TÜRK EDEBİYATINDA İLKLER

*İlk yerli tiyatro eseri:Şinasi / Şair Evlenmesi /1859 

*İlk yerli roman :Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat 

*Batılı tekniğine uygun kusursuz ilk roman :Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu

 *İlk çeviri roman :Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859 

*İlk köy romanı :Nabizade Nazım / Karabibik 

*İlk psikolojik roman:Mehmet Rauf / Eylül 

*İlk realist roman :Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası 

*İlk resmi Türkçe gazete :Takvim –i Vakayi 

*İlk yarı resmi gazete :Ceride-i Havadis 

*İlk tarihi roman :Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri 

*İlk özel gazete :Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi 

*İlk pastoral şir:A.Hamit Tarhan /Sahra 

*İlk şiir çevirisini yapan ,ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci :Şinasi

 *Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit /Eşber veya Sardanapal 

*Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:A.Hamit/Nesteren 

*İlk bibliyografya:Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi 

*İlk hatıra kitabı :Babürşah /Babürname 

*İlk hamse yazarı :Ali Şir Nevai

 *İlk tezkire :Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais 

*İlk antolojisi:Ziya paşa /Harabat 

*İlk atasözleri kitabı :Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye 

*İlk mizah dergisi:Diyojen /Teodor Kasap 

*İlk hikaye kitabı :A:Mithat /Letaif-i Rivayet

 *İlk fıkra yazarı :Ahmet Rasim * Türkçe yazılan ilk kitap :Kutadgu Bilig

 *İlk siyasetname :Kutadgu Bilig 

*İlk mensur şiir örneklerini veren :Halit Ziya

 *Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan :Mehmet Emin Yurdakul

 *Dünya edebiyatındaki ilk modern roman :Cervantes/Don Kişot

 *İlk makale :Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi 

*İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk:Fecr-i Ati 

*Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : KUTADGU BİLİG 

*İlk seyahatname : MİR’ATÜL MEMALİK / SEYDİ ALİ REİS

 *İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi 

*Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü 

*Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron 

*Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre 

 *Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: TEVFİK FİKRET 

*Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / SARF-ı TÜRKİ

 *İlk naturalist eserimizin yazarı Nabızade Nazım / Zehra 

*Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim 

 *Şarkıyı icat eden: NEDİM *İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam

 *İlk sözlüğümüz:Divan-ı Lügat-it Türk 

*İlk Türkçe sözlük:Şemsettin Sami:Kamus-ı Türki

 *İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık 

*İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz:Kutadgu Bilig 

*Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin :Orhun Abideleri

 *Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan:R. Mahmut Ekrem 

*Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul

 *Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin

 *Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiiri yazan :A. Hamit / Validem 

*İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı

 *İlk alfabemiz:Göktürk Alfabesi 

*Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi 

*İlk Türk destanı :

Alp Er Tunga Destanı *Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan:Namık Kemal *Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner 

*İlk kadın romancımız:Fatma Aliye Hanım *Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa 

 *Dünyanın bilinen ilk destanı:Sümerlerin Gılgamış Destanı 

*Dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı *Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi

 *Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :Ateşten Gömlek

 *Komedi türünün ilk büyük ustası:Aristofanas 

*Trajedi türünün ilk büyük ustası:Aiskylos

 *İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı :A.Vefik paşa 

*Deneme türünün kurucusu:Montaigne 

*İlk divan şairi:Hoca Dehhani 

*Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay 

*En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu 

*İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin 

*Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler