TÜRK EDEBİYATI YAZARLARIYLA İLGİLİ NOTLAR

ŞİNASİ:

Tanzimat edebiyatı Şinasi ile başlar.İlk özel gazeteyi çıkarır.Fransızcadan ilk şiir çevirilerini yapmış,ilk yerli oyunu yazmış,ilk makale örneğini yazmıştır.İlk kez noktalama işaretlerini kullanmıştır.Batı tarzı düşüncenin temellerini atmış,yeni fikirleri edebiyatımıza sokmuştur.Klasiklerin etkisindedir.

NAMIK KEMAL

“Vatan Şairi”dir.Edebiyatın hemen her türünde eser vermiştir.Hece ölçüsüyle şiir denemeleri de yapmış.Nesri,şiirinden üstündür.İlk edebi roman(İntibah),ilk tarihi roman(Cezmi) onundur.Ziya Paşa’yı eleştirmek için Tahrib-i Harabat ve Takip’i yazmıştır.Romantiktir.

ZİYA PAŞA

Eski-yeni ikilemi içinde kaldı.Ünlü şiiri “terkib-i bent” döneminin sosyal bir eleştirisidir.(Bağdatlı Ruhi’ye nazire olarak yazmıştır)Birçok beyti sonradan özdeyiş niteliği kazanmıştır.Hece ölçüsüyle yazılmış bir “türkü”sü vardır.(Eş’ar-ı Ziya,Zafer-name,Harabat)

AHMET MİTHAT EFENDİ

En popüler yazardır.Üretkendir.Bütün amacı “halkı eğitmek”tir.Her türde eser verdi.Romanlarında olayların akışını keserek okuyucuya bilgiler vermeyi sever.Letaif-i Rivayat:ilk hikaye örnekleri.Tek başına Tercüman-ı Hakikat gazetesini çıkardı.

AHMET VEFİK PAŞA

Tanzimatın milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk büyük temsilcisi.Tiyatroyu geliştirdi.

ŞEMSETTİN SAMİ

Doğu ve Batı dillerini çok iyi bilir.Kamus_i Türki adlı sözlük,yazarın dilimize kazandırdığı en önemli eserdir.Orhun Yazıtlarını ve Kutadgu Bilig’i Türkiye Türkçesine ilk çeviren kişidir.Türk dilinin sadeleştirilmesi yolundaki çabaları ve önerileri önemlidir.Türkçe-Fransızca sözlük çalışmaları önemlidir.İlk yerli roman:Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat.Kamusul Alam(ünlüler ansiklopedisi)

RECAİZADE MAHMUT EKREM

“Kulak için kafiye” görüşünü ilk kez ortaya atarak bu konuda büyük bir tartışma başlattı.”Göz için kafiye” anlayışında olan Muallim Naci ele giriştiği tartışmadan galip çıkmıştır.”Ah Nejad” adlı şiirini hece ölçüsüyle yazdı(Oğlu için)(Araba Sevdası:Realist)

ABDULHAK HAMİT TARHAN

En verimli yazarlardan.Şiir ve tiyatrolarıyla tanınmış.Shakespeare’den etkilenmiş.Ölen karısı için yazdığı Makber adlı şiir kitabı çok ünlüdür.Şiirin biçiminde ve içeriğinde önemli yenilikler yapmıştır.Ölçü,uyak,dil ve cümle kaygısı görülmez.”Şirimize metafizik ürpertiyi getiren sanatçı” olarak tanınmıştır.Serbest tarzda şiirler yazmış.Pastoral şiirin ilk örneklerini vermiş.”Şair-i Azam”(en büyük şair” olarak anılmış.Tiyatro dili ağır ve sanatlıdır.

NABİZADE NAZIM

Realist akımın ilk temsilcilerinden.İlk köy romanı Karabibik onundur.Zehra ise edebiyatımızın ilk tezli romanıdır.Bu roman psikolojik çözümlemeler içermesi bakımından önemlidir.Natüralist çizgiye yakındır.

MUALLİM NACİ

Edebiyatımızda köyden söz eden ilk şiir(Köylü Kızların Şarkısı) onundur.


SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI


TEVFİK FİKRET:

Hastalıklar,birçok bunalımlar geçirdi.”Sis” şiirinde İstanbul’a nefretini dile getirmiş ve bu kenti “fahişe bir kadın”a benzetmiştir.Aruzu başarıyla kullandı ve konuşma diline uyguladı.”Şermin” adlı şiir kitabını çocuklar için heceyle yazmıştır.Nazmı nesre yaklaştırdı.Parnasizmden etkilendi.

CENAP ŞEHABETTİN

Parnasizmi ilk kez tanıtmış,sembolizmin öncüsü olmuştur.Aruzu başarıyla kullandı.”Sone” biçimini aldı.”Tiryaki sözleri” önemlidir

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL

Modern Türk romanının kurucusu.Roman tekniği güçlü.(Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu)Realizm ve natüralizmin etkileri görülür.Ağır dillidir.Süslü,sağlam bir dili ve şiirsel söyleyişi vardır.Sonradan eserlerinin dilini sadeleştirdi. Mensur şiirin ilk örneklerini verdi.

MEHMET RAUF

Halit Ziya’nın etkisinde kaldı.İlk psikolojik roman(Eylül)

HÜSEYİN CAHİT

Gazeteciliğiyle tanındı.

SÜLEYMAN NAZİF

“Kara Bir Gün” adlı makalesindeki sert çıkışı ve işgal kuvvetlerini protesto edişi yüzünden Malta’ya sürüldü.Halkın sözcüsü oldu.


SERVETİFÜNU'NDA BAĞIMSIZ KALAN SANATÇILAR


HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR

Realist-natüralist anlayışla eski İstanbul’daki gündelik yaşamı çok canlı anlattı.Sade bir İstanbul Türkçesiyle yazdı.Şık,Mürebbiye,Kuyruklu Yıldız Altında

AHMET RASİM

Halk dilini canlı ve kısa cümlelerle kullandı.


FECR-İ ÂTİ



AHMET HAŞİM

Topluluğun en büyük şairi.Arap asıllıdır.Çok sevdiği annesini küçük yaşta kaybetmiş,bu da onu karamsarlığa itmiştir.Sembolizmin en önemli temsilcisi;ancak Batılı anlamda tam bir sembolist sayılmaz.Nesneleri değil,nesnelerin kendinde bıraktığı izlenimleri anlatması onu empresyonizme yaklaştırır.Şiir “duyulmak için” yazılır.Şiir,asla düzyazıya çevrilemez.Hayale çok önem verir.Tüm şiirlerini aruzla yazdı.Şiirde musikiye önem verir.

EMİN BÜLENT SERDAROĞLU

Kurucularından biri.Aruzla yazdı.Victor Hügo’nun “Mavi Gözlü Yunan Çocuğu” şiirine karşı yazdığı “Kin” şiiri geniş yankılar uyandırmış,Atatürk bu şiirinden dolayı onu takdir etmiştir.


MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ

Mehmet Emin Yurdakul,Ö.Seyfettin,Ziya Gökalp,Ali Canip Yöntem,Rıza Tevfik,Faruk Nafiz Çamlıbel,Orhan Seyfi Orhon,Enis Behiç Koryürek,Yusuf Ziya Ortaç,Halit Fahri Ozansoy,Yakup Kadri,Refik Halit Karay,Halide Nusret,Halide Edip,Reşat Nuri,Ruşen Eşref,Peyami Safa,Memduh Şevket Esendal,Halikarnas Balıkçısı,Abdülhak Şinasi Hisar.

ÖMER SEYFETTİN

Genç Kalemler adlı dergide yazdı.Ziya Gökalp ve Ali Canip’le birlikte Milli Edebiyatı yaymak için çalıştı..Öykücülüğü meslek edinen ilk sanatçı.Maupassant tarzı.

ZİYA GÖKALP

Düşünür kimliği ağırdır.Türk sosyolojinin kurucusu sayılabilir.Türkçülük düşüncesini sistemleştirdi.Yeni kurulan Türk devleti büyük oranda onun düşüncelerinden etkilenmiştir.Didaktik şiirleri vardır

MEHMET EMİN YURDAKUL

Türk şairi,milli şair.Türkçülüğü ilk kez bir sanat ideali haline getirdi.Sanatı,düşüncelerini anlatmada bir araç olarak kullandı.


FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL

Hem aruzu hem heceyi başarılı kullandı.Han Duvarları.Büyük bir memleket sevgisi görülür.

