldukça başarılı.
C)İki tabak yedim,gene doymadım.
D)Yetenekli kalemlerin yarışıydı bu.
E)Gülünce incileri görünüyor yarimin.

6.Örtün,evet ey halk...Örtün evet ey şehr;
Örtün ve müebbet uyu!

Yukarıdaki dizede yapılan sanatlar, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)Nida-istiare
B)Cinas-telmih
C)Kinaye-tezat
D)Mübalağa-tekrir
E)Tezat-cinas

7.Gökyüzünde İsa ile/Tur dağında Musa ile
Elindeki asa ile/Çağırayım Mevlam seni

Yukarıdaki dizede aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?

A)Kinaye
B)Telmih
C)Tecahül-i arif
D)Tenasüp
E)Hüsn-i ta’lil

8.”Hece ölçüsü ve dörtlüklerle düzenlenmiştir.Doğa sevgisi,aşk gibi konuları işleyen şiirlerdir.Uyak düzeni aaab,cccb,dddb biçimindedir.

Yukarıda özellikleri verilen İslamiyet öncesi sözlü edebiyat ürünü hangisidir?

A)Koşma B)Sav C)Sagu D)Koşuk E)Destan

9.Aşağıdaki eser-ülke eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A)Hindistan-Ramayana
B)Rus-İgor
C)İran-Şehname
D)Alman-Nibelungen
E)Japon-Odesa

10.İslamiyet uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatı eserlerinden hangisinin yazarı yanlış verilmiştir?

A)Atabetü’l hakayık-Edib Ahmet
B)Divan-ı Lügati’t-Türk-Kaşgarlı Mahmut
C)Kutadgu Bilig-Yusuf Has Hacib
D)Divan-ı Hikmet-Ali Şir Nevai
E)Makalat-Hacı Bektaş-ı Veli

11.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

A)Ahmedi’nin İskendername adlı mesnevisi vardır.
B)Şeyhi 15.yüzyılda,Anadolu sahasının en başarılı ismidir.
C)16.yüzyıl şairi Baki,şiirlerinde yaşadığı devrin görkemini yansıtmıştır.
D)Fuzuli,Divan şiirindeki en önemli kaside şairidir.
E)17.yüzyıl şairi Nef’i’nin yergi türünde pek çok şiiri vardır.

12.Zengin bir hayal gücü vardır.İlahi aşkı işlediği gazellerinde samimi ve coşkun bir lirizm göze çarpar.Onun şiirlerinde Sebk-i Hindi üslubunun bütün özellikleri yer alır.Dili ve anlatımı akıcıdır;ancak Arapça,Farsça sözcük ve tamlamalar şiirlerinde oldukça fazladır.Gazel şairi olarak tanınır;büyük şair olarak tanınmasında sembolik bir eser olan mesnevisi de etkili olmuştur.

Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

A)Fuzuli
B)Şeyh Galip
C)Nedim
D)Nef’i
E)Baki

13.Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre’nin özelliklerinden biri değildir?

A)Şiirlerini sadece aruz vezniyle yazmıştır.
B)Tekke ve tasavvuf edebiyatının en önemli temsilcisidir.
C)Dili oldukça sadedir,şiirlerini halkın diliyle yazmıştır.
D)İlahi aşk,sevgi,hoşgörü şiirlerinin ana konusudur.
E)Lirik şiirin en güzel örneklerini vermiştir.

14.Aşağıdakilerden hangisi Tasavvuf edebiyatının bir özelliği değildir?

A)Amacı,insanlara tasavvuf düşüncesini benimsetmektir.
B)Şiirlerinde genellikle dini bir lirizm görülür.
C)Bu edebiyata ait şiirler,meraklı dinleyiciler tarafından cönk adı verilen defterlerde toplanmıştır.
D)Dili genelde halkın anlayabileceği bir dildir.Arapça-Farsça kelimeler kullanmıştır.
E)İlahi,nefes,deme,şathiye,devriye,nutuk bu edebiyat dalının başlıca nazım türleridir.

15.Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı ürünlerinden biri değildir?

A)Yusuf ile Züleyha B)Ferhat ile Şirin C)Kerem ile Aslı
D)Leyla ile Mecnun E)Tahir ile Zühre

16.Halk edebiyatının önemli ürünlerindendir.12 hikaye ve bir önsözden oluşur.Destan(epope) geleneğinden halk hikayeciliğine geçiş ürünü olarak değerlendirilir.Olaylar,nesirle,kahramanların duygu ve düşünceleri ise nazımla anlatılır.

Bu eser aşağıdakilerden hangisidir?

A)Kutadgu Bilig
B)Muhakemetü’l-Lügateyn
C)Atabetü’l-Hakayık
D)Dede Korkut Hikayeleri
E)Divan-ı Lügati’t-Türk

17.I.Baki şiirlerinde ağırlık olarak tasavvufi konular işlenmiştir.
     II.Ali Şir Nevai:Eserlerinde Çağatay lehçesini kullanmış ve lirik şiirleriyle tanınır.
    III.Fuzuli:İyi bir eğitim görmüş olan şair eserlerini Azeri Türkçesi ile yazmıştır.
    IV.Nef’i:Dili oldukça ağır kullanmış ve söyleyişe önem vermiştir.
    V.Şeyh Galip:Divan edebiyatının son büyük şairidir.Sanatlarla yüklü ağır bir dili vardır.

Numaralı cümlelerde hangi şair hakkında verilen bilgi yanlıştır?

A)I. B)II. C)III. D)IV. E)V.

