1. "Divan şiirinin ilk büyük ustasıdır. İran etkisindeki din dışı şiiri ilk kez o verir. Benzetme örgüsü, düşsel gücüyle şiiri, sanatsal güzelliği amaçlar. Oysa, o dönem şiirinde öğreticilik ön plandadır. Kendine özgü bir şiir dili yaratır. Bilinen bir kasidesi, dokuz gazeli yayımlanmıştır."
Yukarıda sözü edilen Divan sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şeyhi
B) Şeyyad Hamza
C) Dehhani D) Nesimi
E) Ahmet Fakih
2. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru de¬ğildir?
A) Fuzuli - Şikayetname
B) Nabi - Hayriyye
C) Nefi - Siham - ı Kaza
D) Baki - Hüsn - i Aşk
E) Alişir Nevai - Hamse
3. Divan şairlerini ilgilendiren aşağıdaki açıklama¬lardan hangisi doğru değildir?
A) Şeyh Galip, yoğun hayalleri, canlı betimleme¬leri, karmaşık diliyle Divan şiirini son çizgisine ulaştırır.
B) Nedim'in tasavvufun etkisinde yazdığı şiirler, dinsel yönlendirmeye yöneliktir.
C) Bakı kullandığı mecaz ve mazmunlarla geliş¬miş bir zevki, ince bir beğeniyi simgeler.
D) Nabi 'hakimane' denilen felsefe ve düşünceye dayalı öğretici şiir çığırını açar.
E) Övgü ve yergide uçlarda olan Nefi, özellikle kaside alanında başarılıdır.
4. "Belli uğraşlar veren kişilerin yaşam öykülerinin toplandığı eserler; konularına göre çeşitlenirler. Şair, evliya yaşamlarını anlatanlar gibi. Türk edebiyatında bu türün ilki Ali Şîr Nevai'nin Mecalisü'n Nefais'idir."
Yukarıda sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tezkire B) Münşeat
C) Tarih D) Seferatname
E) Divan
5. Aşağıdakilerden hangisi 'kaside'nin bir özelliği değildir?
A) Beyit birimiyle yazılır; uyaklanışı gazeldeki gibidir.
B) Beyit sayısı 33 - 99 arası olup, aruzun her kalıbıyla yazılır.
C) Kasidelerin övgü bölümlerine 'tegazzül' denir.
D) Tanrı'ya yakaranlar 'münacat', Tanrı birliğini anlatanlar 'tevhid' adını alır.
E) Çoğu övgü amacıyla yazılır; özel bir plana uyarlar.
6. "XV. yüzyılda yaşamıştır. Tek eseri 'Vesiletü'n Necat'tir. Mesnevi biçimnde aruz ölçüsüyle yazılmış¬tır. Tanrı'ya yakarış (münâcât), peygamberin do¬ğumu (viladet), peygamber oluşu (risalet), göğe yükselişi (miraç), ölümü (rıhlet) ve dua bölümlerin¬den oluşan bu eseriyle büyük ün yapmıştır."
Yukarıda sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzuli - Şikayetname
B) Şeyh Galip - Hüsn ü Aşk
C) Nabi - Hayriye
D) Süleyman Çelebi - Mevlid
E) Nef'i - Siham - ı Kaza
7. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatını etkileyen kaynaklardan biri değildir?
A) Kuran B) Hadisler
C) Türk destanları D) Ayetler
E) Şeyhname motifleri
8. "XV. yüzyılın büyük şairlerindendir. Yaşamı üzerine çok şey bilinmez. Bir şiiriyle Fatih'in dikkatini çekince, divan katipliğine alınır. İstanbul'a yerleşir. Kendine özgü imgeleri; yalın, atasözleri, halk söyleyişiyle zenginleştirilmiş dili, incelikli deyiş ve özgün anlatımıyla belirginleşir. Şiiri yalın ve doğaldır. Mazmunları günlük yaşama inmiş, canlıdır. Elimizde yalnızca Divanı bulunmaktadır."
Yukarıda sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Necati B) Nabi
C) Nefi D) Şeyh Galip
E) Süleyman Çelebi
9. Aşağıdakilerden hangisi Divan sürecine özgü eserlerden biridir?
A) Cezmi B) Divanü Lügat'it Türk
C) Dede Korkut D) Köroğlu Destanı
E) Şikayetname
11. "Bilimsel anlayış, yansızlıkla yazılanları oldukça azdır. Çoğunlukla 'süslü nesir'le yazılırlar. Vakanüvisler olayları olduğu gibi değil, olmasını istedikleri gibi verirler. Bilimsel olmamalarına karşın gerçeği oldukları gibi yansıtmaya çalışanları da vardır."