YUSUF ZİYA ORTAÇ

Hecenin beş şairinden biri.Faruk Nafiz’in etkisi vardır.Mizah alanında eserler verdi(Akbaba dergisinde)

ENİS BEHİÇ KORYÜREK

Türk denizcilerini anlattığı “Gemiciler” şiiri çok ünlüdür.Epik şiirleriyle tanındı.(5 Hececiler)

ORHON SEYFİ ORHAN

Heceyle aruzu kaynaştırmaya çalıştı.Gazel biçiminde,fakat hece ölçüsüyle yazdı.

FUAT KÖPRÜLÜ

Türkçü bir tarih ve bilim görüşüyle edebiyatımızı destanlar devrinden günümüze dek bir bütün olarak incelemiştir.Bilim dünyasına birçok sanatçıyı ilk kez o tanıtmıştır.(Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar)

YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU

Fecr-i Âti’de başlayıp Milli Edebiyata katıldı.Realist.Dili sade.Tarih ve toplum olaylarından her birini bir romanına konu edinmiş.Kiralık Konak’ta üç neslin çatışmasını;Nur Baba’da tekkelerin yozlaşmasını,Hüküm Gecesi’nde Meşrutiyet Dönemi parti kavgalarını,Sodom ve Gomore’de Mütareke yıllarındaki İstanbul’un ahlak bozukluklarını,Yaban’da Kurtuluş Savaşı yıllarının bir Anadolu köyünü ve aydın-halk çatışmasını,Panaroma ve Ankara’da Atatürk dönemi Türkiyes’sini,Bir Sürgün’de II.Abdülhamit döneminde Fransa’ya kaçan Jön Türkleri,Hep O Şarkı ve Anamın Kitabı’nda ise çocukluk anılarını konu edinmiştir.Bu eserleri roman türündedir.

REFİK HALİT KARAY

Fecr-i Ati’de başlayıp Milli Edebiyat’a katıldı.Kalem dergisinde “Kirpi” adıyla mizahi yazılar yazmıştır.Politik tutumu yüzünden Sinop’a sürülmüştür.Aydede adlı mizah dergisinde Milli Mücadele aleyhine yazılar yazdığı için Beyrut ve Halep’te 15 yıl sürgün kalmıştır.Türk öykücülüğünü tam anlamıyla Anadolu’ya yöneltmiş,edebiyatımıza yeni ufuklar açmıştır.Memleket,Gurbet Hikayeleri,Çete Sürgün.

HALİDE EDİP ADIVAR

Romancılığı üç denemde incelenebilir:İlk dönem:Bireysel duygular ve kadın psikolojisi(Seviye Talip,Handan)İkinci Dönem:Realist bir anlayışla Kurtuluş Savaşının sosyal olayları üzerinde durmuş(Ateşten Gömlek,Vurun Kahpeye)Son dönem:Gelenek ve göreneklerin yön verdiği yaşama biçimini konu edinen töre romanları yazmıştır(Sinekli Bakkal,Tatarcık)Sinekli Bakkal,İngilizce olarak İngiltere’de yayımlanmıştır.Mor Salkımlı Ev’de yazarın çocukluk anıları dile getirilmiştir.

REŞAT NURİ GÜNTEKİN

Çalıkuşu romanı yazarı büyük üne kavuşturmuştur.(Öğretmen Feride’nin Anadolu’da yaşadığı zorluklar)Hem romantik hem realist özellikler vardır.

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİNDE BAĞIMSIZ SANATÇILAR

MEHMET AKİF ERSOY(1873-1936)

Sırat-ı Müstakim ve Sebilürreşad adlı dergilerinde yazı yazmıştır.İslamı anlatmış,İslamın doğru anlaşılması durumunda toplumun ilerleyebileceğini söylemiştir.Realist bir şairdir.Tüm şiirlerini aruzla yazmış,aruzu konuşma diline büyük bir başarıyla uygulamış,nazmı nesre yaklaştırmıştır.Şiirlerinin çoğu manzum öykü şeklindedir.Özlediği gençliği Asım’da simgeleştirmiştir.Fransız sanatçı Emile Zola’nın gerçekçiliğine hayrandır.Bu bakımdan da natüralisttir.Gerçeği olduğu gibi bütün çirkinliği ve kusurlu yanlarıyla anlatması onu natüralistlere yaklaştırır.(Safahat)

YAHYA KEMAL BEYATLI(1884-1958)