18.Galata Mevlevihanesi şeyhliği yapmış,genç yaşta divan sahibi olmuştur.Şiirlerinde ağır bir dil kullanmış,yeni mecazlar ve semboller oluşturarak alışılmış kalıplardan sıyrılmıştır.Şiirlerinde tasavvuf temalarını işlemiştir.Hüsn ü Aşk Mesnevisi ile tanınır.

Yukarıdaki parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Baki
B)Nef’i
C)Nedim
D)Şeyh Galip
E)Fuzuli

19.Aşağıdaki dizelerden hangisi tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?

A)kaside-tuyug-şarkı-rubai-taşlama
B)gazel-müstezat-musammat-şathiye-kaside
C)mesnevi-murabba-terkib- i bend-ilahi-kıta
D)şarkı-kıta-tuyug-murabba-musammat
E)terci-i bent-rubai-devriye-şathiye-semai

20.Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A)Göze hitap eden bir kafiye anlayışı vardır.
B)Duygu ve düşünceler belli söz kalıplarıyla(mazmunlarla) anlatılır.
C)Her şiirin kendine özgü bir başlığı vardır.
D)Gazel,kaside,rubai,murabba gibi nazım
E)Bir şiir farklı konulardan bahseden beyitlerle oluşturulur.

21.16.yüzyıl Tekke ve Aşık edebiyatının ünlü şairlerindendir.Şiirlerini sade bir alk diliyle yazmıştır.Bütün şiirlerini hece ölçüsüyle söylemiş,divan şiirinden etkilenmemiştir.İnançlarını coşkun bir lirizmle dile getirmiştir.Şiirlerinde derin bir tasavvufa rastlanmaz.

A)Köroğlu
B)Ahmet Yesevi
C)Pir Sultan Abdal
D)Yusuf Has Hacip
E)Ali Şir Nevai

22.Karnın yazdım kazmayının belinen
     Yüzün yırttım parmağının elinen
     Yine beni karşıladı gülünen
     Benim sadık yarim kara topraktır.

Yukarıdaki dörtlüğün türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)Semai
B)Varsağı
C)Türkü
D)Koşma
E)İlahi

23.14.yüzyıl,Türk klasik edebiyatının şekillenmeye başladığı dönemdir.Türk şairler Arapça,Farsça yazmak yerine Türkçe eserler yazmaya başlamışlardır.Bu asırda pek çok şair yetişmiştir.Dönem şairlerinden Ahmedi ..... ve ...........adlı eserleriyle önemli bir mesnevi şairidir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?

A)Hüsrev ü Şirin-İskendername
B)Cemşid ü Hurşid-Süheyl ü Nevbahar
C)İskendername-Cemşid ü Hürşid
D)Hayriye-Leyla ve Mecnun
E)Hüsn ü Aşk-İskendername

24.Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının nakaratlı nazım biçimlerindendir?

A)Kıta B)Şarkı C)Terkib-i bend D)Rubai E)Kaside

25.Halk edebiyatının tesiriyle meydana gelmiştir.Dörtlüklerle yazılır.İlk dörtlüğün bütün mısraları birbiriyle kafiyelidir.Diğer dörtlüklerin 4.mısraları 1.dörtlükle,diğer mısraları kendi aralarında kafiyelidir.

Yukarıda tanıtılan divan edebiyatı nazım biçimi hangisidir?

A)Kaside
B)Kıta
C)Murabba
D)Rubai
E)Terkib-i bend

26.İslam medeniyeti etkisindeki Türkçenin en eski eseri.....dir.Karahanlılar döneminde Satuk Buğra Han’a sunulduğu bilinen bu ilk eser,aruz vezniyle,mesnevi tarzında yazılmış didaktik özellikteki ahlak,siyaset,hikmet konularını işleyen manzum bir eserdir.

Paragrafta boş bırakılan yere konması gereken eser,aşağıdakilerden hangisidir?

A)Divan-ı Hikmet
B)Divan-ı Kebir
C)Kutadgu Bilig
D)Mesnevi
E)Divan-ı Lügati’t-Türk

27.İslam öncesi Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)Ürünler genellikle sözlüdür,yazılı ürünlerin sayısı azdır.
B)Şiirler “şölen,sığır,yuğ” diye adlandırılan törenlerde okunur.
C)Şiirlerin son dörtlüğünde şairin adı geçer.
D)Ürünler,göçebe bir kültürün izlerini taşımaktadır.
E)Ürünlerde işlenen konularla hayat şartları arasında sıkı bir ilişki vardır.

28.Her toplumun olduğu gibi,İslamiyet öncesinde Türklerin de kendilerine özgü sözlü edebiyat ürünleri vardı.Bunlar eski Türk toplumunun dinsel törenlerinden doğan ürünlerdi.Eski Türkler sürgün avlarına....,genel kurban törenlerine..............,yas törenlerine de............. adını verirlerdi.

Bu parçada boş bırakılan yerlere,sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?

A)sığır-oyun-baksı
B)kam-şölen-yuğ
C)sığır-baksı-kam
D)sığır-şölen-yuğ
E)sagu-şölen-yuğ

29.Bize İran edebiyatından geçmiştir.Dört dizeden oluşur.Aruz ölçüsünün kendine özgü kalıplarıyla yazılır.Az sözle önemli bir şey söylenerek sağlanan anlam yoğunluğu,başta gelen özelliğidir.Genellikle felsefeyle ilgili düşünce temaları işlenir.

Bu parçada sözü edilen Divan şiiri biçimi,aşağıdakilerden hangisidir?

