1. Eski Türklerde, göğün sahibi anlamına gelen "Göktanrı"ya inanılıyordu. Önemli günlerde sığır, şölen denilen ziyafetler düzenleniyor, yuğ denilen törenler yapılıyor; bu toplantılarda "koşuk, sagu" denen şiirler kopuz eşliğinde söyleniyordu. Kam, baksı, şaman ve ozan denen bilge kişiler, törenleri yönetiyor; toplumda dayanışma ve kültürel canlılık sağlanıyordu. Bu bilge kişiler aynı zamanda doktor, müzisyen, din adamı ve şairdiler. Bu parçada eski Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Kendilerine özgü geleneklerinin olmasına
B) Şiirlerinde, sözün ezgiyle birlikte dile getirilmesine
C) Sözlü edebiyatın yazılı edebiyattan daha çok önemsenmesine
D) Sanatçıların saygın kişiler olmalarına
E) Sanatı yaşamın bir parçası olarak görmelerine
2. Kopuz (çalgı), koşuk (aşk, doğa şiirleri), sagu (yas şiirleri), sığır (av törenleri), şölen (eğlenceler)... Bu terimlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Anonim halk edebiyatı kavramlarıdır.
B) Göktürk Yazıtları'nda yer almışlardır.
C) Dede Korkut Hikâyeleri'nde geçmektedir.
D) Anadolu'daki sözlü edebiyatla ilgilidir. E) İslamlık öncesi sözlü edebiyat terimleridir.
3. İslamiyet öncesi sözlü Türk edebiyatı ürünleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Halkı eğitmeyi amaçlayan özlü sözlere atasözü denmiştir
. B) Şiirler hece ölçüsüyle söylenmiştir.
C) Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.
D) Aşka ve doğaya özgü duygular koşuklarda dile getirilmiştir.
E) Ölen kişilerin ardından sagular söylenmiştir.
4. Türk edebiyatının her döneminde görülen ve toplumda iz bırakmış kişilerin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getiren şiir türünün sözlü edebiyat dönemindeki adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sav B) Sagu C) Ağıt D) Destan E) Koşuk
5. Kar buz kamug erüşdi
Taglar suvı akışdi
Kökin bulut örüşdi
Kayguk bolup öğrişür (Günümüz Türkçesiyle: Kar bütün eridi / Dağların suyu aktı / Mavi bulut belirdi / Kayık gibi sallanır.) Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Lirik özellikler taşımaktadır.
C) Kendine özgü uyak düzeni vardır.
D) Bir sagudan alınmıştır.
E) Dili arı bir Türkçedir.
6. Yıglap udu artadım
Bağrım başım kartadım
Kaçmış kutug istedim
Yağmur gibi kan saçar
(Günümüz Türkçesiyle: Arkasından çok ağladım / Bağrımdaki yara deşildi / Benden kaçan mutluluğu aradım / Gözüm yağmur gibi kanlı yaş döküyor.) Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Bir koşuktan alınmıştır.
C) İlk üç dize kendi arasında uyaklıdır.
D) Sözlü edebiyat dönemi ürünlerindendir.
E) Ölüm acısı üzerine söylenmiştir.
7. Aşağıdakilerden hangisi masal ve destanın ortak özelliklerinden değildir?
A) Söyleyeninin belli olmaması
B) Olay ve kişilerin doğaüstü nitelikler taşıması
C) Halk dilinin özelliklerini taşıması
D) Kaynağının tarihe dayanması
E) Sözlü edebiyat ürünü olması
8. Aşağıdakilerden hangisi destan türünün özelliklerinden değildir?
A) Epik şiir özelliği taşır.
B) Kahramanları olağanüstü kişilerdir.
C) Ozanı, söyleyeni bellidir.
D) Tarihteki bir olaya dayalı olarak yaratılır.
E) Manzum olarak söylenir.
9. Aşağıdaki Türk destanlarından hangisi İslamlığa geçişten sonraki dönemlere aittir?
A) Battalgazi B) Bozkurt C) Ergenekon D) Türeyiş E) Göç
10. Ben sizlere oldum kağan Alalım yay ile kalkan Nişan olsun bize buyan (yazgı) Bozkurt olsun bize uran (nara) Demir kargı olsun orman Av yerinde yürüsün kulan (katır) Daha deniz daha müren (nehir) Güneş bayrak, gök kurıkan (çadır) Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir kağanın halkına verdiği savaş buyruğudur.
B) Bir destandan alınmıştır.