Paris’te okurken ünlü tarihçi Albert Sorel’den etkilenmiş,Fransız sembolistlerini tanımıştır.Şiirde biçim kusursuzluğunu araması sebebiyle parnasyen sayılabilir.Çağdaş Batı şiiriyle eski Divan şiirinin bileşimini gerçekleştiren “neo-klasik” bir şairdir.”Ok” şiiri dışındaki bütün şiirlerini aruzla yazmıştır.Gazel,rubai,şarkı biçimlerini canlandırmıştır.Nazmı nesirden uzaklaştırmıştır.Toplum sorunlarına yer vermedi.İstanbul sevgisi,Türk uygarlığına hayranlık vardır.”Türkçe ağzımda annemin sütüdür” der.İstanbul Türkçesini başarıyla kullanmıştır.(Kendi Gök Kubbemiz)

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI


MEMDUH ŞEVKET ESENDAL

Modern Türk öykücülüğünün öncülerinden.Kesit/durum öyküsünün edebiyatımızdaki önemli temsilcilerindendir.Çehov tarzını benimser.Sıradan insanları ele almış,toplum sorunlarını yalın bir dille anlatmıştır.(Ayaşlı ve Kiracıları,roman)

ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR(1888-1963)

Eserlerinde hep İstanbul’dan söz eder.Ancak onu ilgilendiren İstanbul’un geçmişidir.Anı zenginliği vardır.Sosyal ve politik olaylara ilgisiz kaldı.(Fahim Bey ve Biz)

FALİH RIFKI ATAY(1894-1971)

Makale,fıkra yazarı olmasına rağmen gezi yazılarıyla ün kazandı.Canlı,sade,kısa cümle yapısına dayalı anlatımı var.(Bizim Akdeniz,Taymis Kıyıları,Hind)

PEYAMİ SAFA(1899/1961)

Psikolojik roman türünde önemli.Kendi kendini yetiştirdi.Daha çok romanlarıyla tanındı.Gelişmiş bir roman tekniği var.Çok geniş bir kültüre sahip.Eserlerinde kültür çatışmalarını da konu edinmiştir.Server Bedii takma adıyla da yazdı.(Yalnızız,9.Hariciye Koğuşu)

HALİKARNAS BALIKÇISI(Cevat Şakir Kabaağaçlı)

Hikaye ve romancılığımzda “deniz çığırı”nı açan bir yazardır.Bodrum’u,kıyıları,Ege Denizinin efsanelerini başarıyla anlattı.

AHMET KUTSİ TECER(1901-1967)

Faruk Nafiz’in açtığı “memleketçi şiir” yolunda yürüdü,şiire yeni bir ses ve söyleyiş güzelliği getirdi.Aşık Veysel’i keşfedip edebiyatımıza kazandırdı.Folklordan,halk edebiyatından,efsanelerden yararlandı.

AHMET HAMDİ TANPINAR

Kendine özgü bir şiir dünyası kuran sanatçı “zaman”,”rüya”,”hayal” kavramlarına geniş yer verdi;Fransız sembolistlerinin,Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’in etkisinde kaldı.Bilinçaltına inen bir duyarlık görülür.Dış dünyayı değil,bilinçaltına öne çıkardı.Beş Şehir(Ankara,Erzurum,Bursa,Konya,İstanbul)

NECİP FAZIL KISAKÜREK

Edebiyatın her alanında eser verdi.Şairliği ön plandadır.Mistik,özgün bir şiir çizgisi oluşturdu.Sağlam bir dili,güçlü bir tekniği vardır.Fransız sembolistlerinden etkilenen şair,”soyut”u “metafizik ürperti”yi anlatmakta çok başarılır.(çile)Tiyatrolarında sosyal sorunları ve insanımızın manevi bunalımlarını işlemiştir.(Kaldırımlar,Örümcek ağı,Bir Adam Yaratmak)

ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI

Anadolu’nun pastoral güzelliklerini anlattı.”Deniz özlemi”ni dile getiren şiirleriyle tanında.(Deniz Sarhoşları)

NURULLAH ATAÇ

Deneme ve eleştiri.Dildeki bütün yabancı sözcüklerin atılması taraftarıdır.Türkçenin özleşmesi,devrik cümleye dayalı anlatımın benimsenmesi…yolunda çok çalıştı.(Günlerin Getirdiği)

SAİT FAİK ABASIYANIK

Başıboş bir hayat yaşayan sanatçı uykusuzluk,bohem hayatı,fazla içki ve sirozdan öldü.Çehov tarzı öykücü(durum,kesit)İstanbul öykücüsüdür.Sıradan kişilerin hayatını anlattı.En basit bir konuyu bile öyküleştirdi.(Semaver)