A)Gazel
B)Müstezat
C)Murabba
D)Rubai
E)Kaside

30.İskendername,Leyla ile Mecnun,Hüsn ü Aşk

Bu eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A)Mesnevi türünün örneği olmaları
B)Aynı yüzyıla ait eserler olmaları
C)Aşk konusunun işlendiği eserler olmaları
D)Kendi türünün ilk örnekleri olmaları
E)Sembolik eserler olmaları

31.Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızda hiciv türünde ünlü bir eserdir?

A)Atabetü’l hayayık
B)İskendername
C)Siham-ı Kaza
D)Hüsn ü Aşk
E)Garipname

32.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

A) Aşık adı verilen şairler,şiirlerinde İslam öncesi Türk edebiyatındaki nazım biçimlerini kullanmışlardır.
B)Aşık Ömer,Gevheri,Bayburlu Zihni gibi bazı halk ozanları şiirlerinde hem hece hem aruz ölçüsünü kullanmışlardır.
C)Yunus Emre dini-lirik şiirleriyle tanınmış bir şairdir.
D) Köroğlu,koçaklama türündeki şiirleriyle tanınmış bir halk ozanıdır.
E)Karacaoğlan,hiçbir şiirinde aruz ölçüsünü kullanmamıştır.

33.19.yüzyılda yaşamış güney illerinin büyük şairidir.Toros Dağlarında dolaşan göçebe Türkmen aşiretlerinin Avşar boyundandır.Bir kavga şairi olduğu kadar güzelden,güzellikten,tabiattan hoşlanan ve bunları şiirlerine yansıtan bir şairdir.

Yukarıda özellikleri verilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A)Dadaloğlu
B)Seyrani
C)Bayburtlu Zihni
D)Erzurumlu Emrah
E)Karacaoğlan

34.Eserlerini Çağatay lehçesi ile kaleme alan şair oldukça fazla sayıda eser vermiştir.Beş adet mesnevisi bulunan şairin bunun yanında otuza yakın eseri bulunmaktadır.Çeşitli sahalarda eser veren şairin meşhur eseri Muhakemetü’l-Lügateyn’dir.Eserinde Farsça ile Türkçeyi karşılaştırarak Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu savunur.

Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?

A)Fuzuli
B)Baki
C)Ahmet Yesevi
D)Ali Şir Nevai
E) Yusuf Has Hacip

35.16.yüzyıl şairidir.Medresede yetişmiş,iyi bir eğitim almıştır.Şiirlerinde tasavvufa yer vermemiştir.Aşk,tabiat ve devrin zenginliği şiirlerinde yer alan başlıca konulardır.Gazel sahasının en ünlü şairlerindendir.En önemli eseri “Divan”ı ve divanın içinde yer alan “Kanuni Mersiyesi”dir.Dili son derece ağırdır,sanatsız neredeyse tek bir satırı yoktur.Nesir sahasında da eserler vermiştir.

Yukarıda tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

A)Şeyh Galip B)Baki C)Nef’i D)Nabi E)Nedim

Başarılar dilerim.
Selahattin ÇETİN
Edebiyat öğretmeni



CEVAP ANAHTARI
10.SINIF TÜRK EDEBİYATI
2.DÖNEM YAZILI

1.C
2.D
3.B
4.B
5.E
6.A
7.B
8.D
9.E
10.D
11.D
12.B
13.A
14.C
15.D
16.D
17.A
18.D
19.D
20.C
21.C
22.D
23.C
24.B
25.C
26.C
27.C
28.D
29.D
30.A
31.C
32.A
33.A
34.D
35.B

TÜRK EDEBİYATI SINAVLARI

1.Aşağıdakilerden hangisi 'kaside'nin bir özelliği değildir?

A)Beyit birimiyle yazılır; uyaklanışı gazeldeki gibidir.
B)Beyit sayısı 33 - 99 arası olup, aruzun her kalıbıyla yazılır.
C)Kasidelerin övgü bölümlerine 'tegazzül' denir.
D)Tanrı'ya yakaranlar 'münacat', Tanrı birliğini anlatanlar 'tevhid' adını alır.
E)Çoğu övgü amacıyla yazılır; özel bir plana uyarlar.

2.”Gül tenli,kor dudaklı,kömür gözlü,sürmeli.”

Yukarıdaki mısrada yer alan edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A)Tevriye B)Kinaye C)Teşbih-i beliğ
D)Hüsn-i talil E)Tecahül-i arif

3.Aşağıdakilerden hangisi İslamlık öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A)Yazılı ve sözlü dönem diye ikiye ayrılır.
B)Dil ve şekil yönünden milli bir karakter taşır.
C)Şiirler kopuz eşliğinde ve dörtlük birimiyle söylenir.
D)Zengin ve cinaslı kafiyeler çok sık kullanılmıştır.
E)İlk şiirlerin kaynağı “sığır,yuğ,şölen” gibi geleneksel törenlerdir.

4.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi edebiyat ürünlerinden biri olan “koşuk”un özelliklerinden değildir?
A)Hece ölçüsü ile yazılmıştır.
B)Nazım birimi dörtlüktür.
C)Konuları doğa sevgisi ve aşktır.
D)Belli bir uyak düzeni yoktur.
E)Sade bir Türkçe ile yazılmışlardır.

5. Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene ver onları
Bana seni gerek seni
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Din ve tasavvuf konusunda söylenmiştir.
B)8'li hece ölçüsü kullanılmıştır.
C)Türü semaidir.
D)Uyak düzeni aaab biçimindedir.
E)Nazım birimi dörtlüktür.

