İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI SORULARI 2

S1. Aşağıdaki destanlardan hangisi Saka Türklerine aittir?

A) Oğuz Kağan Destanı
B) Bozkurt Destanı
C) Türeyiş Destanı
 D) Timur Destanı
 E) Alp Er Tunga Destanı

S2. Aşağıdakilerden hangisi sözlü Türk edebiyatının özellikleri arasında yer almaz?

A) Ürünler anonimdir.
B) Dil, yabancı etkilerden uzaktır.
C) Genellikle yarım kafiye kullanılır.
D) Ölçü, hece ölçüsüdür.
E) Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem verilir.

S3. Aşağıdakilerden hangisi, “ağıt” ın İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki karşılığıdır?

A) Sav B) Koşuk C) Sagu D) Destan E) Mersiye

S4. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından biri değildir?

A) Kaybolmuş Cennet
B) Alp Er Tunga
C) Göç
D) Manas
E) Battal Gazi Destanı

S5. Aşağıdakilerden hangisi Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı’nın özelliklerinden biri değildir?

A) Sadece hece ölçüsü kullanılır.
B) Konu olarak ilahi aşk işlenir.
C) Nazım birimi genellikle dörtlüktür.
D) Dil halkın anlayabileceği tarzdadır.
E) Bazı tekkelerde şiirler, musiki eşliğinde söylenmiştir.

S6. Alp Er Tunga öldi mü
        Issız ajun kaldı mı
        Ödlek öcün aldı mı
        İmdi yürek yırtılır

Yukarıdaki dörtlük, sözlü dönem ürünlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Sagu B) Sav C) Destan D) Koşuk E) Koşma

S7. “Türkçenin Arapçadan geri kalır bir dil olmadığını hatta Türkçenin Arapçadan üstün bir dil olduğunu savunmuş ve Türkçeyi Araplara öğretmek amacıyla bu eseri yazmıştır.”

Bu parçada bahsedilen sanatçı ve onun eseri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ali Şir Nevai – Muhakemetü’l – Lügateyn
B) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig
C) Ahmet Yesevi – Divanı Hikmet
D) Kaşgarlı Mahmut – Divanı Lügati’t Türk
E) Edip Ahmet Yükneki – Atebetü’l Hakayık

S8. “Eski Türk tarihine ait ilk yazılı belgelerimizdir. Devleti yönetenlerin ağzından yazılmıştır. Göktürk Devleti’nin ikinci dönemini aydınlatır.”
Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muhakemetü’l – Lügateyn
B) Atebetü’l Hakayık
C) Orhun Yazıtları
D) Atebetü’l Hakayık
E) Divanı Hikmet

9. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) Dede Korkut Hikayeleri, destan geleneğinden halk
öykücülüğüne geçişin ilk izlerini taşır.
B) Manas Destanı Kırgızlara aittir.
C) Türkü, mani, koşma, destan anonim ürünlerdir.
D) Halk edebiyatında nazım birimi dörtlüktür.
E) Divan şiirinde bireysel konulara daha çok yer verilir.

10. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikayeleri’ne ait bir özellik değildir?

A) Hikayeler, yarı destanımsı bir özellik taşır.
B) On iki hikayeden oluşur.
C) Olağanüstü kişilere ve olaylara yer verilir.
D) Genelde Oğuz Türkmenlerinin iç ve dış savaşlarını
anlatır.
E) Bu hikayelerin tamamı nazımla yazılmıştır.

11. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?

A) Ölçü olarak aruz ölçüsü kullanılmıştır.
B) Dil, halkın anlayabileceği tarzdadır.
C) Kalıplaşmış sözler (mazmunlar) çokça kullanılır.
D) Parça güzelliğine önem verilir.
E) Gazel, kaside, mesnevi en çok kullanılan nazım
biçimidir.

12. Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?