ZİYA OSMAN SABA

Yedi Meşalecilerin şiire en sadık şairidir.İnsan sevgisi,anılara düşkünlük,kadere boyun eğiş,küçük mutluluklarla yetinme..gibi temaları işledi.(Sebil ve Güvercinler)

AHMET MUHİP DRANAS

Şiirde Fransız sembolizmi ile Türk halk şiirini kaynaştırmaya çalıştı.Şiire yeni bir ahenk getirdi.Duraksız hece ölçüsüyle yazdı.İnsanın iç dünyasını,tarih,metafizik,doğa temalarını;güzelliğe olan aşkını,yaşama sevincini mecazlı,sembollü,çoğu kez destansı bir söyleyişle şiirleştirir.Fahriye Abla,Dağlara,Ağrı,Olvido başlıklı şiirleri çok ünlüdür.

CAHİT SITKI TARANCI

“Otuz Beş Yaş” şairi olarak tanınır.Şiirlerinin çoğunda “ölüm” temasını işleyen şair,sürekli ölüm korkusu içinde olmuştur.Ölümü bir türlü kabullenemeyişi onu çok huzursuz etti.Hece ölçüsüne yeni bir ses getirmiş,biçimi ve kafiyeyi önemsemiştir.Garipçilerin etkisiyle serbest şiir de yazdı.

ORHAN VELİ KANIK

Geleneksel şiir anlayışına karşı çıkmış,ölçü ve kafiyeye karşı çıkmıştır.Şairane söz söylemekten,edebiyat yapma hünerinden kaçınır.Yalın bir halk diliyle,esprili,nükteli şiirler yazdı.”Yaprak” adlı dergi çıkardı.La Fontaine’inkine benzer fabller yazdı,Nasrettin Hoca fıkralarını nazma çekmiştir.

MELİH CEVDET ANDAY.

Garipçi şiirin üç öncüsünden biri.Güzel günlere özlem temasını işledi.

OKTAY RIFAT HOROZCU

Garipçi şair.Yaşayıp Ölmek(şiir)


FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA

İç ve dış gerçeklere bakarak bilinçaltına yönelerek şiire yeni ürperişler getirdi.Her şiirinde bir “yeni”yi dener.Genellikle epik-dramatik,lirik-didaktik ve toplumsal gerçekçi anlayıştadır.(Çocuk ve Allah,Üç Şehitler Destanı=şiir)

ARİF NİHAT ASYA

“Bayrak şairi” olarak tanınır.Heceyle,aruzla ve serbest ölçüyle yazdı.Epik,lirik ve didaktik özellikler görülür.(Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor)

BEHÇET NECATİGİL

Rahat,gösterişe kaçmayan,sembollere dayalı,şiir geleneklerini gözeten bir anlayıştadır.Önce garipçi çizgide yürür,sonra onlardan ayrılır.Heceyle ve serbest ölçüyle yazdı.İlk şiirleri açık,sonrakiler kapalıdır.(Kapalı Çarşı,Evler,Arada,İki Başına Yürümek)

CAHİT KÜLEBİ

Memleketçi şiire yeni bir ses getirdi.Derin bir Anadolu sevgisi vardır;iyimser,açık ve gerçekçi bir bakışla Anadolu’ya eğilmiştir.Hayale pek yer vermez.(Adamın Biri,Rüzgar)

TARIK BUĞRA

“Sanat,insanı yüceltmeyi amaçlamalıdır” görüşüyle yazan sanatçı,olayların ve kişilerin içyüzlerine eğilmiş,psikolojik öğelere yer vermiştir.Kurtuluş Savaşı yıllarını anlatan “Küçük Ağa” romanı çok ünlüdür.Firavun İmanı,Osmancık,Oğlumuz,Yarın Diye Bir Şey Yoktur)

KEMAL TAHİR

Osmanlı sosyal hayatı ve devlet yapısı üzerinde önemle durmuş,romanlarının çoğunda bu konudaki görüşlerini ortaya koymuştur.Konularını Çorum,Çankırı dolaylarından aldı.(Devlet Ana Yorgun Savaşçı)

YAŞAR KEMAL

Eserlerinde genellikle Çukurova yöresi insanlarının sorunlarını destansı,şiirli bir dille anlatmış,güçlü doğa betimlemeleri yapmıştır.(İnce Memed,Yer Demir Gök Bakır)