6.Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatı şairlerinden değildir?
A)Baki B)Nesimi C)Ahmedi D)Gevheri E)Nedim

7. Yandı adaletin evi köşesi
Şimdi o rüşvetin işler şişesi
Hacısı hocası beyi paşası
Allah için bir iş görmez parasız
Bu dörtlüğün konu bakımından türü aşağıdaki¬lerden hangisidir?
A)Ağıt B)Güzelleme C)Koçaklama D)İlahi E)Taşlama

8.Aşağıdakilerin hangisinde yarım kafiye vardır?
A) Dadaloğlu yarın kavga kurulur
Öter tüfek davullar vurulur.
B)Hesap ettim on yedidir yaşını.
Akıtayım gözlerimin yaşını
C)Ağ alnıma karaları bağlayım
Her gün böyle ciğerimi dağlayım
D)Dere kenarında taşlar
Hep yosun tutmaya başlar
E)Yarimin sevdası vardır başımda
Uyansam karşımda yatsam düşümde.

9.Biyografi türüyle benzerlik gösteren eserlere Divan edebiyatında ne ad verilir?
A) Tezkire B) Münşeat C) Hamse D) Velayetname
E) Siyer

10.Kısmetindir gezdiren yer yer seni,
Arşa çıksan yer yer akıbet seni.
Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecaz B)Cinas C)Kafiye D)istiare E)Hüsn-i Talil

11.Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının bir özelliği değildir?
A)Sanat çabası ön plandadır;söyleyiş ve anlatım süslüdür.
B)Saray çevresinde,medrese kültürü olarak yetişmiş ayrdınların oluşturduğu bir edebiyattır.
C)Toplumun düşünce,duygu ve yaşayışını tam olarak yansıtan bir edebiyattır.
D)Yabancı kelime ve tamlamalarla dolu ağır bir dili vardır.
E)Çoğunlukla din,tasavvuf,aşk ve şarap konuları işlenmiştir.

12.Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden değildir?
A)Mersiye B)Mehdiye C)Fahriye
D)Girizgâh E)Dua

13.Hece ölçüsünün sekizli kalıbıyla söylenir.Dörtlük sayısı ve kafiyelenişi koşmanınki gibidir.Özel bir bestesi vardır.Dörtlük sayısı genellikle 3 ve 5 dörtlük arasındadır.Daha çok sevgi,tabiat,güzellik gibi konular işlenir.
Yukarıdaki özellikler Aşık edebiyatı nazım biçimlerine aittir?
A)Koşma B)Semai C)Güzelleme D)Taşlama E)Varsağı

14. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı genel özelliklerinden biri değildir?
A) Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
B) Dili oldukça ağır ve anlaşılmazdır.
C) Anlatımı süslü ve sanatlıdır.
D) Konuları genellikle yaşamdan alınan somut konulardır.
E) Nazım birimi beyittir.

15.Türkler tarafından Divan şiirine sokulmuştur.Halk edebiyatı nazım şekillerinden maninin Divan edebiyatında almış olduğu şekildir. Biçim ve içerik bakımından maninin aynıdır. Her ikisinin de kafiyeleri çoğunlukla cinaslıdır. Bu nazım biçiminin edebiyatımızdaki en bü¬yük temsilcisi Ali Şir Nevai ve Kadı Burhanettin'dir."
Bu özellikler hangi nazım şekline uygun¬dur?
A)Rubai B)Kıt'a C) Murabba D)Tuyuğ E)Şarkı

16.Tarikat şeyhlerinin tarikata yeni giren kişileri aydınlatmak için söylediği şiirlere …… denir. Güney Anadolu Türkmenleri arasında Varsak boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiş nazım şekline …… denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) ilahi-varsağı B) varsağı-nutuk C) nutuk-varsağı
D) nutuk-ilahi E) nutuk-nefes

17. Anonim Halk edebiyatı nazım biçimlerindendir. Genellikle yedili hece ölçüsüyle yazılır. Tek dörtlük¬ten oluşur. Birinci dize serbesttir. Kesik, yedekli gibi türlere ayrılır. Aşk, ayrılık, gurbet, kıskançlık gibi duygular işlenir.
Bu parçada sözü edilen nazım biçimi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma B) Semai C) Varsağı D) Mani E) Türkü

18.”Ben evet” sözcüğünü çok severim.”Hayır” yolun sonu demektir.”Hayır” dediğinizde bütün kapılarınızı kapatır ve kendinizi evinize hapsedersiniz.Eğer “evet” diyemiyorsanız,hiç olmazsa “belki” yi deneyin.O zaman en azından bir şansınız olur.Çünkü her şeyin bir yolu vardır ve kapıları açık bırakıp bunu denemek gerek.
Yukarıdaki paragrafın ana düşüncesi aşağıdaki cümlelerden hangisidir?
A)İnsanlar hayatın kendilerine tanıdığı fırsatlara izin vermeli ve ön yargılı olmadan yeniliklere açık bulunmalıdırlar.
B)”Hayır” demek,insanın karşısına çıkabilecek bütün fırsatları başından reddetmesidir.
C)”Evet” ve “hayır” sözcükleri çok kesin yargılardır.Kesin tavırlar sergilemek istemeyenler,bunların yerine “belki” sözcüğünü kullanmalıdırlar.
D)”Hayır” sözcüğü,bu sözü kullanan kişinin diğer insanlarla ilişkisini keser.
E)İnsanlar yeniliklere karşı cesur olmalı ve daima her yeniliği kuşkuya düşmeksizin kabul etmelidirler.