A) Gılgamış – Kalevala – İlahi Komedya
B) İliada ve Odysseia - Manas – Üç Şehitler Destanı
C) Çılgın Orlando – Mahabarata – Cid
D) Şehname – Şinto – Gılgamış
E) Aeneis – Ramayana – Ergenekon

13. Aşağıdakilerden hangisinde Aşık edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir?

A) Koşma – türkü – murabba
B) Ninni – bilmece – gazel
C) Koşma – semai – varsağı
D) Tercihi bent – masal – mani
E) Devriye – nefes – koşma

14. Aşağıdaki destanlardan hangisi Kırgızlara aittir?

A) Şu Destanı
B) Manas Destanı
C) Şehname
D) Göç Destanı
E) Türeyiş Destanı

15. “Sagu” nun Divan edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A)Sagu
B)Mesnevi
C)Gazel
D)Mersiye
E)Murabba

16. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin ilk beyti olabilir?

A) Fuzuli buldu genc-i afiyet meyhane küncinde
      Mübarek mülkdür ol mülk viran olmasın ya Rab

B) Dimen kim adli yok ya zulmü çok her hal ile olsa
     Gönül tahtına andan gayrı sultan olmasın ya Rab

C) Benim tek hiç kim zar u perişan olmasın ya Rab
     Esir-i derd-i aşk u dağ-ı hicran olmasın ya Rab

D) Demadem cevrlerdir çektiğim bi-rahm bütlerden
     Bu kafirler esiri bir müselman olmasın ya Rab

E) Görüp endişe-i katlimde ol mahı budur derdim
     Ki bu endişeden ol meh peşiman olmasın ya Rab

17. 1069 yılında Yusuf Has Hacip tarafından doğu Türkçesiyle yazılmıştır.Eserde öğütler semboller aracılığıyla verilmiştir. Eser, didaktik bir eserdir.

Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutadgu Bilig
B) Divanı Lügati’t Türk
C) Divanı Hikmet
D) Atebetü’l Hakayık
E) Göktürk Yazıtları

18. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat dönemi ürünlerinden değildir.

A) Destan B) Sav C) Sagu D) Koşuk E) Mesnevi

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI SORULARI

1. Eski Türklerde, göğün sahibi anlamına gelen "Göktanrı"ya inanılıyordu. Önemli günlerde sığır, şölen denilen ziyafetler düzenleniyor, yuğ denilen törenler yapılıyor; bu toplantılarda "koşuk, sagu" denen şiirler kopuz eşliğinde söyleniyordu. Kam, baksı, şaman ve ozan denen bilge kişiler, törenleri yönetiyor; toplumda dayanışma ve kültürel canlılık sağlanıyordu. Bu bilge kişiler aynı zamanda doktor, müzisyen, din adamı ve şairdiler. Bu parçada eski Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? 

A) Kendilerine özgü geleneklerinin olmasına 

B) Şiirlerinde, sözün ezgiyle birlikte dile getirilmesine

 C) Sözlü edebiyatın yazılı edebiyattan daha çok önemsenmesine

D) Sanatçıların saygın kişiler olmalarına 

E) Sanatı yaşamın bir parçası olarak görmelerine 

2. Kopuz (çalgı), koşuk (aşk, doğa şiirleri), sagu (yas şiirleri), sığır (av törenleri), şölen (eğlenceler)... Bu terimlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 

A) Anonim halk edebiyatı kavramlarıdır. 

B) Göktürk Yazıtları'nda yer almışlardır. 

C) Dede Korkut Hikâyeleri'nde geçmektedir.

 D) Anadolu'daki sözlü edebiyatla ilgilidir. E) İslamlık öncesi sözlü edebiyat terimleridir. 

3. İslamiyet öncesi sözlü Türk edebiyatı ürünleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 

A) Halkı eğitmeyi amaçlayan özlü sözlere atasözü denmiştir

. B) Şiirler hece ölçüsüyle söylenmiştir. 

C) Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır. 