Yukarıda sözü edilen Divan edebiyatı nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tezkire B) Münşeat
C) Seferatname D) Divan
E) Tarih
12. Aşağıdakilerden hangisi 'Divan şairleri'nin pek önemsemedikleri konulardan biridir?
A) Aşk, ayrılık acısı
B) Sevgilinin vefasızlığı
C) Yönetenlerin baskısı
D) Dünyanın geçiciliği
E) Ölüm endişesi
13. "Şiire egemendir; ölçü ve uyağı gerektiği gibi kullanır. Yeni tamlama ve deyimlerden oluşmuş zengin sözlüğü renkli, süslü, abartılı anlatımıyla kendine özgü bir yol oluşturmuştur. Övgüde, yergide sınır tanımaz. Türkçe, Farsça divanlarından başka yergilerinin toplandığı 'Siham - i Kaza' adlı bir eseri vardır."
Yukarıda sözü edilen Divan şairi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzuli B) Nefi C) Nabi
D) Necati E) Baki
14. "Elçi, elçilik görevlerinin gördükleri, izlenimlerini, bulundukları ülkeyle ilgili görüşlerini yazdıkları eser¬lerdir. Bu tür eserlere XVIII. yüzyıldan sonra rastlanılır. Bunlardan Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi'nin, Ahmet Rasim'in, Mustafa Sami'nin verdikleri oldukça önemlidir."
Yukarıda sözü edilen düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Münşeat B) Tezkire
C) Seferatname D) Tarih
E) Seyahatname
16. 'Baki' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 'Sünbül' kasidesiyle ünlendiği
B) Kadılık, kazaskerlik yaptığı
C) Çağının görkemini şiiriyle yansıttığı
D) Dilinin yalın, şiirinin süssüz olduğu
E) Kullandığı mazmun, mecazlarla Divanın doruk noktası sayıldığı
18. Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) Murabba, aşk ve felsefeye özgü konuların işlendiği dört dizeli bir Divan şiir türüdür.
B) Muhammes, beş dizeli bentlerle kurulan, ilk bentin dizelerin kendi aralarında uyaklı bir şiir türüdür.
C) Başkasının gazelinin beyitlerinin başına üç dize eklenirse muhammes 'tahmis' olur.
D) Başkasının gazelinin beyit aralarına üçer dize yerleştirilirse muhammes 'taştir' olur.
E) Tuyug, beyit birimiyle yazılmış, ezgili çok sevilen bir Divan edebiyatı nazım biçimidir.
19. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatına özgü bir terim değildir?
A) Mazmun B) Mecaz
C) Seci D) Teşbih
E) Ayak
20. Divan edebiyatı konusunda verilmiş, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?
A) Türklerin, İslamiyet'i benimsedikten sonra Arapça ve Farsça'nın etkisiyle oluşturdukları, belli biçim ve özü olan, belli ilkelere bağlı edebiyattır.
B) Uyağın koşullara bağlanması, Divan şairlerinin yaratıcılığını arttırmıştır.
C) Nazım birimi beyittir. Şair, ne söyleyecekse iki dizeden oluşmuş 'beyit'te söylemek zorundadır.
D) Nedim ve kimi şairlerin birer türküsü dışında ölçü 'aruz' ölçüsüdür.
E) Uyak kurallara bağlıdır: Tam ve zengindir; hem kulak hem göz içindir.
21. Aşağıdakilerden hangisi 'süslü nesir'in özelliklerinden biri değildir?
A) Divan şiiri özelliklerinden yararlanılır.
B) Seciyi (nesirde uyak) temel alan nesirdir.
C) Süslü, bağlaçlarla uzatılan bu nesre 'inşa' denir.
D) Tarih, tezkire, münşeat mecmuaları bu nesirle verilir.
E) Amacı halkı yönlendirmek, halka bir şeyler öğretmektedir.
22. Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) XVI. yüzyılda Ahmedi, Aşık Paşa Anadolu lehçesiyle çeşitli eserler verirler.
B) Dindışı konularda Kadı Burhanettin, tasavvufta Seyit Nesimi XIV. yüzyılın önemli sanatçılarıdır.
C) XV. yüzyılın etkin sanatçıları Şeyhi, Ahmet Paşa, Necati, Ali Şir Nevai'dir.
D) XVI. yüzyılda dindışı konularda Fuzuli gündemdedir.
E) XVI - XVII. yüzyıl, özgün eser yerine nazirelerin'in üretildiği süreçtir.
25. "Tarihçi. 1655 - 1716 yılları arasında yaşamıştır. Sarayda ikinci 'vakanüvis' olmuş, Mora savaşında ölmüştür. 1591 - 1656 yılları arasındaki olayları tarih sırasına göre yazar; tarafsız, gerçekçi davranmış, gerektiğinde devletin tutumunu da eleştirmiştir. Betimlemeleri başarılıdır. Anlatımı günümüze göre süslü, çağına göre yalındır. Ayrıntıları kullanması, nükteleri zevkle okunmasına neden olmuştur. Kendi adıyla anılan tarihiyle ünlüdür."
Yukarıda sözü edilen Divan edebiyatı yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Naima B) Koçi Bey
C) Sinan Paşa D) Evliya Çelebi
E) Katip Çelebi