19.Sakin konuşan,soğukkanlılıkla cevap veren,söylenecek sözü olmadığı zaman susmasını bilen,konuşurken kendine güven duyan bir kimse her çeşit konuşmada başarı gösterir.
Parçaya göre burada anlatılan kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez?
A)Temkinli B)Heyecanlı C)Kararlı
D)Telaşsız E)Başarılı

20.Hayat bazen çekilmez oluyor dostlarım.Ne gökyüzü,ne deniz kenarı,ne bağlar,ne bahçeler,ne kız,ne şiir,ne aldığın ceket,ne giydiğin ayakkabı,ne bindiğin araba...Hiçbir şey insanı sarsmıyor,kandıramıyor.Sonra bir şiir düşüyor dilime ve “Gün olur,alır başımı giderim.” Diyorum ama nereye?Tevfik Fikret’in “Ömr-i Muhayyel” şiirindeki mutluluklarla dolu hayal ülkesini,Haşim’in bu dünyada olmayan “O Belde”sini özlüyorum.Çok uzaklarda öyle bir yer olduğunu ve orada bölüşülmeye hazır mutlulukların olduğunu düşlüyorum düşlemesine de sonunda her çeşmeden boş dönüyor elimdeki tas.
Böyle diyen birisi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez?
A)Sıkıntılı B)Kararsız C)Bunalımlı
D)Umutsuz E)Çaresiz

21.Çocukluğum küçük bir köyde geçti.Yaşamım sıradandı.Olağanüstü bir olay yaşamadım ben.Buna karşılık şehir yaşantısını da tanımak istemedim.Gün gelip zoraki olarak şehre gitmek zorunda kalınca üzülmüştüm.Çünkü şehir kirliydi;hırsızlık,dolandırıcılık,kısacası yalanın bininin bir para olduğu yerdi şehir;ama benim o şirin köyüm öyle miydi?Her şey selam sıcaklığında samimi ve içtendi burada.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A)Çocuk köyden ayrılırken üzülmüştür.
B)Şehir köy ile karşılaştırılmıştır.
C)Şehirde modern imkânlar daha fazladır.
D)Çocuğun köyde sıradan bir hayatı vardır.
E)Çocuk köyüne özlem duymaktadır.

22.Divan edebiyatında dil,anlatım ve konu bakımından “mahallileşme akımı”nı başlatan,şarkı türünü şiirimize kazandıran şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A)Fuzuli B)Nedim C)Baki D)Nabi E)Nef’i

23.Vesiletü’n Necat” gerçek adı olduğu halde bu eser hep “mevlid” diye anılmıştır.Bu eserin duygulu,coşkun,sevgi dolu üslubu bütün Anadolu insanını sarmış,bu insanlar,bu eseri adeta Kur’an’dan bir parçaymış gibi mutlu günlerinde,acılı günlerinde okumuş,okutmuştur.
Yukarıda tanıtılan bu eserin şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yunus Emre B)Mevlana Celaleddin C)Köroğlu
D)Süleyman Çelebi E)Fuzuli

24.Abdest alsan aldın demez
Namaz kılsan kıldın demez
Kadı gibi haram yemez
Şeytan bunun neresinde

Konusu ve söylenişi dikkate alındığında yukarıdaki dörtlüğün alındığı şiirin türünün aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

A)Güzelleme      B)Taşlama                      C)Koçaklama
D)Ağıt                E)Koşma

25.”Halk edebiyatı ile Divan edebiyatının özellikleri aşağıda birlikte sayılmıştır.”
Bu tanımlardan hangisi yanlıştır?

A)Divan edebiyatındaki güzel,soyut olduğu halde Halk edebiyatındaki gerçektir.
B)Divan şiiri mecazlar,mazmunlar üzerine kurulur.Halk şiirinde kolay ve içten bir anlatım görülür.
C)Genelde,Halk şiiri nazım birimi dörtlük,Divan şiirininki beyittir.
D)Divan edebiyatında da Halk edebiyatında da şiirler nazım biçimlerine göre adlandırılır.
E)Divan şiirinin özgün bir buluş ve anlatım geleneği vardır;Halk şiiri büyük ölçüde bir yinelemedir.

26.Klasik şiirimizin İran örnekleriyle aynı düzeye gelmesini sağlayan şairlerimizin başında yer alır.Daha sağlığında eserleri İran ve Hindistan saraylarında okunmuş,kendi sultan’üş şuara unvanını alarak sonraki yüzyıllarda da en değerli şairlerce üstad bilinmiştir.Çağdaşı Kanuni’nin ölümü üzerine yazdığı mersiye,şiirimizin en üstün örnekleri arasında yer alır.

Sözü edilen şairimiz kimdir?

A)Fuzuli           B)Baki          C)Nef’i       D)Nabi            E)Zati

27.Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri değildir?

A)Gazel       B)Kaside       C)Semai      D)Rübai        E)Tuyug

28.Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmıştır,şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir.Tasavvuf akımını,taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır.Aruzla da şiirler yazmakla birlikte,genellikle heceyi kullanmıştır.Bu şiirlerde kullanılan ana tema Allah aşkı ve insan sevgisidir?

Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?

A)Yunus Emre                 B)Yusus Has Hacip              C)Mevlana
D)Sultan Veled                E)Hacı Bayram Veli

29.Düzenleyicisi pek bilinmez.Halkın sözlü geleneğinde olup gelişir. Çağdan çağa ve yöreden yöreye içeriğinde olsun, biçiminde olsun, değişikliklere, bozulmalara, kırpılmalara uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?