D) Aşka ve doğaya özgü duygular koşuklarda dile getirilmiştir. 

E) Ölen kişilerin ardından sagular söylenmiştir. 

4. Türk edebiyatının her döneminde görülen ve toplumda iz bırakmış kişilerin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getiren şiir türünün sözlü edebiyat dönemindeki adı aşağıdakilerden hangisidir? 

A) Sav B) Sagu C) Ağıt D) Destan E) Koşuk

 5. Kar buz kamug erüşdi 

Taglar suvı akışdi 

Kökin bulut örüşdi 

Kayguk bolup öğrişür (Günümüz Türkçesiyle: Kar bütün eridi / Dağların suyu aktı / Mavi bulut belirdi / Kayık gibi sallanır.) Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 

A) 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır. 

B) Lirik özellikler taşımaktadır. 

C) Kendine özgü uyak düzeni vardır.

 D) Bir sagudan alınmıştır.

 E) Dili arı bir Türkçedir. 

 6. Yıglap udu artadım 

 Bağrım başım kartadım 

 Kaçmış kutug istedim 

Yağmur gibi kan saçar

 (Günümüz Türkçesiyle: Arkasından çok ağladım / Bağrımdaki yara deşildi / Benden kaçan mutluluğu aradım / Gözüm yağmur gibi kanlı yaş döküyor.) Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 

A) Hece ölçüsüyle söylenmiştir. 

B) Bir koşuktan alınmıştır. 

C) İlk üç dize kendi arasında uyaklıdır. 

D) Sözlü edebiyat dönemi ürünlerindendir. 

E) Ölüm acısı üzerine söylenmiştir. 

7. Aşağıdakilerden hangisi masal ve destanın ortak özelliklerinden değildir?

 A) Söyleyeninin belli olmaması 

B) Olay ve kişilerin doğaüstü nitelikler taşıması

 C) Halk dilinin özelliklerini taşıması 

D) Kaynağının tarihe dayanması 

E) Sözlü edebiyat ürünü olması 

8. Aşağıdakilerden hangisi destan türünün özelliklerinden değildir? 

A) Epik şiir özelliği taşır. 

B) Kahramanları olağanüstü kişilerdir. 

C) Ozanı, söyleyeni bellidir. 

D) Tarihteki bir olaya dayalı olarak yaratılır. 

E) Manzum olarak söylenir. 

9. Aşağıdaki Türk destanlarından hangisi İslamlığa geçişten sonraki dönemlere aittir?

 A) Battalgazi B) Bozkurt C) Ergenekon D) Türeyiş E) Göç 

 10. Ben sizlere oldum kağan Alalım yay ile kalkan Nişan olsun bize buyan (yazgı) Bozkurt olsun bize uran (nara) Demir kargı olsun orman Av yerinde yürüsün kulan (katır) Daha deniz daha müren (nehir) Güneş bayrak, gök kurıkan (çadır) Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

 A) Bir kağanın halkına verdiği savaş buyruğudur. 

B) Bir destandan alınmıştır. 

C) Ses ve söz uyumuna önem verilmiştir

. D) Doğaya özgü unsurlar yer almıştır. 

E) Anlatımda yabancı sözcüklere başvurulmuştur. 

 11. Aşağıdakilerin hangisinde yalnız İslamlık öncesi Türk destanları yer almıştır?

 A) Oğuz Kağan, Alp Er Tunga, Türeyiş B) Şu, Şehname, Ergenekon 

C) ilyada, Bozkurt, Ramayana 

D) Köroğlu, Türeyiş, Göç 

E) Bozkurt, Kalavela, Alp Er Tunga 

12. Aşağıdakilerin hangisinde destanın konusu yanlış verilmiştir? 

A) Alp Er Tunga: Alp Er Tunga'nın iranlılarla yaptığı savaşlar 

B) Oğuz Kağan: Hun hükümdarı Mete'nin yiğitlikleri, Türk birliğini kurması

 C) Göç: Uygurların Ergenekon'dan çıkıp kendilerine yeni yerleşim yeri aramaları 

D) Türeyiş: Uygur hakanının kızlarının evliliğinden "Dokuz Oğuz" ve "On Uygur" boylarının oluşması E) Bozkurt: Göktürklerin dişi bir kurttan türeyip çoğalması 

