Zamir (Adıl)

 ZAMİRLER/ ADILLAR

İsim olmadığı halde cümlede bir ismin yerini tutan, kişileri ya da varlıkları karşılayan sözcüklere zamir denir.

Zamirlerle ilgili bilmemiz gereken iki özellik şudur:

1. Zamirler ismin yerini tutar ve isim yerine kullanılır.

2. Zamirler isim çekim eklerini alabilirler.

ZAMİR ÇEŞİTLERİ

1) Şahıs (Kişi) Zamirleri:

Şahıs yani kişi isimlerinin yerine kullanılan zamir çeşididir.
Şahıs zamirleri şunlardır: ben, sen, o, biz, siz, onlar.
Ben yine sana vurgunum.
Sizler, yarınlardan ümidinizi kesmeyiniz.

UYARI: “Sen ve Ben” zamirleri “-e” yönelme hal ekini aldıklarında ses değişimine uğrar ve “Bana, sana” şeklinde kullanılır.

→ Bana tüm olanları anlatacaksınız.
→ Tatilde sana gelebilirim.

2) İşaret Zamirleri:

İsimleri, işaret yoluyla karşılayan zamir çeşididir. Başlıca işaret zamirleri: bu, şu, o, bunlar, şunlar, diğeri, öteki, beriki…
Buralarda kiralık ev bulmak oldukça zor.
Bu dolap burada kalacak, diğeri aşağıya inecek.
Şunları gözümün önünden kaldırın!

UYARI:

“O” sözcüğü eğer bir insanın yerine kullanılırsa şahıs, varlıkların yerine kullanılırsa işaret zamiri olur. Bu nedenle “O” sözcüğünün kullanıldığı cümleleri iyi analiz etmek gerek.
Onu, hastanede çalışırken ziyaret etmiştim.
Sık sık arızalandığı için onu hurdaya kaldırdılar.

3) Belgisiz Zamirler:

Cümlede varlıkları isim, sayı, miktar ve ölçü yönünden belli  belirsiz karşılayan zamirlere belirsiz zamir denir
Başlıca belgisiz zamirler:

biri, birkaçı, hepsi, pek çoğu, pek azı, herkes, bazısı, bazıları, tümü, tamamı, bütünü, bir kısmı, kimi, her biri, başkası, kimisi, kimse, hiçbiri…

Hiçbiri ödevini yapmamıştı.
Birkaçı dışarıya çıkmıştı..
Başkası olma kendin ol..
Bazıları hayal aleminde yaşıyor..

4) Soru Zamirleri:

Adları soru yoluyla karşılayan zamirlerdir.
Asıl soru zamirleri “kim” ve “ne” sözcükleridir.

Başlıca soru zamirleri:

ne, neyi, neye, neyde, neyden, nereye, nereden, kim, kime, kimde, kimden, hangi, hangimiz, hangileri, kaçı, kaça, kaçımız…

Kimler ödevini yapmadı?
Hangimiz sevmedik?
Kaçı sınıfı geçti?
Yurt dışından bize ne getirdin?

5) Dönüşlülük Zamirleri:

Yüklemdeki işin özne tarafından yapıldığını bildiren ve kişi zamirleriyle kullanıldığında pekiştirme yapan zamir çeşididir.

Dönüşlülük zamiri “kendi” sözcüğüdür. Dönüşlülük zamiri olan kendi sözcüğüne iyelik ekleri getirilebilir.

Kendim ettim kendim buldum.
Bu soruyu ben kendim çözdüm.
Kendisini büyük görme hastalığına yakalanmıştı.

6) İlgi Zamiri:

Türkçede “-ki” eki ilgi zamiri görevinde kullanılabilir.
İlgi zamiri her zaman kelimeye bitişik olarak yazılır.

Benim kitabım seninkinden daha ilginç.

ZAMİRLER İLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR

 

1.Kendini beğenenleri beğenir görünmek, merhamet gereğidir.

2.Olgun bir kimse affetmeyi borç, iyilik etmeyi farz olarak görür.

3.Herkes korktuğundan kaçar. Allah’tan korkan ise ona yaklaşır.

4.Sende en iyi neyse dostuna onu ver.

5.Başarılarınla gururlanma. Bil ki gurur, gelecekteki başarılarının en büyük düşmanıdır.

6.Öyle kaba vardır ki, ayı onların yanında centilmen sayılır.

7.Doğruluğun, seni yorgunluktan kurtarır.

8.İlim,ezber edilen şey değil, ezber edilen şeyden temin edilen faydadır.

9.Çocuklarınızı çokça öpün!Her öpücük karşılığında cennette bir derece alacaksınız.(HŞ)

10.Kötü kimseyi kendine yakın arkadaş edinmekten sakın; çünkü sen onunla bilinir ve tanınırsın.(HŞ)

11.İşlerini yoluna koy, yoksa onlar seni yönetmeye kalkar.

12.Ana kolları şefkatten yoğurulmuştur. Çocuklar orada derin uyurlar.

13.Annenin duası en çok kabul dualardandır. Zira o, babadan daha çok şefkatlidir, merhametlinin duası boşa gitmez.(HŞ)

14.Siz mallarınızla herkesi memnun edemezsiniz, öyle ise onları güler yüz ve güzel ahlak ile memnun etmeye çalışın.(HŞ)

15.Biri konuşurken susup onu dinlemek insanlık görevidir.(HŞ)

16.Eğer bilmediklerim ayağımın altında olsaydı başım arşa değerdi.(Ebu Hanife)

17.Kişinin sözü, aklını ve faziletine gösterir.

18.Konuşurken başkalarının varlığına saygı duyun ve onları önemseyin.

19.Haksız olduğunuzu anladığınız zaman, hemen bunu kabul edin.

20.Hepimiz ölümle nişanlıyız.

21.Gönül aynası saf olmalı ki, orada çirkin surat, güzel surattan ayırt edilebilsin.

22.Mazlumun bedduasından sakının. Çünkü onunla Allah arasında hiçbir perde yoktur.

23.Bilim alçaklarda kalanı yükseltir, bilgisizlik de yüksektekileri alçaltır.

24.İradene hakim ol, vicdanına esir ol.

25.Bu güzel sözleri nereden aldığınızı merak ediyorum.

26.Bizim hatalarımız onunkine nispetle ne kadar çok!

27.Yaraların öcünü almak, onları iyi etmekten daha pahalıya mal olur.

28.Kimisine göre biz, dünyaya mutlu olmak için değil, mutluluğu aramak için gelmişiz.

29.Acı çekmeyenler, başkalarının acı çekebileceğini akıllarına bile getirmezler.

30.Öğrencilerden kaçının ödevlerine daha dikkat ettiği defterlerinden anlaşılıyor.

31.Derslerimizi başarılılarınki kadar iyi bir seviyeye getirmemiz, bize bağlıdır.

32.Öğrencilerimizin tümünün iyi olduğuna inanıyor ve onlara güveniyorum.

33.Nereden geldik, nereye gidiyoruz; bunun hesabını çok iyi yapmalıyız.

34.Hangimiz güzel dinimizi öğrenmek için dini kitaplara müracaat ediyoruz acaba?

35.İslam'ın emirlerini yerine getirmedikleri halde, bazıları “Ben Müslümanım!” der.

36.Neyimiz varsa, hepsi Allah’ın bir lütfudur.

37.Bu ödevleri herkes kendi yapsın, yoksa başarıyı yakalayamazsınız.