A)Tuyug       B)Şarkı        C)Türkü       D)Rubai         E)Gazel

30.Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızda ünlü bir mektuptur?

A)Harname             B)Şikayetname           C)İskendername
D)Garipname          E)Zafername

31.Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A)Münacat,naat,mesnevi,mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması
B)İslamiyetten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması
C)Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması
D)Şiirlerin “saz şairi” ya da “aşık” denen şairlerce,”bağlama” adı verilen bir sazla söylenmesi
E)Düşünce ve duyguların dörder mısralık bentler biçiminde anlatılması

32.Tekke edebiyatı ürünlerindendir.İnançlardan teklifsizce alaycı bir dille söz eder gibi saçma sapan şeylerden bahseder gibi görünür.Ancak görünüşte saçma sanılan bu sözlerin yorumlandığında aslında çok derin tasavvufi manalarının olduğu görülür.

Parçada sözü edilen Halk edebiyatı şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)İlahi     B)Devriye       C)Nutuk      D)Şathiye        E)Semai

33. Yar sana,
      Çağlar sular yarsana,
      Çünkü Ferhat’ım dersin,
      Bulunmaz mı yar sana?
      Bu dörtlükte hangi söz sanatları vardır?

A) Hüsn-i talil – tecahül-i arif
B) Mecaz-ı mürsel – kinaye
C) Telmih – teşhis
D) Cinas – telmih
E) istifham – teşbih



Başarılar dilerim.
Selahattin ÇETİN
Edebiyat öğretmeni


CEVAP ANAHTARI
10.SINIF TÜRK EDEBİYATI
2.DÖNEM 2.YAZILI A GRUBU


1.C
2.C
3.D
4.D
5.C
6.E
7.E
8.E
9.A
10.B
11.C
12.A
13.B
14D
15.D
16.C
17.D
18.A
19.B
20.B
21.C
22.B
23.D
24.B
25.E
26.B
27.C
28.A
29.C
30.B
31.A
32.D
33.D

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI SINAVI

1. “Sen geldin diye..” cümlesi aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa bir olgu, gerçek nedeninin dışında, güzel bir nedene bağlanmış olur?(Hüsn-i Talil sanatı yapılmış olur.)

a. Gözlerinin içi gülüyor. 

b. Uyku gözlerine girmiyor
c. etekleri zil çalıyor.       

d. Güneş erken doğuyor.
e)Meraklandı.

2. Halk şiirimizin en yaygın nazım biçimi sayılan “koşma” için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

a. Her konuda söylenebildiği
b. Hecenin 11’li kalıbıyla oluşturulduğu
c. Nazım biriminin dörtlük olduğu
d. Söyleyenin belli olmadığı
e. Konularına göre adlandırıldığı

3. Divan edebiyatı ile halk edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

a. Divan edebiyatında konu bütünlüğü yoktur, halk edebiyatında vardır.
b. Divan edebiyatında halktan uzak, ağır bir dil halk edebiyatında yalın bir dil kullanılmıştır.
c. Divan edebiyatında nazım birimi beyit, halk edebiyatında dörtlüktür.
d. Her ikisinde de dinle ilgili din dışı konular ele alınmıştır.
e. Divan edebiyatında kafiye ve ölçülere önem verilirken halk edebiyatında bunlar önemsenmemiştir.

4. Aşağıdakilerden hangisi “gazel”in özelliklerinden birisi değildir?

a. Arap edebiyatından alınmış olması
b. Beyitlerle ve “aa, ba, ca, ….” Uyak düzeniyle yazılması
c. Övmek ya da övünmek amacıyla yazılması
d. İlk beytinin “matla” son beytinin “makta” diye adlandırılması
e. En güzel beyte “beyt’ül gazel” denmesi

5. Aşağıdakilerden hangisi, mesnevi nazım biçiminin özellikleri arasında yer almaz?

a. Her beytinin kendi arasında uyaklı olması
b. Beyitler arasında anlam birliğinin bulunması
c. Destanlar, aşk hikayeleri , din ve tasavvufla ilgili uzun soluklu konuların işlenmesi
d. Beyit sayısının 33 ile 99 arasında değişmesi
e. Beş mesneviden oluşan yapıtların “hamse” adını alması

6. I. Koşma ve türküden esinlenerek oluşturulmuştur.
II. En az üç, en çok beş dörtlükten oluşur
III. Bestelenmeye elverişli aruz kalıbıyla yazılır.
IV. Üç ayrı uyak dizilişi vardır. Bu yönüyle de koşmaya benzer
V. Genellikle din ve tasavvufla ilgili konuları işler

Divan edebiyatındaki “şarkı” nazım biçimiyle ilgili bu yargılardan hangisi yanlıştır?
a. I           b. II         c. III         d. IV                 e. V

7. Ak tüylü köpektir koyun sürüsüyle
Seğirtir kaval sesinde sağa sola
Çobandır köyün yamacında
Yayar davarı da çömelir
Meşe dallarının altına

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?

a. Lirik         b.Dramatik        c. Didaktik       

d. Pastoral         e)Epik

8. I. Görünce bir kuvvetin bükülmeyen kolunu
        Ne var değiştirse de ayaklarım yolunu

II. Hasretinle her dem bağrım deliktir
     Kül oldu vücudum yanıktır

III. Karışmasın kimse benim karıma
      Rahm etmesin gören ah u zarıma

IV Gökyüzünde tüten olsam
      Yeryüzünde biten olsam

V. İstinye Körfezi’nde bu akşam garipliği
    Bir mihnetin sonunda teselli kadar iyi

Yukarıdaki beyitlerin hangisinde, redif kullanılmamıştır?

a. I b. II c. III d. IV e. V

9. Kasideyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

a. Genellikle 33 ile 99 beyitten oluşur.
b. Şairin mahlasının geçtiği beyte “Taç beyit” denir.
c. Kaside dua bölümüyle biter.
d. Kasidenin en güzel beytine “beyt’ül kasid “ denir
e. Methiye şairin kendini övdüğü bölümdür.

10. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde kinayeli bir söyleyiş yoktur?

a.Mum dibine ışık vermez.
b.Hamama giren terler.
c.Taşıma su ile değirmen dönmez.
d.Yuvarlanan taş yosun tutmaz.
e.Bugünün işini yarına bırakma.

11.Aşağıdaki beyitlerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?

A)Geniş kanatları boşlukta simsiyah açılan
    Ve arkasında güneş doğmayan büyük kapıdan

B)Yaşamak zevki nedir bilmez ölümden korkan
    Gür bir imanla damarlarda ateşten bir kan

C)Geçince başlayacak bitmeyen sükûnlu gece
    Guruba karşı bu son bahçelerde keyfince

D)Ya şevk içinde harap ol,ya aşk içinde gönül
    Ya lâle açmalıdır göğsümüzde yahut gül

E)Böyle bir dersi alan ruha vatan dar görünür
    Daima başka sefer,başka ufuklar görünür

12.Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig için söylenemez?

A)Türk edebiyatının ilk mesnevisidir.
B)Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
C)”Hakikatler eşiği” anlamına gelir.
D)Fe’ulün/Fe’ulün/Fe’ulün/Fe’ul kalıbıyla yazılmıştır.
E)Karahanlı dönemi Türkçesi olan Hakaniye Lehçesi ile yazılmıştır.

13.Divanü Lügati’t-Türk için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür.
B)Türk topluluklarının yaşamları hakkında bilgi verir.
C)11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
D)İçerisinde deyim,atasözü ve şiirler vardır.
E)Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmıştır.

14.Aşağıdakilerden hangisi Tekke edebiyatının genel özeliklerinden biri değildir?

A)Dini tasavvufi düşünceyi yaymak düşüncesiyle gelişen bir edebiyattır.
B)Bu edebiyatın konusu Allah aşkı ve Vahdet-i vücud düşüncesidir.
C)Şairleri hem divan edebiyatı hem de halk edebiyatı nazım şekillerini kullanmışlardır.
D)Dili süslü ve ağırdır
E)Aruz vezni ve hece vezni birlikte kullanılmıştır.

15.Aşağıdakilerden hangisi tümüyle Tekke edebiyatı nazım biçimlerinden oluşmuştur?

A)Koşma-semai-türkü-güzelleme-şathiye
B)Rubai-murabba-koşma-varsağı-ilahi
C)Mesnevi-nefes-varsağı-koçaklama-ağıt
D)İlahi-nefes-devriye-şathiye-nutuk
E)Devriye-mesnevi-şathiye-gazel-kaside

16.Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım uyak vardır?

A)Bir varlığı istemekle hâlâ,sersem
     Dünyaları eskitip geçenler her dem

B)Onlar ki öz olmakla ün almışlardır
     Yükseklere çok düşünce salmışlardır

C)Benim çektiğimi kimler çeker
    Gözlerim kanlı yaşyar döker

D)Esrârını âlemin bilen bir insan
   Kaygıyla sevinci bir tutar her yandan

E)Bir şanlı saray gökleri sarmıştı kolu
    Şahlar eşiğine yüz sürmüştü yolu

17.Yürü bre yalan dünya
     Sana konan göçer bir gün
    İnsan bir ekin misal
     Seni eken biçer bir gün

Bu dörtlük konusu ve söyleyiş özelliği bakımından, aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisinden alınmış olabilir?

A) Semai 

B) Destan 

C) Mani 

D) Koşma 

E) Varsağı

18. I. Kutadgu Bilig, didaktik bir eserdir ve eserde aruz ölçüsü kullanılmıştır.
      II. Divan ü Lügati’t Türk, Arap yazarlar tarafından hazırlanılmıştır.
     III. Atabetü’l Hakayık, Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır.
     IV. Divan-ı Hikmet, Türkçenin kaside nazım şekliyle yazılmış ilk eseridir.

Numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde verilen bilgiler
yanlıştır?
A) I-II          

B) II-IV        

C) III-IV        

D) I-IV      

E) II-III

19.Emevilerin VIII. yüzyılda Bizanslılara karşı savaşarak
Anadolu’yu fethettikleri yıllarda yaşayan …………, birçok kahramanlık gösterir. Olağanüstü güç, zekâ ve şansa sahip olan kahraman, Simbat adlı bir Bizans beyinin karşısına çıkar. Simbat, harap bir kaleyi tamir ettirir ve oraya yerleşir. Etraftaki Müslümanlara dehşet saçar. Ama bu destan kahramanı, onun şerrinden Müslümanları korumak için kaleyi almaya karar verir.

Parçada boş bırakılan yere aşağıdaki isimlerden hangisi
getirilmelidir?