ORHAN KEMAL

Yoksul insanların aşklarını,geçim sıkıntılarını,mücadelelerini yansıttı.Kahramanları her çeşit insan...Gerçekçi.Kişileri konuşturmada çok başarılı.(Ekmek Kavgası,72.Koğuş,Baba Evi,Murtaza)

TÜRK EDEBİYATINDA İLKLER

*İlk tezli roman:Nabizade Nazım:Zehra(1896)
*İlk kadın romancı:Fatma Aliye Hanım.Muhadarat.(1892)
*İlk öykü örnekleri.A.Mithat:Letaif-i Rivayat
*Batılı anlamda ilk öykü.Samipaşazade Sezai:Küçük Şeyler(1892)
*İlk tiyatro çevirisi:A.Vefik Paşa.Moliere’den yapmış.(1869)
*Sahneye konan ilk tiyatro eseri.N.Kemal:Vatan Yahut Silistre
*İlk epik tiyatro:Haldun Taner:Keşanlı Ali Destanı.(1964)
*Uyaksız ilk şiir.A.Hamit Tahran:Validem(1913)
*Divan şirinin ilk şairi ve kurucusu:Hoca Dehan(13.yy)i
*İlk mensur şiir örnekleri.Halit Ziya:Mensur Şiirler
*İlk pastoral şiir.A.Hamit Tahran:Sahra(1878)
*İlk resmi gazete.Takvim-i Vekayi(1831)
*İlk yarı resmi gazete.Ceride-i Havadis(1840)
*İlk dergi örneği.Münif Paşa:Mecmua-i Fünu(1861)n
*İlk mizah dergisi.Teodor Kasap:Diyojen.(1869)
*İlk antoloji:Harabat.Ziya Paşa(1874)
*İlk eleştiri yazısı.Namık Kemal:Edebiyatımız Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir.(1866)
*İlk eleştiri eseri.Namık Kemal:Tahrib-i Harabat.(1885)
*Batılı anlamda ilk günlük.Direktör Ali Bey:Seyahat Jurnali.(1897)
Şinasi’nin edebiyatımıza getirdiği “ilk”ler
*İlk tiyatro(Batılı anlamda):Şair Evlenmesi
*İlk şiir çevirileri:Racine,Lamartine,Fenelon
*İlk fabl çevirileri:La Fontaine’den
*İlk makale örneği:Mukaddime(önsöz)Tercüman-ı Ahval’de yayımlandı.
*İlk noktalama işaretleri
*İlk özel gazete:Tercüman-ı Ahval

TÜRKİYE DIŞINDAKİ ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI

ŞEHRİYAR(1906-1988):Çağdaş Azerbeycan’ın ve İran’ın en ünlü şairlerindendir.Farsça ve Türkçe şiirler yazdı."Heyder Baba’ya Selam”

BAHTİYAR VAHAPZADE:Azerbeycan.Kendine özgü bir hiciv ve alay vardır şiirlerinde.Şiirlerinde moda düşkünü,yabancı hayranı ve ulusal kültüre uzak kalmış kişileri hicveder.”Menim Dostlarım,Çınar,Aylı Geceler”

OSMAN TÜRKAY:Kıbrıs Türk şiirinin ünlü sanatçılarından.Serbest nazımla yazdı.”7 Telli,Uyurgezer

CENGİZ AYTMATOV:Kırgız Türk Edebiyatı.Eserlerinde destan ve efsane motiflerine sıkça yer vermiş;insanları milli kimliklerinden uzaklaştıran baskıcı rejimleri dolaylı biçimde eleştirmiştir.(Cemile,Selvi Boylum:Öykü;Gün Uzar Yüzyıl Olur,Dişi Kurdun Rüyaları:roman)

İSMAİL GASPIRALI(1851-1914):Fikir adamı,eğitimci ve gazete yazarı.Kırım Türklerinin yazarı.Rus yayılmacılığına karşı Türk birliğini savunmuştur.Tercüman gazetesini çıkarmış;”dilde,fikirde,işte birlik” düşüncesini yaymaya çalışmıştır.

CENGİZ DAĞCI:Kırım Türklerinin yazarı.Kırım Türklerinin çektiği acıları anlatmıştır.Anlattığı olaylar gerçeğe uygundur.Roman:Onlar da İnsandı,Korkunç Yıllar,O Topraklar Bizimdi)

ATA TERZİBAŞI:Irak Türkleri.”Kerkük Hoyratları ve Manileri”