13. Aşağıdakilerin hangisinde Türk destanlarının tarihsel sıralaması doğru verilmiştir? 

A) Alp Er Tunga - Bozkurt - Oğuz Kağan - Göç 

B) Oğuz Kağan - Alp Er Tunga - Göç -Ergenekon 

C) Şu - Göç - Türeyiş - Oğuz Kağan 

D) Şu - Oğuz Kağan - Bozkurt - Türeyiş 

E) Oğuz Kağan - Şu - Bozkurt - Türeyiş 

14. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi yazılı edebiyatın özelliklerinden değildir? 

A) Bu dönem, 8. ve 10. yüzyıllar arasında ortaya konan ürünleri kapsar. 

B) Göktürk ve Uygur yazısı olmak üzere iki tür yazı kullanılmıştır. 

C) Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olan Göktürk Yazıtları bu döneme aittir. 

D) Bu dönem eserlerin dil ve tarih araştırmaları için belge niteliği taşır. E) Yapıtlarda yabancı kökenli sözcükler de kullanılmıştır. 

15. (I) Orhun Kitabeleri, Uygurların tarihini aydınlatma yönünden büyük önem taşır. (II) Gerçekte bu kitabeler, bir tür mezar taşıdır. (III) Türkler, ölenlerin ardından onların yaptıklarını, başarılarını, kişiliğini öven taşlar dikerlerdi. (IV) Bu taşlara "bengi taş" adı verilmektedir. (V) Anlatımlarıyla "söylev" niteliği taşır. 

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yanlış bilgi verilmiştir? 

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 

16. I. Göktürk Yazıtları, bilinen ilk Türk alfabesini günümüze taşımıştır. II. Sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinde hem dinsel hem de din dışı etkiler görülür. III. Göktürk Yazıtları tarih, sosyoloji, etnografya için de bir belge niteliğindedir. IV. Şiirler dörtlüklerle yazılmakla birlikte; ikilikler ve üçlüklerle yazılan şiirler de vardır. V. Yazılı edebiyat ürünlerinde Göktürkçe ve Uygurca olmak üzere iki lehçe kullanılmıştır. 

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? 

 A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 

17. (I) Göktürk Yazıtları, Türklerin tarihini aydınlatan ilk yazılı belgelerdir. (II) Bunlardan ilki Göktürklerin dört hakanına vezirlik yapan Bilge Tonyukuk tarafından 720 tarihinde diktirilmiştir. (III) Kültigin Yazıtı 732, Bilge Kağan Yazıtı ise 735 yılında onların ölümünden bir yıl sonra diktirilmiştir. (IV) Bunların yazarı Bilge Kağan'dır. (V) Bilge Kağan adına diktirilen yazıt söylev niteliği taşımaktadır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

 A) I.      B) II.       C) III.     D) IV.    E) V. 

18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur? 

A) Sav: İslamlık öncesi Türk edebiyatında, atasözünün karşılığı olarak kullanılan sözlü edebiyat ürünüdür. 

B) Sagu: Şölen denilen toplu ziyafetlerde ozanlar tarafından söylenen aşk ve doğa konulu şiirlerdir.

 C) Destan: Yazının kullanılmadığı dönemlere özgü, kahramanlıklardan ve olağanüstü olaylardan söz eden manzum öykülerdir.

 D) Koşuk: Savaş, kahramanlık, aşk ve tabiat gibi konularda söylenmiş anonim ürünlerdir. 

E) Şaman: Büyücülük, doktorluk, şairlik görevlerini yerine