A) Battal Gazi              

B) Danişment Gazi               

C) Gazi Giray
D) Dede Korkut           

E) Köroğlu

20.Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) Şiir, duygusal etkilenmeden kaynaklandığından, nesire göre daha çok gelişmiştir.
B) Biçim, fazla önemsenmemiş, ozanın sanatsal gücü özde ortaya çıkmıştır.
C) Şiirler, konularına göre “koşma, varsağı, destan, semai” gibi isimler almıştır.
D) Halk şiirinde, hece vezni ve dörtlük birimi kullanılmıştır.
E) Kişisel konular yanında toplumun ortak sorunlarına da değinilmiştir.

21.Aşağıdakilerin hangisinde hüsn-ü talil sanatı kullanılmamıştır?

A) Seni seyretmek için gül bahçesinin yolunda
      İki yanda durur selviler dizi dizi

B) Sen gelmiyorsun diye
    Açmıyor güllerim bak

C) Ayağının toprağına ulaşmak için
     Başını taştan taşa vurur avare su

D) Güneş seni görüp de utandı
     Bulutların ardına saklandı

E) Kara dutum, çatal karam çingenem
     Nar tanem, nur tanem bir tanem

22.Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk şiiri türlerinden değildir?

A) Türkü    

B) Mani       

C) Ninni        

D) Semaî      

E) Tekerleme

23.Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Yesevi’nin özelliklerinden değildir?

A. Tasavvufun temellerini atmıştır.
B. En önemli eseri Divan-ı Hikmet’tir.
C. Yesevilik tarikatının kurucusudur.
D. Değişik coğrafyalara gönderdiği öğrencileri sayesinde tasavvuf yayılmıştır.
E. Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır.

24.Men lebün müstâkiyam zühhâd kevser tâlibi
     Nitekim meste mey içmek hos gelür hûşyâra su
(Nasıl sarhoşa şarap içmek, aklı başında olana da su içmek hoş geliyorsa, ben senin dudağını özlüyorum, sofular da Kevser istiyorlar.)

Yukarıdaki beyitte hangi söz sanatı yoktur?

A)Tezat            

B)Teşbih        

C)Tenasüp    

D)Leff ü Neşr       

E)Tecahül-i Arif

25.Içmek ister bülbülün kanın meger bir reng ile
     Gül budagınun mizâcına gire kurtara su

(Gül fidanı bir hile ile meşhur gül ve bülbül efsanesindeki gibi yine bülbülün kanını içmek istiyor; bunu engelleyebilmek için suyun gül dallarının damarlarına girerek gül ağacının mizacını değiştirmesi gerekir. )

Yukarıdaki beyitte hangi söz sanatları vardır?Yazınız.

26.Aşağıdakilerden hangisi bir mesneviden alınmış olamaz?

A)Türk diline kimseler bakmaz idi.
    Türklere hergiz gönül akmaz idi.

B)Meğer sen dahi kodun ortaya baş
    Ki odun yaşın ider sırrını faş

C)Zinhar eline ayine virmen o kâfirin
    Zira görünce sêritini büt-perest olur.

D)Sensin hâlâ tenümde cânum
   Gözde nûrum ciğerde kanum

E)Zannetme ki şöyle böyle bir söz
    Gel sen dahi söyle böyle bir söz

27.Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatının özelliklerinden değildir?

A)Genellikle yarım kafiye kullanılmıştır.
B)Dil,halk arasında kullanılan ortak dildir.
C)Nazım birimi olarak beyit kullanılmıştır.
D)Nazım ölçüsü olarak hece ölçüsü kullanılmıştır.
E)Şiir,musikiden ayrı olarak düşünülmemiştir.

28.Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin matla(ilk) beyti olamaz?

A)Bahar boldu ve gül meyli kılmadı gönlüm
     Açıldı gonca ve likin açılmadı gönlüm

B)Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
    Felekler yandı âhımdan murâdum şem’i yanmaz mı

C)Nâm u nişâne kalmadı fasl-ı bahârdan
    Düşdü çemende berk-i diraht i’tibârdan

D)Tûti-i mucize-gûyem ne desem lâf değil
     Çerh ile söyleşemem âyinesi sâf değil

E)Hicran çekerek zevki mülâkâtı unuttuk
     Mahmûr olarak lezzet-i sahbâdan usandık

29.Aşağıdakilerden hangisi Divan şairlerinin ortak özelliği olamaz?

A)Beyit nazım birimini ve aruz ölçüsünü kullanmışlardır.
B)Gazel nazım şekliyle şiirler yazmışlardır.
C)Yaşanan hayatı,somut sevgilileri konu almışlardır.
D)Sözün gücünden yararlanmak için söz sanatlarına yer vermişlerdir.
E)Arapça ve Farsça tamlamalara yer veren ağır bir dil kullanmışlardır.

30.Divan edebiyatındaki “gazel”in konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir?

A)Varsağı 

B)Destan

 C)Türkü 

D)Koşma 

E)Nefes

31.Kasidelerde şairin kendini övdüğü bölüme ne ad verilir?

A)Nesip 

B)Girizgâh 

C)Methiye 

D)Fahriye 

E)Dua

32.Aşağıdakilerin hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir?

A)Fahriye      

B)Tac beyti       

C)Dua       

D)Nesip       

E)Münacat









CEVAP ANAHTARIDIR.

1.D   2.D    3.E   4.C   5.E   6.E  7.D   8.E  9.E  10.E
11.B 12.C  13.C  14.D  15.D     16.C  17.E  18.E
19.A 20.C  21.E  22.D  23.E  24.E  25.-  26.C  27.C
28.E 29.C  30.D  31.D  32.E