C) Ses ve söz uyumuna önem verilmiştir
. D) Doğaya özgü unsurlar yer almıştır.
E) Anlatımda yabancı sözcüklere başvurulmuştur.
11. Aşağıdakilerin hangisinde yalnız İslamlık öncesi Türk destanları yer almıştır?
A) Oğuz Kağan, Alp Er Tunga, Türeyiş B) Şu, Şehname, Ergenekon
C) ilyada, Bozkurt, Ramayana
D) Köroğlu, Türeyiş, Göç
E) Bozkurt, Kalavela, Alp Er Tunga
12. Aşağıdakilerin hangisinde destanın konusu yanlış verilmiştir?
A) Alp Er Tunga: Alp Er Tunga'nın iranlılarla yaptığı savaşlar
B) Oğuz Kağan: Hun hükümdarı Mete'nin yiğitlikleri, Türk birliğini kurması
C) Göç: Uygurların Ergenekon'dan çıkıp kendilerine yeni yerleşim yeri aramaları
D) Türeyiş: Uygur hakanının kızlarının evliliğinden "Dokuz Oğuz" ve "On Uygur" boylarının oluşması E) Bozkurt: Göktürklerin dişi bir kurttan türeyip çoğalması
13. Aşağıdakilerin hangisinde Türk destanlarının tarihsel sıralaması doğru verilmiştir?
A) Alp Er Tunga - Bozkurt - Oğuz Kağan - Göç
B) Oğuz Kağan - Alp Er Tunga - Göç -Ergenekon
C) Şu - Göç - Türeyiş - Oğuz Kağan
D) Şu - Oğuz Kağan - Bozkurt - Türeyiş
E) Oğuz Kağan - Şu - Bozkurt - Türeyiş
14. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi yazılı edebiyatın özelliklerinden değildir?
A) Bu dönem, 8. ve 10. yüzyıllar arasında ortaya konan ürünleri kapsar.
B) Göktürk ve Uygur yazısı olmak üzere iki tür yazı kullanılmıştır.
C) Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olan Göktürk Yazıtları bu döneme aittir.
D) Bu dönem eserlerin dil ve tarih araştırmaları için belge niteliği taşır. E) Yapıtlarda yabancı kökenli sözcükler de kullanılmıştır.
15. (I) Orhun Kitabeleri, Uygurların tarihini aydınlatma yönünden büyük önem taşır. (II) Gerçekte bu kitabeler, bir tür mezar taşıdır. (III) Türkler, ölenlerin ardından onların yaptıklarını, başarılarını, kişiliğini öven taşlar dikerlerdi. (IV) Bu taşlara "bengi taş" adı verilmektedir. (V) Anlatımlarıyla "söylev" niteliği taşır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yanlış bilgi verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
16. I. Göktürk Yazıtları, bilinen ilk Türk alfabesini günümüze taşımıştır. II. Sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinde hem dinsel hem de din dışı etkiler görülür. III. Göktürk Yazıtları tarih, sosyoloji, etnografya için de bir belge niteliğindedir. IV. Şiirler dörtlüklerle yazılmakla birlikte; ikilikler ve üçlüklerle yazılan şiirler de vardır. V. Yazılı edebiyat ürünlerinde Göktürkçe ve Uygurca olmak üzere iki lehçe kullanılmıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
17. (I) Göktürk Yazıtları, Türklerin tarihini aydınlatan ilk yazılı belgelerdir. (II) Bunlardan ilki Göktürklerin dört hakanına vezirlik yapan Bilge Tonyukuk tarafından 720 tarihinde diktirilmiştir. (III) Kültigin Yazıtı 732, Bilge Kağan Yazıtı ise 735 yılında onların ölümünden bir yıl sonra diktirilmiştir. (IV) Bunların yazarı Bilge Kağan'dır. (V) Bilge Kağan adına diktirilen yazıt söylev niteliği taşımaktadır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur?
A) Sav: İslamlık öncesi Türk edebiyatında, atasözünün karşılığı olarak kullanılan sözlü edebiyat ürünüdür.
B) Sagu: Şölen denilen toplu ziyafetlerde ozanlar tarafından söylenen aşk ve doğa konulu şiirlerdir.
C) Destan: Yazının kullanılmadığı dönemlere özgü, kahramanlıklardan ve olağanüstü olaylardan söz eden manzum öykülerdir.
D) Koşuk: Savaş, kahramanlık, aşk ve tabiat gibi konularda söylenmiş anonim ürünlerdir.
E) Şaman: Büyücülük, doktorluk, şairlik görevlerini yerine
